Wspólnoty transferu a obyczaj daru. Dobrobit i gospodarka współdzielenia w cyberprzestrzeni

• Authors: Roman Bromboszcz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst prezentuje analizę cyberprzestrzeni pod kątem wymiany informacji i współdzielenia plików. Zostały wzięte pod uwagę społeczności internetowe mające na celu kolekcjonowanie, udostępnianie i transfer danych w postaci ścieżek muzycznych, wideo i tekstów. Omówione zostają usługi oraz wspólnoty transferu, a także idea regulatywna dobrobitu. Społeczności internetowe są porównane z kulturami pierwotnymi, gdzie istotnym elementem obyczaju stał się dar. Szczególnym namysłem objęty zostaje termin „ekonomia daru” oraz teza o przywróceniu obyczaju daru w ramach inteligencji zbiorowych. Istotnymi elementami dociekań nad wartościami, ukazującymi się w cyrkulacji przy użyciu informacji, jest pojęcie splotu wartości oraz klasyfikacja wartości.  

DE

Der Text bietet eine Analyse des virtuellen Raums unter dem Gesichtspunkt des Austauschs von Informationen und des Datenteilens an. Berücksichtigt wurden die Internetgemeinschaften, die das Sammeln und den freien Zugang, den Transfer von Musik-, Video- und Textdaten zum Ziel haben. Es werden die Dienstleistungen und die Gemeinschaften des Transfers sowie die regulative Idee des File sharing besprochen. Die Internetgemeinschaften werden mit primitiven Kulturen verglichen, deren wesentlicher Bestandteil des Brauchtums die Gabe war. Besondere Aufmerksamkeit wird dem Begriff „Ökonomie der Gabe“ sowie der These von der Wiederherstellung des Brauchs der Gabe im Rahmen kollektiver Intelligenzen geschenkt. Wesentliche Bestandteile der Überlegungen über die Werte, die im Kreislauf beim Gebrauch von Informationen erscheinen, sind der Begriff des Geflechts von Werten und die Klassifizierung von Werten.

EN

The text presents an analysis of cyberspace in aspects of information exchange and file sharing. There are taken into consideration internet communities which have an aim to collecting and sharing, data transferring in the shape of audio tracks, video and texts. There are described services and communities of transfer and furthermore an regulative idea of well-bit. Internet communities are compared to primitive cultures where a crucial element of custom become to be gift. Especially scrutinize is a term „economy of gift” and the thesis about re-establishing a custom of gift in the frame of collective intelligences. Important elements of investigation on values which appear in circulation by means of information are an interwoven of values and classification of values.

Keywords

PL

dobrobit; obyczaj daru; panika ekonomiczna; gospodarka współdzielenia; splot wartości

DE

File sharing; der Brauch der Gabe; ökonomische Panik; die Ökonomie des Teilens; Geflecht von Werten

EN

Carl Schmitt; value; philosophy of values; logic of values; tyranny of values; Max Weber; freedom from values

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2018
• Issue: 25

Dates

published

2018

online

2018-07-31

Contributors

author

Roman Bromboszcz

References

• Assange J., Appelbaum J., Muller-Maguhn A., Zimmermann J., Cypherpunks. Wolność i przyszłość Internetu, tłum. M. Machnik, Helion, Gliwice 2013.
• Barabasi A-L., Linked. How Everything Is Connected to Everything Else and What It Means for Business, Science and Everyday Life, Basic Books, New York 2014.
• Barbrook R., The Hi-Tech Gift Economy, http://firstmonday.org/ojs/ojs/index.php/fm/article/view/1517/1432 [dostęp: 20.03.2016].
• Bataille G., Część przeklęta, tłum. K. Jarosz, [w:] Część przeklęta oraz Ekonomia na miarę wszechświata, Granice użytecznego, Wydawnictwo KR, Warszawa 2002.
• Bataille G., Doświadczenie wewnętrzne, tłum. O. Hedemann, Wydawnictwo KR, Warszawa 1998.
• Baudrillard J., Wymiana symboliczna i śmierć, tłum. S. Królak, Sic!, Warszawa 2007.
• Benkler Y., The Wealth of Networks. How Social Production Transforms Markets and Freedom, Yale University Press, London, New Heaven 2006.
• Bookchin M., Przebudowa społeczeństwa, tłum. I. Czyż, Oficyna Wydalnicza Bractwa „Trojka”, Poznań 2009.
• Castells M., Galaktyka Internetu: Refleksje nad Internetem, biznesem i społeczeństwem, tłum. T. Hornowski, Rebis, Poznań 2003.
• Czaja S., Becla A., Wybrane zagadnienia ekologizacji współczesnej ekonomii [w:] Wyzwania współczesnej ekonomii. Wybrane problemy, red. S. Czaja, A. Becla, J. Włodarczyk, T. Poskrobko, Difin, Warszawa 2012.
• Derrida J., Donner le Temps, Galilee, Paris 1991.
• Doda-Wyszyńska A., Społeczeństwo dobrobytu a pragnienie dobrostanu, [w:] Aksjologia współczesności. Problemy i kontrowersje, red. B. Truchlińska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2012.
• Godłów-Legiędź J., Współczesna ekonomia. Ku nowemu paradygmatowi, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2012.
• Gorig C., Nord K., Julian Assange. Człowiek, który rozpętał WikiLeaks, tłum. K. Żak, Buchmann sp. z o.o., Warszawa 2011.
• Hardt Ł., Modele, metafory i teoria ekonomii, „Diametros” 2014, z. 41, http://dx.doi.org/10.13153/diam.41.2014.650
• Jawłowska A., Drogi kontrkultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.
• Jordan T., Hakerstwo, tłum. T. Płudowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Kelly K., New Rules for the New Economy. 10 Radical Strategies for a Connected World, Peguin Group, New York 1998.
• Klekot E., Tożsamość rzeczy, „Kultura Współczesna” 2008, z. 3.
• Kluszczyński R. W., Społeczeństwo informacyjne. Cyberkultura. Sztuka multimediów, Rabid, Kraków 2001.
• Krzysztofek K., Świat w wersji hiper – od hipermedium do hiperspołeczeństwa, [w:] Kulturowe kody technologii cyfrowych, red. P. Celiński, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji, Lublin 2011.
• Levy P., Cyberculture. Rapport au Conseil de l`Europe dans le cadre du projet „Nouvelle technologies: cooperation culturelle et communication”, Editions Odile Jacob, Paris 1997.
• Malinowski B., Argonauci zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei, tłum. B. Olszewska-Dyoniziak, S. Szynkiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Marks K., Kapitał, t. 1, Książka i Wiedza, Warszawa 1968.
• Marquard O., Rozstanie z filozofią pierwszych zasad. Studia filozoficzne, tłum. K. Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 1994.
• Mauss M., Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społeczeństwach archaicznych, tłum. K. Pomian, [w:] tenże, Socjologia i antropologia, Wydawnictwo KR, Warszawa 2001.
• Napierała M., Filozofia reklamy. Historia, psychologia, techniki, Petrus, Warszawa 2012.
• Niemczuk A., Diagnoza i terapia aksjologii [w:] Aksjologia współczesności. Problemy i kontrowersje, red. B. Truchlińska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2012.
• Sikora A., Fourier, Wiedza Powszechna, Warszawa 1988.
• Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 1, tłum. B. Jasińska, A. Prejbisz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2018.25.153