Nomadyczne tożsamości w teorii polityki Chantal Mouffe

• Authors: Anna Słupek

Abstracts

EN

The aim of the article is to structure and contextualize the concept of nomadic identities formulated by Chantal Mouffe, a Belgian political theorist. The text consists of six parts preceded by an introduction. The first part concerns the vision of the social world in Chantal Mouffe’s theory of politics, the second one – the political context of the emergence of postconventional identities. The following partsaim to respectively – analyze Mouffe’s inspiration by the concepts of Schmitt, Derrida and Freud. The next part is a reconstruction of the theory of nomadic identities, analyzed in the context of Rosi Braidotti’s nomadic subject category. The final part of the text is anchored in the conclusion pointing the need for a dynamic approach to the category of political identity, linking it with the challenges of contemporary politics – including the challenge of populism.

PL

Celem artykułu jest ustrukturyzowanie i ukontekstowienie koncepcji nomadycznych tożsamości sformułowanej przez Chantal Mouffe – belgijską teoretyczkę polityki. Tekst składa się z sześciu części poprzedzonych wstępem. Pierwsza z nich dotyczy wizji świata społecznego w teorii polityki Chantal Mouffe, druga – politycznego kontekstu rodzenia się tożsamości postkonwencjonalnych. Kolejne części stawiają sobie za cel – odpowiednio – analizę inspiracji Mouffe koncepcjami Schmitta, Derridy i Freuda. Kolejna część stanowi rekonstrukcję teorii nomadycznych tożsamości, analizowanej w kontekście kategorii nomadyczności podmiotu Rosi Braidotti. Całość wieńczą konkluzje, wskazujące na potrzebę dynamicznego ujmowania kategorii tożsamości politycznych, wiążąc ją z wyzwaniami współczesnej polityki – między innymi wyzwaniem populizmu.

Keywords

EN

the political; agonistics; identity; Chantal Mouffe

PL

polityczność; agonistyka; tożsamość; Chantal Mouffe

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2022
• Volume: 29
• Issue: 2
• Pages: 7-19

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Słupek

• Szkoła Doktorska Nauk Społecznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

