Religia w dyskursie polityki – polski spór o aborcję

• Authors: Magdalena Kozub-Karkut
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Abstract: The aim of the article is to present the Polish discourse of politics related to the question of the abortion law. The analysis focuses on parliamentary debates that took place between 2006/2007 and 2016, thus, after years: 1989 and 2004 which are recognized as the two turning points of Polish transformation and democratization processes. The paper presents the discursive strategies applied by the adversaries as well as underlines the religious arguments formulated by them. The method, that has been chosen for the investigation, is the sociological discourse analysis defined mainly according to Jorge Ruiz and supplemented by the elements of the quantitative research.

PL

Artykuł dotyczy polskiego sporu aborcyjnego osadzonego w realiach dyskursu polityki. Analiza uwzględnia przede wszystkim debaty sejmowe z lat 2006/2007–2016, a więc te, które odbywały się po latach: 1989 i 2004, określanych jako dwa punkty zwrotne w procesach transformacji ustrojowej i demokratyzacji. Publikacja przedstawia główne strategie dyskursywne stosowane przez uczestników sporów oraz wskazuje na miejsce, jakie zajmują w nich wątki religijne. Metodą wykorzystaną w pracach jest socjologiczna analiza dyskursu, zdefiniowana głównie według założeń Jorge Ruiz Ruiz i uzupełniona elementami analizy ilościowej.

Keywords

EN

discourse of politics; abortion debate; religion; public sphere

PL

dyskurs polityki, dyskurs aborcyjny, religia, przestrzeń publiczna

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2017
• Volume: 24
• Issue: 2

