Partially Presidentialized Bicameral Parliament of France and Its Impact on the Course of Legislative Proceedings During Emmanuel Macron’s Term of Office in the Light of the Fifth Republic’s Institutional Logic

• Authors: Łukasz Jakubiak

Title variants

PL

Częściowo sprezydencjalizowany francuski parlament dwuizbowy i jego wpływ na przebieg postępowania ustawodawczego podczas kadencji Emmanuela Macrona w świetle logiki instytucjonalnej V Republiki

Abstracts

PL

Artykuł dotyka wpływu bliskości wyborów prezydenckich i parlamentarnych na skład polityczny izb francuskiego parlamentu, jak również na ich funkcjonowanie w ramach parlamentaryzmu zracjonalizowanego. Wybory z 2017 roku stanowiły, ze względu na zwycięstwo Emmanuela Macrona – kandydata spoza dwóch głównych obozów politycznych, szczególny test dla tzw. efektu większościowego, który może być definiowany jako przeciwieństwo koabitacji. Autor wskazuje na utrzymanie, nawet po wyborach z 2017 roku, opartej na dominacji prezydenckiej logiki instytucjonalnej V Republiki. Jej częścią jest także fakt, że Senat, francuska izba druga, nie musi być włączony w strukturę efektu większościowego. Może to skutkować, pomimo silnej pozycji obozu prezydenta, wystąpieniem bikameralizmu niekongruentnego. Taka konfiguracja może być traktowana jako wskaźnik częściowej prezydencjalizacji francuskiego parlamentu dwuizbowego. Z tej racji autor dowodzi, że obie częściowe elekcje senackie z lat 2017 i 2020 wzmocniły słabszą wersję efektu większościowego stosowanego w ramach francuskiego semiprezydenckiego systemu rządów. Wszystko to ma wpływ na stosowanie niektórych procedur parlamentarnych odnoszących się do przebiegu postępowania ustawodawczego (takie jak mieszane komisje parytetowe oraz tzw. ostatnie słowo Zgromadzenia Narodowego), które to procedury zostały wpisane w ramy parlamentaryzmu zracjonalizowanego V Republiki.

EN

The article refers to the impact of the proximity of the presidential and parliamentary elections on the political composition of the chambers of the French parliament, as well as on their functioning in the framework of rationalized parliamentarianism. The 2017 elections were, due to the victory of Emmanuel Macron as a candidate from outside the two main political camps, a special test for the so-called majoritarian fact, which may be defied as an opposite of cohabitation. The author points to the maintenance, even after the 2017 elections, of the Fifth Republic’s institutional logic based on presidential dominance. Its part is also the fact that the Senate – the French second chamber – does not have to be included into the majoritarian fact. this may result in the occurrence, despite the aforementioned strong position of the president’s camp, of incongruent bicameralism. Such a configuration may be treated as an indicator of a partial presidentialization of France’s bicameral parliament. Hence, the author argues that both partial senatorial elections of 2017 and 2020 strengthened a weaker version of majoritarian fact applied within the French semi-presidential system of government. All this has an impact on the use of selected parliamentary procedures concerning the course of legislative proceedings (such as mixed parity commissions and the last word given to the National Assembly), which have been inscribed into the framework of the Fifth Republic’s rationalized parliamentarism.

Keywords

EN

France, majoritarian fact, incongruent bicameralism; presidentialization; legislative procedure; mixed parity commissions; last word procedure

PL

Francja; efekt większościowy; dwuizbowość niekongruentna; prezydencjalizacja; procedura ustawodawcza; mieszane komisje parytetowe; procedura ostatniego słowa

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2022
• Volume: 29
• Issue: 2
• Pages: 51-71

Dates

published

2022

Contributors

author

Łukasz Jakubiak

• Uniwersytet Jagielloński. Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych

