Tradycja Komitetu Obrony Robotników i „Solidarności” w myśli politycznej Unii Demokratycznej, Unii Wolności i Partii Demokratycznej demokraci.pl

• Authors: Dominik Szczepański
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu była analiza myśli politycznej Unii Demokratycznej, Unii Wolności i Partii Demokratycznej demokraci.pl odnosząca się do jednego z zasadniczych filarów działalności tego środowiska, tj. przeszłości, a zwłaszcza wpływu tradycji Komitetu Obrony Robotników i „Solidarności” na dorobek ideowy i sposób funkcjonowania UD, UW i PD. Uwagę skoncentrowano również na tym, czy i w jaki sposób czołowe postacie analizowanych podmiotów politycznych, podejmując aktywność w ramach szeroko pojętej opozycji politycznej w latach 70. i 80. XX wieku, akcentowały w nowej rzeczywistości politycznej swój rodowód oraz na ile treści programowe KOR i „Solidarności” znalazły swoje odzwierciedlenie w enuncjacjach UD, UW i PD. Celami badawczymi podjętymi w ramach poczynionych rozważań była weryfikacja następujących hipotez badawczych: 1) powoływanie się na tradycję „Solidarności” w środowisku UD, UW i PD traktowano w kategoriach legitymizacji władzy i społecznego zawierzenia; 2) utożsamianie się przez UD, UW i PD z tradycją wywodzoną z okresu działalności opozycji politycznej było tworem sztucznym stworzonym wyłącznie na potrzeby kampanii wyborczych traktowanym jako zabieg marketingowy. Wśród wykorzystanych metod badawczych istotne znaczenie odegrała analiza źródeł myśli politycznej, w tym licznych dokumentów programowych, stenogramów konferencji czy wywiadów, oraz metoda komparatystyczna, służąca porównaniu stanowisk partii politycznych wobec podejmowanej problematyki. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż UD, UW i PD odmiennie podchodziły do tradycji KOR i „Solidarności”, co wynikało z różnicowania dziedzictwa opozycyjnego i zarazem adaptowalności tych aspektów działalności z lat 70. i 80. XX wieku, które przystawały do nowej rzeczywistości politycznej. W tym znaczeniu jedyną akceptowalną formą eksponowania tradycji „Solidarności” w myśli politycznej UD, UW i PD było wykorzystywanie jej do celów promocyjnych w okresie kampanii wyborczych, przy znikomym wręcz odniesieniu do tradycji KOR.

EN

The aim of the article was the analysis of the political thought of Unia Demokratyczna, Unia Wolności and Partia Demokratyczna demokraci.pl, that refers to one of fundamental pillars of the activity of this group, i.e. the past, and the influence of Komitet Obrony Robotników (Workers’ Defense Committee) and „Solidarności” (Solidarity) on the ideological heritage and functioning of UD, UW and PD. The focus was also put on the issue if, and in what way the leading figures of the analysed political subjects emphasised, in the new political reality, their origins while being in widely understood political opposition in the 70s and 80s of the 20th century, and how the program content of KOR and „Solidarity” was reflected in UD, UW and PD statements. The research aim undertook within the considerations was verification of the following research hypotheses: 1) referring to the tradition of Solidarity in the communities of UD, UW and PD was treated as legitimization of power and social trust; 2) associating of UD, UW and PD with the tradition deriving from the period of political opposition was something artificial and created entirely for the purposes of the political campaign and treated as a marketing measure. Among the applied research methods a significant meaning had the analysis of the sources of political thought, including program documents, stenographs of conferences or numerous interviews, as well as the comparative method that served to compare positions of political parties towards particular issues. The conducted analyses imply that UD, UW and PD had different approaches towards the tradition of KOR and „Solidarity”, which resulted from grading the political heritage and adaptability of these aspects of activities undertaken in 70s and 80s that suited the new political reality. In this sense the only acceptable form of emphasising the tradition of „Solidarity” in the political thought of UD, UW and PD was using it for promotional purposes in the period of political campaigns, with almost no reference to the tradition of KOR.

