Satisfaction with Work in the Conditions of Individual Business Activity

• Authors: Jagoda Jezior
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article is devoted to the issue of satisfaction with work – expectations and implementation – from the perspective of individual business activity. The results of three survey-type research projects carried out in the years 2002–2019 among persons conducting business activity in the Lubelskie Voivodeship (a total of 1696 respondents) were used as empirical material. Comparative analysis was based on the replication of variables and indicators. The study consists of two parts. The first presents the definition problems regarding self-employment, theoretical foundations and the subject of the analysis, an outline of the methodology and features of the examined communities. The second part contains the description of the research results. The analysis concerns the values and needs associated with work, determining the degree of their mapping in the work performed, and then the factors determining the chances of success of the business ventureIn order to obtain an image of structuralization of a comprehensive set of the valued aspects of work, principal component analysis (PCA) was applied. The extracted dimensions are used in the logistic regression models as predictors explaining the conditions of achievements: satisfaction with work and good economic condition of companies. The adopted perspective of the work situation allows, above all, to capture the multidimensional diversity of the population of people running a business, as well as strategies for self-employment.

PL

Artykuł został poświęcony zagadnieniu satysfakcjonującej pracy – oczekiwaniom i realizacji – z perspektywy indywidualnej działalności gospodarczej. Jako materiał empiryczny wykorzystano wyniki trzech projektów badawczych typu surveyowego, wykonanych w latach 2002–2019 wśród osób prowadzących działalność gospodarczą na terenie województwa lubelskiego (łącznie 1696 respondentów). Analizę porównawczą oparto na replikacji zmiennych i wskaźników. Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej zostały przedstawione problemy definicyjne dotyczące pracy na własny rachunek, podstawy teoretyczne i przedmiot analizy badań własnych, zarys metodologii i cechy badanych zbiorowości. Druga część zawiera opis rezultatów badawczych. Przeprowadzona analiza dotyczy wartości i potrzeb łączonych z pracą, ustalenia stopnia ich odwzorowania w wykonywanej pracy, a następnie czynników określających szanse powodzenia przedsięwzięcia gospodarczego. W celu uzyskania obrazu strukturalizacji obszernego zbioru cenionych aspektów pracy zastosowano analizę głównych składowych (PCA). Wyodrębnione wymiary zostały wykorzystane w modelach regresji logistycznej jako predyktory objaśniające uwarunkowania osiągnięć: zadowolenia z pracy i dobrej kondycji ekonomicznej firm. Przyjęta perspektywa sytuacji pracy pozwala – poza wszystkim – uchwycić wielowymiarowe zróżnicowanie zbiorowości osób prowadzących działalność gospodarczą, podobnie jak strategii pracy na własny rachunek.

Keywords

EN

individual business activity; self-employment; entrepreneurship; self-employment work situation; job satisfaction

PL

indywidualna działalność gospodarcza; samozatrudnienie; przedsiębiorczość; sytuacja pracy na własny rachunek; zadowolenie z pracy

• Publisher: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
• Journal: Konteksty Społeczne
• Year: 2019
• Volume: 7
• Issue: 2