Dates

published

2017

online

2018-06-15

Contributors

author

Magdalena Kozub-Karkut

References

• Balt, M. 2013. Wypowiedź podczas 50. Posiedzenia Sejmu, 27.09.
• Banasiuk, J. 2016. Wypowiedź podczas 26. Posiedzenia Sejmu, 22.09.
• Borowik, I. 2009. Religia jako element tożsamości w warunkach transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej. Perspektywa socjologiczna, [w:] Państwo – Społeczeństwo – Religia we współczesnej Europie, M. Mróz, T. Dębowski (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Chałubiński, A. 1994. Polityka i aborcja, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Chiouliaraki, L. 2008. Discourse Analysis, [w:] The SAGE Handbook of Cultural Analysis, T. Bennett, J. Frow (red.), SAGE Publications, Londyn.
• Czyżewski, M., Dunin, K., Piotrowski, A. 1991. Cudze problemy. O ważności tego co nieważne, Ośrodek Badań Społecznych, Warszawa.
• Czyżewski, M., Kowalski, S., Piotrowski, A., 1997. Wprowadzenie, [w:] Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, M. Czyżewski, S. Kowalski, A. Piotrowski (red.), Wydawnictwo Aureus, Kraków.
• Dąbrowski, A. 2012, Wypowiedź podczas 22. Posiedzenia Sejmu, 26.09.
• Foucault, M. 2002. Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w College de France 2 grudnia 1970, M. Kozłowski (tłum.), słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• Godek, K. 2013. Wypowiedź podczas 50. Posiedzenia Sejmu, 26.09.
• Godek, K. 2015. Wypowiedź podczas 99. Posiedzenia Sejmu, 10.09.
• Graff, A. 2001. Świat bez kobiet. Płeć w polskim życiu publicznym, Wydawnictwo WAB, Warszawa.
• Grzymała-Kazłowska, A. 2004. Socjologicznie zorientowana analiza dyskursu na tle współczesnych badań nad dyskursem, „Kultura i Społeczeństwo”, vol. XLVIII, nr 1.
• Heinen, J., Matuchniak-Krasuska, A. 1995. Aborcja w Polsce: Kwadratura Koła, Polskie Tow. Religioznawcze, Warszawa.
• Kluzik-Rostkowska, J. 2013. Wypowiedź podczas 50. Posiedzenia Sejmu, 26.09.
• Kotliński, R. 2015. Wypowiedź podczas 99. Posiedzenia Sejmu, 11.09.
• Kowalczyk, K. 2014. Kwestia ustawodawstwa antyaborcyjnego jako jedna ze składowych podziału socjopolitycznego religijność – świeckość w Polsce (2007–2012), [w:] Demokracja w Polsce po 2007 roku, D. Plecka (red.), Towarzystwo Inicjatyw Naukowych, Katowice.
• Kowalczyk, K. 2014 a. Partie polityczne i ich elektoraty wobec kwestii nowelizacji ustawy antyaborcyjnej w Polsce (2007–2011), „Opuscula Sociologica”, nr 2.
• Kowalczyk, K. 2016. Między antyklerykalizmem a konfesjonalizacją. Partie polityczne wobec Kościoła katolickiego w Polsce, Wydawnictwo Mado, Toruń.
• Kownacki, B. 2012. Wypowiedź podczas 22. Posiedzenia Sejmu, 26.09.
• Kratochvil, P. 2009. The Religion-Politics Nexus in East-Central Europe: Church in the Public Sphere of Post-Secular Societies, „Perspectives”, vol. 17, nr 2.
• Machałek, M. 2015. Wypowiedź podczas 99. Posiedzenia Sejmu, 10.09.
• Machałek, M. 2015. Wypowiedź podczas 99. Posiedzenia Sejmu, 10.09.
• Marczewska-Rytko, M. 2010. Religia i polityka w globalizującym się świecie, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Matuchniak-Krasuska, A. 1991. Kategorie i reguły polskiego dyskursu o aborcji, [w:] Cudze problemy. O ważności tego co nieważne, M. Czyżewski, K. Dunin, A. Piotrowski (red.), Ośrodek Badań Społecznych,
• Warszawa.
• Mikołajczyk, M., Bilewicz, M. 2015. Foetus or child? Abortion discourse and attribution of humanness, „British Joural of Social Psychology, vol. 54, nr 3, DOI: 10.1111/bjso.12096.
• Nowacka, N. 2016. To będzie już realnie piekło kobiet, http://wandanowicka.natemat.pl/175885,episkopat-buduje-pieklo-kobiet (dostęp: 14.10.2016).
• Nowicka, N. 2015. Wypowiedź podczas 99. Posiedzenia Sejmu, 10 września r.
• Nowicka, W. 2016. Episkopat buduje piekło kobiet, http://wandanowicka.natemat.pl/175885,episkopat-buduje-
• pieklo-kobiet (dostęp: 14.10.2016).
• Pawlik, W. 1997. Spór o aborcję czyli sztuka parlamentarnej erystyki, [w:] Cudze problemy. O ważności tego co nieważne, M. Czyżewski, K. Dunin, A. Piotrowski (red.), Ośrodek Badań Społecznych, Warszawa.
• Pawliszak, P., Rancew-Sikora, D. 2012. Wprowadzenie do socjologicznej analizy dyskursu, „Studia Socjologiczne”, vol. 1, nr 204.
• Piotrowski, A. 1997. Tożsamość zbiorowa jako temat dyskursu polityki, [w:] Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, M. Czyżewski, S. Kowalski, A. Piotrowski (red.), Wydawnictwo Aureus, Kraków.
• Reisigl, M. 2011. Analiza retoryki politycznej, [w:] Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, R. Wodak, M. Krzyżanowski (red.), Wydawnictwo Łośgraf, Warszawa.
• Ruiz Ruiz, J. 2009. Sociological Disourse Analysis: Methods and Logic, „Forum: Qualitative Social Research”, vol. 10, nr 2http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0114-fqs0902263 (dostęp: 11.11.2015).
• Senyszyn, J. 2006. Wypowiedź podczas 27. Posiedzenia Sejmu, 26.10.
• Senyszyn, J. 2007. Wypowiedź podczas 38. Posiedzenia Sejmu, 28.03.
• Stefaniuk, F. 2011. Wypowiedź podczas 95. Posiedzenia Sejmu, 30.06.
• Szczypińska, J. 2011. Wypowiedź podczas 95. Posiedzenia Sejmu, 30.06.
• Terlikowski, T. 2007. Prawo do życia. Zdradzona nadzieja, Wydawnictwo AA, Kraków.
• Tomka, M. 2006. Is Conventional Sociology of Religion Able to Deal with Differences Between Eastern and Western European developments?, „Social Compass”, vol. 53, nr 2. DOI: https://doi.org/10.1177/0037768606064338.
• Van Dijk, T.A. 2001. Badania nad dyskursem, [w:] Dyskurs jako struktura i proces, T.A. van Dijk (red.), G. Grochowski (tłum.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wejbert-Mąsiewicz, E. 2010. Aborcja – między ideologią a doświadczeniem indywidualnym. Monografia zjawiska, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
• Wejbert-Mąsiewicz, E. 2012. Aborcja w dyskursie publicznym Monografia zjawiska, Wydawnictwo UŁ, Łodź.
• Wodak, R., Krzyżanowski, M. 2011. Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, Wydawnictwo Łośgraf, Warszawa.
• Woźniak, T. 2013. Wypowiedź podczas 50. Posiedzenia Sejmu, 26.09.
• Znamierowski, J. 2012. Dzieje prawa aborcyjnego w III Rzeczypospolitej, część II: Lata 1993–2012, „Prawo i Medycyna”, vol. 14, nr 2–3.
• Zuba, K., 2012. Polska scena polityczna. Ciągłość i zmiana, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2017.24.2.237