Znaczenie poczucia podmiotowości dla aktywności społecznej w przestrzeni samorządowej

• Authors: Patrycja Elżbieta Szostok-Nowacka
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article deals with the issues of the sense of communication subjectivity of citizens and their actual activity in the local environment. In the article, the author's concept of communication subjectivity to be tested through the questionnaire survey conducted on 500 respondents in 2016 in Silesia district. The aim of the study was to analyze how the sense of communication subjectivity indicate the activity of citizens in the local environment. The central hypothesis of the study was as follows: the sense of subjectivity is associated with activity in the local government space. The article contains an introduction to the topic of the subject. The author characterizes the phenomena of subjectivity at the local level and distinguishes between the sense of general and communicative subjectivity. Then she discusses the results on the meaning of the sense of communication subjectivity for civic activity and draws the conclusions. Empirical findings confirm that communication activity correlates with actual action in the local environment, especially the aspects of communication subjectivity associated with two-way communication. The study showed a low level of the sense of communication subjectivity, which indicates about reasons for the low activity of citizens in the local environment. Moreover, the results reveal that the development of self government communication activities should lead to encouraging active participation in communication processes and building a reasonable belief in them about the importance and the effectiveness of these activities.

PL

Artykuł jest prezentacją wyników kwestionariuszowych badań przeprowadzonych w zakresie komunikacji samorządowej, z uwzględnieniem poczucia podmiotowości komunikacyjnej obywateli oraz ich faktycznej aktywności w środowisku lokalnym. Opierając się na autorskiej koncepcji poczucia podmiotowości komunikacyjnej, dokonano jej weryfikacji w wywiadach kwestionariuszowych przeprowadzonych na 500 respondentach w województwie śląskim w 2016 roku. Celem badania było wykazanie, na ile poczucie podmiotowości, szczególnie tej komunikacyjnej, jest wyznacznikiem faktycznej aktywności obywateli w otoczeniu lokalnym. Główną hipotezę badania stanowiło przekonanie, że poczucie podmiotowości jest związane z aktywnością w przestrzeni samorządowej. W artykule zamieszczono wprowadzenie w tematykę, charakterystykę podmiotowości na poziomie lokalnym, zdefiniowano poczucie podmiotowości ogólnej i komunikacyjnej, zaprezentowano wyniki badań własnych dotyczących znaczenia poczucia podmiotowości komunikacyjnej dla aktywności obywatelskiej oraz sformułowano wnioski. Wyniki potwierdzają, że aktywność komunikacyjna koreluje z faktyczną aktywnością w otoczeniu lokalnym, szczególnie istotne są aspekty podmiotowości komunikacyjnej związane z komunikacją dwustronną. W badaniu wykazano, że poczucie podmiotowości komunikacyjnej nie jest wysokie, co pozwala w pewnym stopniu wnioskować nie tylko o powodach znikomej aktywności obywateli w środowisku lokalnym, ale także stwierdzić, że rozwój samorządowej działalności komunikacyjnej powinien przebiegać w kierunku zachęcania obywateli do aktywnego uczestnictwa w procesach porozumiewania się oraz budowania w nich uzasadnionego przekonania o ważności i przede wszystkim skuteczności tych działań.

Keywords

EN

social activity, local government communication, social participation, communication subjectivity

PL

aktywność społeczna, komunikacja samorządowa, partycypacja społeczna, podmiotowość komunikacyjna

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2019
• Volume: 26
• Issue: 1