Dates

published

2019

online

2020-11-19

Contributors

author

Jagoda Jezior

References

• Balcerzak-Paradowska, B., Bednarski, M., Głogosz, D., Kusztelak, P., Ruzik-Sierdzińska, A., Mirosław, J. (2011). Przedsiębiorczość kobiet w Polsce. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Berger, B. (1994). Współczesna kultura przedsiębiorczości. W: B. Berger (red.), Kultura przedsiębiorczości (s. 23–42). Warszawa: Oficyna Literatów „Rój”.
• Bławat, F. (2003). Przedsiębiorca w teorii przedsiębiorczości i praktyce małych firm. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe.
• Bratnicki, M., Zbierowski, P., Kozłowski, R. (2007). Czynniki wpływające na kształtowanie przedsiębiorczości w kontekście badań Global Entrepreneurship Monitor. W: P. Wachowiak, M. Dąbrowski, B. Majewski (red.), Kształtowanie postaw przedsiębiorczych a edukacja ekonomiczna (s. 267–276). Warszawa: Fundacja Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych.
• Bugiel, J., Burkiewicz, M., Haber L. H., Pawnik, W. (1990). Praca jako wartość w świadomości załogi przedsiębiorstwa przemysłowego. Raport z badań. Kraków: Akademia Górniczo-Hutnicza.
• Cieślik, J. (2014). Przedsiębiorczość, polityka, rozwój. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
• Dobrowolska, D. (1980). Praca w życiu człowieka. Warszawa: Instytut Wydawniczy CRZZ.
• Dominiak, P. (2005). Sektor MSP we współczesnej gospodarce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Drozdowski, R. (2002). Rynek pracy w Polsce. Recepcja. Oczekiwania. Strategie dostosowawcze. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Drozdowski, R., Matczak, P. (red.). (2004). Samozatrudnienie: analiza wyników badań. Radom: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Drucker, P. F. (1998). Praktyka zarządzania. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
• Du Rietz, A., Henrekson, M. (2000). Testing the Female Underperformance Hypothesis. Small Business Economics, 14(1), 1–10. doi:10.1023/A:1008106215480
• Duraj, T. (2007). Prawna perspektywa pracy na własny rachunek. W: E. Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje (s. 19–51). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Fölster, S. (2000). Do Entrepreneurs Create Jobs? Small Business Economics, 14(2), 137-148. doi: 10.1023/A:1008141516160.
• Furnham, A., Petride K. V., Tsaousis, I., Pappas, K., Garrod, D. (2005). A Cross-Cultural Investigation Into the Relationships Between Personality Traits and Work Values. The Journal of Psychology, 139(1), 5–32.
• Gardawski, J. (2001). Powracająca klasa. Sektor prywatny w III Rzeczypospolitej. Warszawa: IFiS PAN.
• Gaweł, A. (2005). Przedsiębiorczość jako odpowiedź na wykluczenie z rynku pracy. Na podstawie aktywności ekonomicznej kobiet w Polsce. W: D. Walczak-Duraj (red.), Humanizacja pracy wobec wyzwań transformacyjnych i cywilizacyjnych (s. 103–118). Płock: Wydawnictwo Naukowe NOVUM.
• Gaweł, A. (2013). Proces przedsiębiorczy. Tworzenie nowych przedsiębiorstw. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Glinka, B., Gudkova, S. (2011). Przedsiębiorczość. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
• Górniak, J. (1998). Analiza czynnikowa i analiza głównych składowych. ASK, 7, 83–102.
• Griffin, R. W. (2001). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grilo, I., Thurik, R. (2004). Determinants Of Entrepreneurship In Europe. ERIM Report Series Research In Management, ERS-2004-106-ORG.
• Gruszecki, T. (1994). Przedsiębiorca w teorii ekonomii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe CEDOR.
• Grywińska, J. (2007). Samozatrudnienie jako nowa forma zarobkowania. Kraków: Wydawnictwo Wszechnica Podatkowa.
• GUS. (2018). Zeszyt metodologiczny. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• GUS. (2019). Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2019. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Haber, L. H. (1995). Wzory przedsiębiorczości w świadomości przyszłych menedżerów. Studia Socjologiczne, (1-2), 69–90.
• Hirszel, K. (1993). Mechanizmy motywacyjne w pracy. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej.
• Jamka, B. (2017). Razem – ku zmianie paradygmatu gospodarowania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
• Janicka, K. (1997). Sytuacja pracy a struktura społeczna. W poszukiwaniu nowego wymiaru pozycji społeczno-zawodowej. Warszawa: IFiS PAN.
• Jaźwińska, E. (1999). Przedsiębiorcy na tle innych grup społeczno-zawodowych w Polsce. W: E. Jaźwińska, A. Żuk-Iwanowska (red.), Przedsiębiorcy jako grupa społeczna (s. 9–27). Warszawa: Polska Fundacja Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
