Teoriogrowe modele bezpieczeństwa narodowego – podstawowe zagadnienia i przykłady

• Authors: Mateusz Wajzer
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest zwięzłym wprowadzeniem w problematykę wykorzystania modeli teoriogrowych w badaniach bezpieczeństwa narodowego. Podzielono go na cztery części. W części pierwszej omówiono podstawowe zagadnienia teoretyczne, tj.: podział na analityczną i behawioralną teorię gier, pojęcie racjonalności graczy, założenie o wspólnej wiedzy graczy o ich racjonalności, pojęcie równowagi Nasha, pojęcie efektywności w sensie Pareto oraz klasyfikacje gier. W części drugiej opisano pokrótce ewolucję teoriogrowych analiz bezpieczeństwa narodowego. Zwrócono uwagę na związki między rozwojem teorii gier a potrzebami militarnymi. W części trzeciej wskazano przykładowy sposób użycia modeli teorii gier w badaniach bezpieczeństwa narodowego. Szczegółowo omówiono stosunki handlowe przyjmujące schemat interakcji dylematu więźnia. W toku analiz przybliżono ogólny model dylematu więźnia, grę wyjściową definiującą rozpatrywany problem oraz jego rozwiązania w postaci gry iterowanej oraz metagry. Całość rozważań zwieńczyło podsumowanie.Analizy wskazują następujące zalety stosowania modeli teoriogrowych w badaniach bezpieczeństwa narodowego: 1) modele teoriogrowe znacznie upraszczają analizowane interakcje, przez co pozwalają wniknąć w głąb procesów, wydobywając te cechy i związki, które do tej pory umykały badaczom; 2) stosowanie modeli teorii gier nie wymaga od badaczy znajomości skomplikowanych formalizmów matematycznych; 3) modele teorii gier umożliwiają identyfikację dylematów społecznych, czyli sytuacji, w których zachodzi sprzeczność krótkoterminowego interesu jednostki z długoterminowym interesem społecznym.

EN

The article is a brief introduction to the use of game theory models in studies of national security. It is divided into four parts. The first part discusses basic theoretical issues, i.e. the division of game theory into analytical and behavioural, the concept of the rationality of players, the assumption that the rationality of players is common knowledge, the Nash equilibrium, Pareto efficiency and the classification of games. The second part briefly describes the evolution of game theory analyses in national security. Attention is drawn to the relationship between the development of game theory and military requirements. The third part provides an example of how game theory models can be used in national security studies. Trade relations, which adopt the schema of interactions of the prisoner’s dilemma, are discussed in detail. During the analysis, the general model of the prisoner’s dilemma, the initial game defining the problem under consideration, and its solutions in the form of an iterated game and metagame are presented. The entire discussion concludes with a summary.The analyses indicate the following advantages of the application of game theory models to the study of national security: 1) game theory models significantly simplify the analysed interactions, thus, allowing to penetrate the processes, bringing out features and relations which have hitherto escaped researchers; 2) the application of game theory models does not require researchers to be familiar with complex mathematical formalisms; 3) game theory models enable the identification of social dilemmas, i.e. situations where the short-term interests of an individual are at odds with the long-term interests of society.

Keywords

PL

teoria gier, bezpieczeństwo narodowe, stosunki handlowe, dylemat więźnia

EN

game theory, national security, trade relations, prisoner’s dilemma

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2018
• Volume: 25
• Issue: 1