Keywords

PL

tradycja, partie polityczne, Unia Demokratyczna, Unia Wolności, Partia Demokratyczna demokraci.pl, Komitet Obrony Robotników, „Solidarność”, myśl polityczna

EN

Tradition, Democratic Union, Freedom Union, Democratic Party demokraci.pl, Workers’ Defence Committee, „Solidarity”, political thought

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2018
• Volume: 25
• Issue: 1

Dates

published

2018

online

2018-08-29

Contributors

author

Dominik Szczepański

References

• I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”: stenogramy. 2011. G. Majchrzak, J.M. Owsiński (oprac.), B. Kaliski (wstęp), t. 1 − I tura, Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej, Warszawa.
• 35. Rocznica powstania Komitetu Obrony Robotników. 2011. http://zakladajciekomitety.pl/ (dostęp: 15.04.2014).
• Abramczyk, G.S. 1996. Electoral Analysis, [b.m.w.].
• Abramczyk, G.S. 1997. Notatki – Regional Training, [b.m.w.].
• Abramczyk, G.S. Szkic ogólnej strategii wyborczej UW, [b.d.w.] [b.m.w.].
• Archiwum Partii Demokratycznej demokraci.pl w Warszawie
• Dehnel-Szyc, M., Stachura, J. 1991. Gry polityczne: orientacje na dziś, Wydawnictwo Volumen, Warszawa.
• Deklaracja ideowa Partii Demokratycznej demokraci.pl (projekt dokumentu do wewnętrznej dyskusji). 2008. Warszawa.
• Drzonek, M. 2006. Demokraci.pl – wirtualny koniec etosu?, [w:] POPiSy w polityce: uwagi polskiej scenie politycznej, M. Drzonek, J. Mieczkowski (red.), Print Group Daniel Krzanowski, Szczecin.
• Grabowska, M. 1991. System partyjny – w budowie, „Krytyka. Kwartalnik polityczny”, nr 37, s. 24–33.
• Grabowska, M., Krzemiński, I. 1991. Trudne początki Trzeciej Rzeczypospolitej, „Więź”, nr 3, s. 3–15.
• Hall, A. 1994. Zanim będzie za późno: przed wyborami prezydenckimi, Wydawnictwo Info-Trade, Gdańsk.
• Hall, A. 2011. Osobista historia III Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, Warszawa.
• Jaka Unia? Odpowiadają Władysław Frasyniuk, Aleksander Hall i Piotr Nowina-Konopka. 1991. „Biuletyn Informacyjny Unii”, nr 3.
• Kaszkur, A. 2006. Rola Partii Demokratycznej – demokratów.pl na polskiej scenie politycznej, [w:] POPiSy w polityce: uwagi o polskiej scenie politycznej, M. Drzonek, J. Mieczkowski (red.), Print Group Daniel Krzanowski, Szczecin.
• Konferencja Programowa Unii Wolności – debata panelowa. 2003. Warszawa.
• KOR wyznaczył bieg historii. 1996. „Życie Warszawy” 23.09, nr 223.
• Korzenie polityczne Unii Wolności. Konferencja inaugurująca działalność Klubu Obywatelskiego Unii Wolności. 1999. Warszawa.
• Korzenie Unii Wolności. 20 rocznica powstania Komitetu Obrony Robotników. 1996. „Unia Wolności – Biuletyn Informacyjny Regionu Toruńskiego”, nr 5.
• Kowalski, S. 1991. Solidarność i polityka, „Więź”, nr 3, s. 21–36.
• List Janusza Onyszkiewicza do członków partii, [b.d.w.], Warszawa.
• Majewski, J.S. 2014. Spacerkiem po warszawskim Żoliborzu – małej ojczyźnie Jacka Kuronia, http://wyborcza.pl/1,76842,15545581,Spacerkiem_po_warszawskim_Zoliborzu___malej_ojczyznie.html?disableRedirects=true (dostęp: 15.04.2014).
• Oświadczenie, [b.d.w.], Warszawa.