References

• Bahnisch, M. 2002. Derrida, Schmitt and the essence of the political, Jubilee Conference of the Australasian Political Studies Association Australian National University, Canberra.
• Beckstein, M. 2011. The dissociative and polemical political: Chantal Mouffe and the intellectual heritage of Carl Schmitt, „Journal of Political Ideologies”, vol. 16 (1), ss. 33–51. DOI: https://doi.org/10.1080/13569317.2011.540941.
• Biały, F. 2018. Koncepcje demokracji agonistycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
• Braidotti, R. 2009. Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym, tłum. A. Derra, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Citkowska-Kimla, A. 2014. Wojna a natura ludzka. Rozważania Zygmunta Freuda, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem”, nr 36/4, ss. 57–67.
• Derrida, J. 1993. Politics of Friendship, „American Imago”, nr 50 (3), ss. 353–391.
• Derrida, J. 1997. Of Grammatology, tłum. G. Ch. Spivak, John Hopkins University Press, Baltimore.
• Derrida, J. 2001. Polityka przyjaźni, tłum. T. Zarębski, „Odra”, nr 7–8, ss. 46–52.
• Dybel, P., Wróbel, Sz. 2008. Granice polityczności, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
• Freud, S. 1975. Psychologia zbiorowości i analiza ego, [w:] S. Freud, Poza zasadą przyjemności, PWN, Warszawa.
• Freud, S. 1998. Kultura jako źródło cierpień, [w:] S. Freud, Dzieła, t. IV: Pisma społeczne, tłum. A. Ochocki i in., Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Freud, S. 1998. Psychologia zbiorowości i analiza ja, [w:] S. Freud, Dzieła, t. IV: Pisma społeczne, tłum. A. Ochocki i in., Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Giddens, A. 2006. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Koczanowicz, L. 2005. Wspólnota i emancypacje. Spór o społeczeństwo postkonwencjonalne, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław.
• Laclau, E. 2004. Emancypacje, tłum L. Rasiński, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław.
• Marzec, A. 2011. Différance Derridy. Czy błąd daje się (wy)tłumaczyć?, „Przekładaniec. A Journal of Translation Studies”, nr 24, ss. 263–280.
• Mouffe Ch. 2011. Carl Schmitt i paradoks demokracji liberalnej, tłum T. Leśniak, [w:] Carl Schmitt. Wyzwanie polityczności, Ch. Mouffe (red.), tłum. P. Płucienniczak i in., Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Mouffe, Ch., Laclau, E. 2007. Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej, tłum. S. Królak, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław.
• Mouffe, Ch. 1992. Citizenship and Political Identity, „October”, vol. 61, ss. 28–32. DOI: https://doi.org/10.2307/778782.
• Mouffe, Ch. 1993. The Return of the Political, Verso, London.
• Mouffe, Ch. 2005. Paradoks demokracji, tłum. W. Jach i in., Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław.
• Mouffe, Ch. 2008. Polityczność. Przewodnik Krytyki Politycznej, tłum. J. Erbel, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Mouffe, Ch. 2013. Democratic citizenship and the political community, [w:] Hegemony, Radical Democracy and the Political, J. Martin (red.), Routledge, Nowy York.
• Mouffe, Ch. 2013. For a politics of nomadic identities, [w:] Hegemony, Radical Democracy and the Political, J. Martin (red.), Routledge, Nowy York.
• Mouffe, Ch. 2014. By Way of a Postscript, „Parallax”, nr 20 (2), ss. 149–157. DOI: https://doi.org/10.1080/13534645.2014.896562.
• Mouffe, Ch. 2015. Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie, tłum. B. Szelewa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Mouffe, Ch. 2018. For a Left Populism, Verso, London–New York.
• Mouffe, Ch. 2018. The affects of democracy, „Critique and Humanism Journal”, nr 49, ss. 61–70.
• Mouffe, Ch. 2020. W obronie lewicowego populizmu, tłum. B. Szelewa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Norval, A. J. 1997. Frontiers on Question, „Filozofski Vestnik”, nr XVIII (2/1997), ss. 51–75.
• Oakeshott, M. 2008. O postępowaniu człowieka, tłum. M. Szczubiałka, Wydawnictwo PWN Warszawa.
• Plant, B. 2013. Wittgenstein, Religious “Passion,” and Fundamentalism, „The Journal of Religious Ethics”, vol. 41, nr 2, ss. 280–309. DOI: https://doi.org/10.1111/jore.12014.
• Platon. 1997. Państwo, Prawa (VII ksiąg), tłum. W. Witwicki, Wydawnictwo Antyk, Kęty.
• Schmitt, C. 2000. Pojęcie polityczności, [w:] C. Schmitt, Teologia polityczna i inne pisma, tłum. M. A. Cichocki, SIW Znak, Kraków.
• Spinoza, B. 1927. Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, [w:] Spinoza, Benedykt de, Dzieła, t. I, Traktat o poprawie rozumu. Etyka, tłum. I. Myślicki, Dom Książki Polskiej, Warszawa.
• Spivak, G. Ch. 2003. Death of a Discipline, Columbia University Press, New York.
• Staten, H. 1984. Wittgenstein and Derrida, University of Nebraska Press, Lincoln.
• Wenman, M. A. 2003. Laclau or Mouffe? Splitting the difference, „Philosophy & Social Criticism”, nr 29 (5), ss. 581–606. DOI: https://doi.org/10.1177/01914537030295005.
• Yamamoto, A. D. 2018. The enemy within: The dangers of Chantal Mouffe’s figure of the adversary to the democratic task of agonistic planning, „Planning Theory”, nr 17/4, ss. 551–567. DOI: https://doi.org/10.1177/1473095217736087.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2022.29.2.7-19

Biblioteka Nauki

34111979