• Jezior, J. (2009). Społeczno-kulturowe i rynkowe czynniki kształtowania sytuacji pracy przedsiębiorców. Na podstawie badań małych firm w województwie lubelskim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Jezior, J. (2017). Wyższe wykształcenie a rynek pracy. Studium metodologiczno-empiryczne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Jończyk, J. (2000). O szczególnych formach zatrudnienia i formach ubezpieczeń społecznych. W: Z. Kubot (red.), Szczególne formy zatrudnienia (s. 39–52). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Korol, J., Kusideł, E., Szczuciński, P. (2016). Przedsiębiorczość, produktywność i konkurencyjność regionów Polski. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kozek, W., Mielczarek, P. (2000). Opinie przedsiębiorców sektora MSP o prowadzeniu działalności gospodarczej. Warszawa: Polska Fundacja Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
• Kraśnicka, T. (2002). Koncepcja rozwoju przedsiębiorczości ekonomicznej i pozaekonomicznej. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
• Kryńska, E. (2007). Samozatrudnienie w krajach wysoko rozwiniętych. W: E. Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje (s. 52–73). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Kubot, Z. (2000). Szczególne formy zatrudnienia i samozatrudnienia. W: Z. Kubot (red.), Szczególne formy zatrudnienia (s. 5–37). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Kwiatkowski, S. (2000). Przedsiębiorczość intelektualna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Laskowska, I. (2007). Czynniki determinujące pracę na własny rachunek – wyniki badań światowych. W: E. Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje (s. 74–97). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Lasocki, B., Skrzek-Lubasińska M. (2016). Samozatrudnienie w Polsce – problemy definicyjne, dostępność danych i ich interpretacja. Wiadomości Statystyczne, (7), 1–15.
• Leszkowicz-Baczyński, J. (2007). Klasa średnia w Polsce? Sytuacja pracy, mentalność, wartości. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
• Lisowska, E. (2001). Przedsiębiorczość kobiet w Polsce na tle krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Warszawa: Szkoła Głowna Handlowa.
• Matusiak, K. B. (2006). Rozwój systemów wsparcia przedsiębiorczości: przesłanki, polityka, instytucje. Radom; Łódź: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB.
• Mularska-Kucharek, M. (2012). Kapitał społeczny a postawy i działania przedsiębiorcze mieszkańców Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• OECD. (2016). OECD Factbook 2015–2016: Economic, Environmental and Social Statistics. Paris: OECD Publishing. doi: 10.1787/factbook-2015-en.
• PARP. (2018). Raport z badania Global Entrepreneurship Monitor – Polska 2017/18. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Pedersini, R., Coletto, D. (2010). Self-employed workers: industrial relations and working conditions. Dublin: Eurofound. Pobrane z: https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_files/docs/comparative/tn080 1018s/tn0801018s.pdf.
• Piasecki, B. (1997). Przedsiębiorczość i mała firma. Teoria i praktyka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Skrzek-Lubasińska, M. (2017). Dyskusja nad pojęciem „samozatrudnienie”. Problemy definicyjne i analityczne. W: M. Skrzek-Lubasińska, R. Sobiecki (red.), Samozatrudnienie: konieczność czy wybór przedsiębiorczych? (s. 13–39). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• Słomczyński, K. M., Kohn, M. L. (1988). Sytuacja pracy i jej psychologiczne konsekwencje. Polsko-amerykańskie analizy porównawcze. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Swadźba, U. (2001). Śląski etos pracy. Studium socjologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Urbaniak, B. (2002). Samozatrudnienie szansą poprawy sytuacji na rynku pracy. W: H. Skłodowski, E. Stawasz (red.), Psychologiczne wyznaczniki efektywności poszukiwania pracy i samozatrudnienia (s. 41–55). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Wesołowska, E. (2003). Psychologiczny portret prywatnego przedsiębiorcy. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Whitley, R. (1994). Odrodzenie drobnej przedsiębiorczości w Europie. W: B. Berger (red.), Kultura przedsiębiorczości (s. 161–195). Warszawa: Oficyna Literatów „Rój”.
• Zielińska, M., Kołodziej, T. (2013). Autopercepcja położenia społecznego w kontekście zmian struktury społecznej: perspektywa regionalna i ogólnopolska. W: J. Grotowska-Leder, E. Rokicka (red.), Nowy ład? Dynamika struktur społecznych we współczesnych społeczeństwach (s. 347–365). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Identifiers

DOI

10.17951/ks.2019.7.2.46-66