• Pawlak, J. 1994. Drogi do władzy, [w:] Konsolidacja elit politycznych w Polsce 1991–1993, J. Wasilewski (red.), Wydawnictwo Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
• Pełczyńska-Nałęcz, K. 1996. Kształtowanie wizerunku Unii Wolności w świadomości obywateli, Warszawa.
• Pietrzyk-Zieniewicz, E., Zieniewicz, A. 1995. Wizerunki autoprezentacyjne ważniejszych ugrupowań politycznych
• w telewizyjnej kampanii wyborczej w roku 1993, [w:] Wybory parlamentarne 1991 i 1993 a polska
• scena polityczna, S. Gebethner (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Program Partii Demokratycznej demokraci.pl. 2005. Warszawa.
• Protokół z posiedzenia Prezydium Rady Krajowej UW. 1996. Warszawa 23.05.
• Protokół z posiedzenia Prezydium Rady Krajowej UW. 1996a. Warszawa 22.08.
• Protokół z posiedzenia Prezydium UW. 1996b. Warszawa 22.08.
• Protokół z posiedzenia Prezydium UW i KPUW. 1996c. Warszawa 21.08.
• Przemówienie Tadeusza Mazowieckiego. 1991. „Unia Demokratyczna – Biuletyn Informacyjny (wydanie specjalne ze zjazdu zjednoczeniowego)”.
• Rzecz o… Klubie Parlamentarnym Unia Demokratyczna. 1993. Warszawa 1993.
• Siedziako, M. 2007. Partia Demokratyczna – demokraci.pl w III RP, [w:] Partie i system partyjny III RP: stan i perspektywy, K. Kowalczyk, Ł. Tomczak (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Subotić, M. 1996. Apel o porozumienie, „Rzeczpospolita”, nr 198.
• Syryjczyk, T. 1997. Społeczeństwo a program UW. Przygotowanie wyborów 1997, [b.m.w.].
• Szczepański, D. 2009. Tradycja w myśli politycznej Unii Wolności, [w:] Marzyciele i realiści. O roli tradycji w polskiej myśli politycznej od upadku powstania styczniowego do XXI wieku, T. Sikorski, A. Wątor (red.), „Zapol”, Szczecin.
• Szczepański, D. 2011. Centrolewica czy centroprawica? Budowa wielkiej formacji solidarnościowej w myśli politycznej Unii Wolności, „Historia i P olityka”, nr 6, s. 92–110.
• Szczepański, D. 2012. Samorządna Rzeczpospolita w dokumentach programowych Unii Wolności, [w:] Zarządzanie
• w samorządzie terytorialnym, A. K ołomycew, B. Kotarba (red.), Wydawnictwo URz, Rzeszów.
• Szczepański, D. 2013. Unia Wolności: założenia programowe i działalność (1994–2005), Wydawnictwo URz, Rzeszów.
• Uchwała – Co nas łączy, Kongres Partii Demokratycznej. 2005. Warszawa.
• Unia Demokratyczna: dokumenty. 1993. Warszawa.
• Unia Demokratyczna: program. 1993. Warszawa.
• Unia Wolności: podstawowe informacje. Nasze abc… 1999. Warszawa.
• W 16. rocznicę Sierpnia. 1996. „Biuletyn Informacyjny Unii Wolności” VIII –IX.
• Waligóra, G. 2011. Komitet Obrony Robotników, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, nr 4.
• Waniek, D. 2006. Uwarunkowania społeczne, polityczne i ekonomiczne wyborów parlamentarnych 2005, [w:] Partie polityczne w wyborach 2005 roku, D. Waniek (red.), Wydawnictwo „AlmaMer”, Warszawa.
• Wiścicki, T. 1997. Po wyborach, przed rządzeniem, „Więź”, nr 11, s. 24–29.
• Wolność. Bezpieczeństwo. Rozwój. Program Unii Wolności, 1997, Warszawa.
• Wójcik, A. 2008. Myśl polityczna ugrupowań liberalno-demokratycznych, [w:] Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku: wybrane nurty, E. Maj, A. Wójcik (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2018.25.1.175