Dates

published

2018

online

2018-08-29

Contributors

author

Mateusz Wajzer

References

• Ahlvik, L. 2009. Free Trade as a Repeated Game, Independent Research Project in Applied Mathematics, Helsinki University of Technology, Espoo, http://salserver.org.aalto.fi/vanhat_sivut/Opinnot/Mat-
• 2.4108/pdf-files/eahl09.pdf (dostęp: 14.05.2017).
• Axelrod, R. 1984. The Evolution of Cooperation, Basic Books, New York, http://www.eleuter a.org/wp-content/uploads/2015/07/The-Evolution-of-Cooperation.pdf (dostęp: 1.05.2017).
• Haman, J. 2014. Gry wokół nas. Socjolog i teoria gier, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Hardin, G. 1968. The tragedy of the commons, „Science”, vol. 162, nr 3859, s. 1243–1248, http://pages.mtu.edu/~asmayer/rural_sustain/governance/Hardin%201968.pdf, (dostęp: 29.05.2017), DOI: https://doi.org/10.1126/science.162.3859.1243.
• Howard, N. 1971. Paradoxes of Rationality: Games, Metagames, and Political Behavior, The MIT Press, Cambridge MA.
• Howard, N. 1989. The manager as politician and general: The metagame approach to analysing cooperation and conflict, [w:] Rational Analysis for a Problematic World: Problem Structuring Methods for Complexity, Uncertainty and Conflict, J. Rosenhead (red.), John Wiley & Sons, Chichester UK, s. 239–262.
• Luce, R.D., Raiffa, H. 1964. Gry i decyzje, J. Kucharczyk (tłum.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Madani, K. 2010. Game theory and water resources, „Journal of Hydrology”, vol. 381, nr 3–4, s. 225–238, DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2009.11.045.
• McCarty, N., Meirowitz, A. 2007. Political Game Theory: An Introduction, Cambridge University Press, Cambridge, http://www.princeton.edu/~nmccarty/Political_Game_Theory%20.pdf (dostęp: 28.04.2017).
• Mirowski, P. 1991. When games grow deadly serious: The military influence on the evolution of game theory, [w:] Economics and National Security: A History of Their Interactions, C.D. Goodwin (red.), Duke University Press, Durham–London, vol. 23, s. 227–256.
• O’Neill, B. 1994. A survey of game theory models on peace and war, [w:] Handbook of Game Theory with Economic Applications, R.J. Aumann, S. Hart (red.), North-Holland–Amsterdam, vol. 2, s. 995–1053.
• Poundstone, W. 1993. Prisoner’s Dilemma: John von Neumann, Game Theory, and the Puzzle of the Bomb, Oxford University Press, Oxford.
• Powell, R. 2002. Bargaining theory and international conflict, „Annual Review of Political Science”, vol. 5, s. 1–30, https://my.vanderbilt.edu/bensonchina/files/2013/07/powell-bargaining.pdf (dostęp: 14.05.2017), DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.5.092601.141138.
• Riechmann, T. 2014. Spieltheorie, Verlag Franz Vahlen, München.
• Roy, S., Ellis, Ch., Shiva, S., Dasgupta, D., Shandilya, V., Wu, Q. (2010), A survey of game theory as applied to network security, [w:] Proceedings of the 43rd Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS), Kauai HI, s. 1–10, http://ieeexplore.ieee.org/document/5428673/ (dostęp: 5.05.2017).
• Sandler, T., Arce, D.G. 2003. Terrorism and game theory, „Simulation & Gaming”, vol. 34, nr 3, s. 319–337.
• Schelling, T.C. 2013. Strategia konfliktu, J. Stawiński (tłum.), Wolters Kluwer, Warszawa.
• Smith, A. 1995. Alliance formation and war, „International Studies Quarterly”, vol. 39, nr 4, s. 405–425,
• http://www.nyu.edu/gsas/dept/politics/faculty/smith/smith95.pdf (dostęp: 14.05.2017), DOI: https://doi.org/10.2307/2600800.
• Straffin, P.D. 2004. Teoria gier, J. Haman (tłum.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Von Neumann, J., Morgenstern, O. 1944. Theory of Games and Economic Behavior, Princeton University Press, Princeton.
• Zagare, F.C. 1986. Recent advances in game theory and political science, [w:] Annual Review of Political Science, S. Long (red.), Ablex Publishing Corporation, Norwood NJ, s. 60–90, https://www.acsu.buffalo.edu/~fczagare/Chapters/Recent.PDF (dostęp: 5.05.2017).
• Zagare, F.C., Kilgour, D.M. 2000. Perfect Deterrence, Cambridge University Press, Cambridge.
• Załuski, W. 2016. Racjonalność i teoria gier, [w:] Metaekonomia. Zagadnienia z filozofii ekonomii, M. Gorazda, Ł. Hardt, T. Kwarciński (red.), Copernicus Center Press, Kraków, s. 277–302.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2018.25.1.39