Wartość, dobro, szczęście w koncepcji Tadeusza Czeżowskiego. Konteksty współczesne

• Authors: Monika Torczyńska

Abstracts

DE

Der Artikel setzt sich zum Ziel, ausgewählte Fragen und Begriffe im philosophischethischen Gedanken von Tadeusz Czeżowski aus der Perspektive gegenwärtiger sozialer Wirklichkeit zu interpretieren. Die Bedeutung und die möglichen Beziehungen zwischen den Kategorien der Werte, des Wohls, der Wertkriterien gehören zu stets aktuellen praktischen Problemen, die nicht nur in akademischen Auseinandersetzungen sondern auch in der Praxis des sozialen Zusammenlebens wichtig sind. Einen wesentlichen Bestandteil der Überlegungen bildet die Analyse des von Czeżowski vorgeschlagenen Konzepts von Glück und von Wegen, die zu seiner Erreichung führen. Es ist eine Fragestellung, die bisher in einschlägigen Abhandlungen nur marginal behandelt wurde. Die vorgelegten Reflexionen sollen diese Lücke ausfüllen.

EN

The aim of the present paper is to interpret select concerns and ideas inherent in the  philosophical and ethical thought of Tadeusz Czeżowski, contextualised in the contemporary social reality. The meaning and the potential relationships linking the categories of values, the notion of good, and the criteria of values are the ever up-to-date and relevant practical problems, crucial not only to academic debates but to everyday social praxis as well. An important element of the paper is the analysis of the concept of happiness and potential means of attaining it, as posited by Czeżowski. This ingredient of Czeżowski’s thought has thus far been marginalised in the scholarship devoted to the subject in question. The present paper attempts to bridge the gap between the academic centre and the periphery.

PL

Celem artykułu jest interpretacja wybranych zagadnień i pojęć zawartych w filozoficznoetycznej myśli Tadeusza Czeżowskiego w perspektywie współczesnych realiów społecznych. Znaczenie oraz możliwe relacje łączące kategorie wartości, dobra, kryteriów wartości należą do stale aktualnych problemów praktycznych, istotnych nie tylko w dyskusjach o charakterze akademickim, lecz również w praktyce życia społecznego. Istotnym fragmentem poniższych rozważań jest analiza proponowanej przez T. Czeżowskiego koncepcji szczęścia oraz ewentualnych dróg jego osiągnięcia. Jest to zagadnienie, które było dotąd traktowane marginalnie w opracowaniach poświeconych jego poglądom. Zawarte tu refleksje mają na celu wypełnienie tej luki.

Keywords

DE

Ethik; Wert; Wohl; Glück; Leiden

EN

ethics; value; good; happiness; suffering

PL

etyka; wartość; dobro; szczęście; cierpienie

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2013
• Issue: 8

Dates

published

2013

online

2015-07-07

Contributors

author

Monika Torczyńska

References

• Blackburn S., Sens dobra. Wprowadzenie do etyki, tłum. T. Chawziuk, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002.
• Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Critchley S., Nieustające żądanie. Etyka polityczna, tłum. R. Dobrowolski, M. Gosin, Wyd. Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2006.
• Czarnik T., Zagadnienie norm moralnych w filozofii T. Czeżowskiego, [w:] Tadeusz Czeżowski (1889–1981). Dziedzictwo idei: logika – filozofia – etyka, red. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Wyd. UMK, Toruń 2002.
• Czeżowski T., Aksjologiczne i deontyczne normy moralne, [w:] T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Czeżowski T., Cierpienie (rozważania z zakresu etyki), [w:] T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Czeżowski T., Filozofia na rozdrożu. Analizy metodologiczne, PWN, Warszawa 1965.
• Czeżowski T., Filozofia na rozdrożu, [w:] T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Czeżowski T., Konflikty w etyce, [w:] T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Czeżowski T., Odczyty filozoficzne, PWN, Toruń 1958.
• Czeżowski T., O szczęściu, [w:] Tadeusz Czeżowski. Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Czeżowski T., Paradoks wolności (1), [w:] T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• T. Czeżowski, Sens i wartość życia (1), [w:] T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Czeżowski T., Strach i lęk (przyczynek do klasyfikacji uczuć), [w:] T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Czeżowski T., Trzy postawy wobec świata, [w:] T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Fukuyama F., Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, tłum. B. Pietrzyk, Wyd. Znak, Kraków 2004.
• Fukuyama F., Koniec historii, tłum. T. Bieroń, M. Wichrowski, Wyd. Znak, Kraków 2009.
• Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Czeżowskiego, red. L. Gumański, Wyd. UMK, Toruń 1980.
• Łukasiewicz D., Filozofia Tadeusza Czeżowskiego, Wyd. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2002.
• Olech A., Stanowisko Tadeusza Czeżowkiego wobec sporu o istnienie świata, [w:] Tadeusz Czeżowski (1889–1981).
• Dziedzictwo idei: logika – filozofia – etyka, red. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Wyd. UMK, Toruń 2002.
• Promeńska H., Próba współczesnego odczytania niektórych wątków filozofii moralnej Tadeusza Czeżowskiego, [w:] Tadeusz Czeżowski (1889–1981).
• Dziedzictwo idei: logika – filozofia – etyka, red. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Wyd. UMK, Toruń 2002.
• Scheler M., Cierpienie, śmierć, dalsze życie. Pisma wybrane, tłum. A. Węgrzecki, PWN, Warszawa 1994.
• Stachewicz K., Czeżowski i Ingarden: dwie teorie poznawania wartości moralnych [w:] Tadeusz Czeżowski (1889–1981). Dziedzictwo idei: logika – filozofia – etyka, red. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Wyd. UMK, Toruń 2002.
• Tadeusz Czeżowski (1889–1981). Dziedzictwo idei: logika – filozofia – etyka, red. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Wyd. UMK, Toruń 2002.
• Tadeusz Czeżowski. Pisma z etyki i teorii wartości, red. P. Smoczyński, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Tatarkiewicz W., O szczęściu, PWN, Warszawa 1965.
• Teichman J., Etyka społeczna, tłum. A. Gąsior-Niemiec, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
• Tyburski W., Wiśniewski R., Wprowadzenie, [w:] Tadeusz Czeżowski (1889-1981). Dziedzictwo idei: logika – filozofia – etyka, red. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Wyd. UMK, Toruń 2002.
• Wicher Cz., Z głównych zagadnień filozofii – przegląd problemów filozoficznych dyskutowanych na seminarium Profesora Tadeusza Czeżowskiego, [w:] Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Czeżowskiego, red. L. Gumański, Wyd. UMK, Toruń 1980.
• Wiśniewski R., Problem z kryteriami wartości. W nawiązaniu do aksjologii Tadeusza Czeżowskiego, [w:] Tadeusz Czeżowski (1889–1981). Dziedzictwo idei: logika – filozofia – etyka, red. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Wyd. UMK,
• Toruń 2002.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2013.8.91