References

• Agrikoliansky, É. 2008. Les partis politiques en France, Armand Colin, Paris.
• Avril, P., Gicquel, J. 2010. Droit parlementaire. Montchrestien, Paris.
• Bachelot, C., Haegel, F. 2015. The Presidentialization of Dominant Parties in France, [in:] The Presidentialization of Political Parties: Organizations, Institutions and Leaders, G. Passarelli (ed.), Palgrave Macmillan, Basingstoke-New York, pp. 88-106.
• Borella, F. 1990. Les partis politiques dans la France d’ajourd’hui, Éditions du Seuil, Paris.
• Bourdon, P. 2008. Le quinquennat, cinq ans après, L’Harmattan, Paris.
• Bréchon, P. 2011. La droite, entre tradition gaulliste et recomposition unitaire, [in] Les partis politiques français. P. Bréchon (ed.) La Documentation française, Paris, pp. 45-75.
• Chantebout, B. 2006. Droit constitutionnel. Éditions Dalloz, Paris.
• Chevallier, J.-J., Carcassonne, G. Duhamel, O. 2007. Histoire de la Ve République (1958-2007), Éditions Dalloz, Paris.
• Cohendet, M.-A. 2002. Le Président de la République. Éditions Dalloz, Paris.
• Damgé, M., Durand, A.-A., Vaudano M., Baruch J., Dupont, S., Nouvet, V., Breteau, P., Sénécat, A., Motet, L., Ferrer, M., Pommiers E., Delrue M. 2017. Qui sont les candidats de La République en marche aux législatives 2017? L’enquête du «Monde», “Le Monde” June 8, https://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2017/06/06/qui-sont-les-candidats-de-la-republique-en-marche-l-enquete-du-monde_5139646_4355770.html (accessed: Septem-ber 8, 2020).
• Devedeix-Margueritat, S. 2001. Le quinquennat. L’Harmattan, Paris.
• Duhamel, O., Tusseau, G. 2013. Droit constitutionnel et institutions politiques. Édi-tions du Seuil, Paris.
• Elgie, R. 2003. Political Institutions in Contemporary France, Oxford University Press, Oxford-New York.
• Elgie, R. 2011. Semi-Presidentialism: Sub-Types of Democratic Performance,: Ox-ford University Press, Oxford-New York.
• Elgie, R. 2018. The election of Emmanuel Macron and the new French party system: a return to the éternel marais?, “Modern & Contemporary France”, vol. 26, no. 1, pp. 15-29, https://doi.org/10.1080/09639489.2017.1408062.
• Evans, J., Ivaldi G. 2018. The 2017 French Presidential Elections. A Political Refor-mation? Palgrave Macmillan, Cham.
• François, B. 2006. Le régime politique de la Ve République, Éditions La Découverte, Paris.
• Gohin, O. 2013. Droit constitutionnel. LexisNexis SA, Paris.
• Grunberg, G., Haegel, F. 2007. La France vers le bipartisme? La présidentialisation du PS et de l‘UMP. Presses de Science Po, Paris.
• Hainsworth, P. 2000. The Right: Divisions and Cleavages in fin de siècle France, [in:] R. Elgie (ed.), The Changing French Political System. Frank Cass, London-Portland, pp. 38-56.
• Jakubiak, Ł. 2019. The Convergence of Presidential and Parliamentary Elections in France: Analysis of Systemic Tendencies from the Perspective of Sixty Years of the Fifth. Republic “Polish Political Science Yearbook”, vol. 48 no. 1, pp. 135-154, https://doi.org/10.15804/ppsy2019108.
• Kesler, J.-F. 2019. Les idées politiques et les partis en France. La force des idées, la logique des organisations, L’Harmattan, Paris.
• Knapp, A. 2004. Parties and the party system in France. A Disconnected Democra-cy?, Palgrave Macmillan, Basingstoke-New York.
• Les Cinquante-neuf ans du Sénat de la Cinquième République. Juin 1959-Septembre 2018 (Statistiques actualisées au 30 septembre 2018), https://www.senat.fr/fileadmin/Fichiers/Images/seance/tableaux_de_bord/59_ans.pdf (ac-cessed: 7 July, 2021).