Dates

published

2019

online

2019-06-30

Contributors

author

Patrycja Elżbieta Szostok-Nowacka

References

• Bauman, Z. 2004. O tarapatach tożsamości w ciasnym świecie, [w:] Dylematy wielokulturowości, W. Kalaga (red.), Universitas, Kraków, s. 13–39.
• CBO S, 2004. Społeczeństwo obywatelskie 1998–2004, Warszawa.
• CBO S, 2008. Poczucie wpływu na sprawy publiczne, Warszawa.
• CBO S, 2010. Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich w latach 1998–2010, Warszawa.
• Cichocki, R. 2003. Podmiotowość w społeczeństwie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Demczuk, A. 2004. Polityka informacyjna gmin i powiatów Lubelszczyzny, [w:] Samorząd lokalny w Polsce. Społeczno-polityczne aspekty funkcjonowania, S. Michałowski (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 488–502.
• Dobek-Ostrowska, B., Sobera, W. 2017. Rola metod badawczych w studiach komunikologicznych, [w:] Badania ilościowe i jakościowe w studiach nad komunikowaniem, B. Dobek Ostrowska, R. Sobera (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 19–31.
• Giddens, A. 2001. Nowe zasady myśli socjologicznej, Nomos, Kraków.
• Jarosz, A. 2015. Samorząd miejski jako sfera podmiotów publicznych w procesie transformacji ustrojowej Rostock i Toruń w ujęciu porównawczym, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Karwat, M. 1980. Podmiotowość polityczna: humanistyczna interpretacja polityki w marksizmie, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Korzeniowski, K. 1983. Podmiotowość człowieka. Metateoretyczne ramy teorii, [w:] Podmiotowość jednostki w koncepcjach psychologicznych i organizacyjnych, K. Korzeniowski, R. Zieliński, W. Daniecki (red.), Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 9–75.
• Kozłowski, S. 2015. Upodmiotowienie samorządu lokalnego w okresie transformacji ustrojowej w Polsce, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Krakowiak-Drzewiecka, M. 2015. Skutki i perspektywy przeobrażeń komunikacji w środowisku lokalnym, [w:] Wspólnoty lokalne jako uczestnik i podmiot procesów transformacji gospodarczej, E. Zeman-Miszewska, A. Jakubowska, M. Krakowiak-Drzewiecka (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 57–72.
• Krzemiński, I. 1992. Co się dzieje między ludźmi, Wydawnictwo Naukowe i Literackie Open, Warszawa.
• Miczka-Pajestka, M. 2005. Podmiotowość człowieka w perspektywie nowoczesnej techniki, Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej, Bielsko-Biała.
• Nowak, A. 2011. Podmiot, system, nowoczesność, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań.
• Olejniczak-Szałowska, E. 2014. Prawo dostępu do informacji publicznej jako podstawa realizacji prawa do partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym (zarys problemu), [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, B. Dolnicki (red.), Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 753–770.
• Parnes, J. 2015. Internetowe media samorządowe jako narzędzie dialogu władzy lokalnej z obywatelami, [w:] Przemiany mediów lokalnych i regionalnych, W. Furman, P. Kuca (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Regulski, J. 2010. Móc, umieć i chcieć. Kształtowanie samorządu terytorialnego w Polsce, [w:] Dwudziestolecie funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce, H. Kisiłowska, E. Malak (red.), Politechnika Warszawska, Warszawa, s. 15–19.
• Regulski, J. 2000. Samorząd III Rzeczypospolitej. Koncepcje i realizacja, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Regulski, J. 2013. Samorządność i społeczeństwo obywatelskie – kilka pytań i wiele wątpliwości, „Samorząd Terytorialny”, nr 3, s. 5–9,
• Sartori, G. 1994.Teoria demokracji, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Starosta, P. 2012. Przynależność w dobie globalizacji, [w:] Tożsamość, nowoczesność, stereotypy, R. Dopierała, K. Kaźmierska (red.), Nomos, Kraków, s. 200–230.
• Sura, R., Choma, R. 2014. Kilka spostrzeżeń na temat form partycypacji społecznej na poziomie gmin, [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, B. Dolnicki (red.), Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 135–146.
• Suwaj, P.J., Wenclik, M. 2009. Patologiczne konsekwencje nieuwzględnienia czynnika obywatelskiego w procesie decyzyjnym, [w:] Patologie w administracji publicznej, P. Suwaj, D. Kijowski (red.), Oficyna, Warszawa, s. 372–383.
• Swianiewicz, P. 2012. Partycypacja społeczna w realizacji polityk miejskich, [w:] Partycypacja obywateli i podmiotów obywatelskich w podejmowaniu rozstrzygnięć publicznych na poziomie lokalnym, M. Stec, M. Mączyński (red.), Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 36–57.
• Szostok, P., Rajczyk, R. 2013. Komunikowanie lokalne w Polsce. O instrumentach polityki komunikacyjnej samorządów, Wydawnictwo Gnome, Katowice.
• Szostok, P. 2017. Poczucie podmiotowości komunikacyjnej w samorządzie terytorialnym w Polsce, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Turska-Kawa, A. 2011. Poczucie alienacji a użytkowanie mediów. W poszukiwaniu nowych zastosowań teorii użytkowania i gratyfikacji, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice.
• Turska-Kawa, A. 2015. Determinanty chwiejności wyborczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Urban, O. 2008. Podmiotowość jednostki jako przedmiot badań nauk humanistycznych, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Weryński, P. 2012. Regionalne wzory partycypacji i typologie uczestnictwa, [w:] Zasoby lokalne jako dobro wspólne. Kapitał społeczny opolskich społeczności lokalnych, K. Postrzednik-Lotko, P. Weryński (red.), Warszawa, s. 27–72.
• Wimmer, R., Dominick, J. 2008. Mass media. Metody badań, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Wódz, J. 2004. Aktywność lokalna, obywatelstwo lokalne, polityka na szczeblu lokalnym, [w:] Samoorganizacja społeczeństwa obywatelskiego: III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie, P. Gliński, B. Lewenstein, A. Siciński (red.), Instytut Socjologii i Filozofii PAN, Warszawa, s. 222–238.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2019.26.1.141-157