Myśl Michela de Montaigne’a a idea tolerancji

• Authors: Jakub Kwak
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje problem tolerancji i jej znaczenie w świecie społecznym. Punktem wyjścia jest próba odwołania się do koncepcji Michela de Montaigne’a jako jednego z prekursorów nowożytnego postrzegania wspomnianej problematyki w kulturze europejskiej. Uwzględnione zostało tło historyczne, szczególnie okres wojen religijnych we Francji XVII wieku oraz ich konsekwencje społeczno-polityczne. Pokrótce zaprezentowana została również geneza pojęcia tolerancji na naszym kontynencie wraz z kluczowymi momentami jej formowania od czasów starożytnych do XVI stulecia.

DE

Der Artikel beschäftigt sich mit dem Problem der Toleranz und deren Bedeutung in der sozialen Welt. Den Ausgangspunkt bildet der Versuch, auf den Entwurf von Michel Montaigne zurückzugreifen, einem der Wegbereiter der neuzeitlichen Wahrnehmung einschlägiger Problematik in der europäischen Kultur. Berücksichtigt wurde der historische Hintergrund, besonders die Zeit der religiösen Kriege im Frankreich des 16. Jahrhunderts und ihre sozial-politischen Folgen. Es wurde auch kurz die Genese des Toleranzbegriffs auf unserem Kontinent dargestellt, zusammen mit den Schlüsselmomenten ihrer Entwicklung von der Antike bis zum 16. Jahrhundert.

EN

The article takes up the issue of tolerance and its importance in the social world. Reference is made first to the ideas voiced by Michel de Montaigne, one of the forerunners of modern perception of that issue in European culture. Account is taken of the historical background, notably of the religious wars in 16th century France and their social and political consequences. Presented in brief is the genesis of the concept of tolerance on our continent, including key highlights in its development from antiquity to the 16th century.

Keywords

PL

tolerancja; Michel de Montaigne; filozofia nowożytna; filozofia polityczna; wojny religijne we Francji

DE

Toleranz; Michel de Montaigne; Philosophie der Neuzeit; politische Philosophie; religiöse Kriege in Frankreich

EN

tolerance; Michel de Montaigne; modern philosophy; political philosophy; religious wars in France

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2016
• Issue: 19

Dates

published

2016

online

2017-01-30

Contributors

author

Jakub Kwak

References

• Berenger J., Tolerancja religijna w Europie w czasach nowożytnych (XV-XVIII wiek), tłum. M. Forycki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002.
• Bratkowski S., W drodze do Montaigne, Czytelnik, Warszawa 2012.
• Buruma I., Margalit A., Okcydentalizm. Zachód w oczach wrogów, tłum. A. Lipszyc, Universitas, Warszawa 2005.
• Cassirer E., Filozofia Oświecenia, tłum. T. Zatorski, Wydawnictwo UW, Warszawa 2010.
• Chłędowski K., Ostatni Walezjusze: czasy odrodzenia we Francji, PIW, Warszawa 1958.
• Drozdowicz Z., O racjonalności w religii i w religijności. Wykłady, Wydawnictwo UAM, Poznań 2009.
• Ellingson T., The myth of the noble savage, University of California Press, London 2001.
• Goldman L., The anthropology of cannibalism, Bergin & Garvey, London 1999.
• Goral I., Francja wobec zjawiska imigracji z krajów muzułmańskich w latach 1968-2008, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2008.
• Grzybowski S., Henryk Walezy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1980.
• Gwynn R. D., Huguenot heritage: The history and contribution of the Huguenots in Britain, Sussex Academic Press, Brighton 2001.
• Fontana B., Montaigne’s Politics: Authority and Governance in the Essais, Princeton University Press, Princeton 2008.
• Hen J., Ja Michał z Montaigne, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
• Korab-Karpowicz W. J., Historia filozofii politycznej: Od Tukidydesa do Locke’a. Tradycja klasyczna i jej krytycy, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2010.
• Korolko M., Andrzej Frycz Modrzewski: humanista, pisarz, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978.
• Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, PWN, Warszawa 1989.
• Lasocińska E., Cnota sama z mądrością jest naszym żywotem. Stoickie pojęcie cnoty w poezji polskiej XVII wieku, Wydawnictwo PAN, Warszawa 2003.
• Levine A, Sensual Philosophy: Toleration, Skepticism, and Montaigne's Politics of the Self, Lexington Books, Oxford 2001.
• Montaigne M., Próby, tłum. T. Boy-Żeleński, Zielona Sowa, Kraków 2004.
• Oberdiek H., Tolerance: between forbearance and acceptance, Rowman & Littlefield, New York 2001.
• Paleczny T., Socjologia tożsamości, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2008.
• Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Seong-Hak K., Michel de L'Hôpital: The Vision of a Reformist Chancellor During the French Religious Wars, Sixteenth Century Journal Publishers, Kirksville 1997.
• Sonde Sylvanus Ive N., The history and contents of human rights: a study of the history and interpretation of human rights, Lang, New York 1986.
• Szkołut T., Cnota tolerancji, [w:] Pluralizm i tolerancja, red. K. Wiliński, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998.
• Voegelin E., Wiser J. L., History of political ideas: Religion and the Rise of Modernity, t. 5, University of Missouri Press, Columbia 1998.
• Waśko A., Poza utopią i nihilizmem: człowiek jako podmiot kultury, WAM, Kraków 2007.
• Wendland M., Konstruktywizm komunikacyjny, Wydawnictwo IF UAM, Poznań 2011.
• Wójcik Z., Historia powszechna XVI-XVII wieku, PWN, Warszawa 1995.
• Wyczański A., Historia powszechna: koniec XV w.- połowa XVII w., PZWS, Warszawa 1965.
• Ziemińska R., Historia sceptycyzmu. W poszukiwaniu spójności, Wydawnictwo UMK, Toruń 2013.
• Szczepański J., Groźba tyranii większości i demokracja totalitarna, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/1223/J.Szczepa%C5%84ski,%20Gro%C5%BAba%20tyranii%20wi%C4%99kszo%C5%9Bci%20i%20demokracja%20totalitarna.pdf?sequence=1 [dostęp: 23.05.2016].

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2016.19.71