• Levin, D. H. 2020. Meddling in the Ballot Box: The Causes and Effects of Partisan Electoral Interventions, Oxford University Press, Oxford-New York.
• Marcé, C., Chiche, J. 2017. Les législatives, une dynamique présidentielle confortée?, [in:] P. Perrineau (ed.), Le vote disruptif. Les élections présidentielle et législatives de 2017, Presses de Science Po, Paris, pp. 297-306.
• Pactet, P., Mélin-Soucramanien, F. 2007. Droit constitutionnel. Éditions Dalloz, Par-is.
• Passarelli, G. 2015. Parties’ Genetic Features: The Missing Link in the Presidentialization of Parties, [in:] The Presidentialization of Political Parties: Organizations, Institutions and Leaders, G. Passarelli (ed.), Palgrave Macmillan, Basingstoke-New York.
• Poguntke, Th., Webb, P. 2005. The Presidentialization of Politics in Democratic So-cieties: A Framework for Analysis, [in:] Th. Poguntke, P. Webb (eds.), The Presidentializa-tion of Politics: A Comparative Study of Modern Democracies, Oxford University Press, Oxford-New York, pp. 1-25.
• Poirmeur, Y. 2014. Les partis politiques du XIXe au XXIe siècle en France, LGDJ-Lextenso éditions, Issy-les-Moulineaux.
• Portelli, H. 1987. La politique en France sous la Ve République, Bernard Grasset, Paris.
• Pütz, Ch. 2007. La présidentialisation des partis français, [in:] F. Haegel (ed.), Par-tis politiques et système partisan en France, Presses de Sciences Po, Paris, pp. 321-357.
• Quermonne, J.-L. 2003. L’alternance au pouvoir. Montchrestien, Paris.
• Rouquan, O. 2005. Régulations et strategies présidentialisées sous la Ve République, Éditions Connaissances et Savoirs, Paris.
• Safran, W. 2009. The French Polity, Routledge, New York-London.
• Shugart, M. S., Carey, J. M. 1992. Presidents and Assemblies: Constitutional Design and Electoral Dynamics, Cambridge University Press, Cambridge-New York.
• Sikk, A., Kökker, Ph. 2019. Party novelty and congruence: A new approach to meas-uring party change and volatility, “Party Politics” vol. 25, no 6, pp. 759-770, https://doi.org/10.1177/1354068817747512.
• Statistiques sur l’activité de l’Assemblée nationale, XVe legislature, Session 2017-2018 (1er octobre 2017 – 30 septembre 2018), https://www2.assemblee-nationale.fr/static/15/statistiques/fiche15.pdf (access: 7.07.2021).
• Statistiques sur l’activité de l’Assemblée nationale, XVe legislature, Session 2018-2019 (1er octobre 2018 – 30 septembre 2019), https://www2.assemblee-nationale.fr/static/15/statistiques/fiche27.pdf (access: 7.07.2021).
• Statistiques sur l’activité de l’Assemblée nationale, XVe legislature, Session 2019-2020 (1er octobre 2019 – 30 septembre 2020), https://www2.assemblee-nationale.fr/static/15/statistiques/fiche39.pdf (access: 7.07.2021).
• Statistiques sur l’activité de l’Assemblée nationale, XVe legislature, Session 2020-2021 (1er octobre 2020 – 30 juin 2021), https://www2.assemblee-nationale.fr/static/15/statistiques/fiche48.pdf (access: 707.2021).
• Texte intégral de la Constitution du 4 octobre 1958 en vigueur (Texte intégral en vigueur à jour de la révision constitutionnelle du 23 juillet 2008), https://www.conseil-constitutionnel.fr/le-bloc-de-constitutionnalite/texte-integral-de-la-constitution-du-4-octobre-1 958-en-vigueur (access: 8.10.2020).
• Thevenon, G., Jal, J.-Ph. 2014. Les partis politiques. Vie politique française, Chronique Sociale, Lyon.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2022.29.2.51-71

Biblioteka Nauki

34111998