Nieciągłość myślenia w filozofii Emila Ciorana

• Authors: Mateusz Rura
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawia się interpretację roli, jaką dla Cioranowskiego pojmowania filozofii spełnia nieciągłość znajdująca najpełniejszy wyraz w jego aforystyce. Punkt wyjścia stanowi wskazanie na temperament jako naczelne źródło filozofii Ciorana. Filozofia wywodzona z temperamentu nie może zawierać momentu refleksji rozumianego jako próba uzyskania dystansu względem bezpośrednio przeżywanej prawdy bycia. Z uwagi na wtórny charakter języka jest ona skazana na niepełną komunikowalność. Filozofia Ciorana stanowi zatem kompromis pomiędzy bezpośrednim a niekomunikowalnym „krzykiem” oraz wyobcowanym żargonem tradycyjnej filozofii. Myślenie nieciągłe, pozbawione reguł, nie troszczy się o immanentne sprzeczności oraz możliwość przerwania wnioskowania, lecz stanowi niejako splątanie odzwierciedlające temperament filozofa. Nie oznacza to całkowitego chaosu, lecz stworzenie sposobu komunikacji, którego głównymi wyznacznikami są zaczerpnięte z „krzyku” nieokreśloność i niepohamowanie.

DE

Im Artikel wird die Bedeutung interpretiert, die für Ciorans Auffassung der Philosophie die Diskontinuität spielt. Sie findet den vollkommensten Ausdruck in seiner Aphoristik. Den Ausgangspunkt bildet der Hinweis auf das Temperament als die Hauptquelle der Philosophie von Cioran. Die aus dem Temperament hergeleitete Philosophie kann nicht den Moment der Reflexion enthalten, der als Versuch verstanden wird, Distanz gegenüber der unmittelbar erlebter Wahrheit des Daseins zu gewinnen. In Anbetracht des sekundären Charakters der Sprache ist er zur unvollständigen Kommunikation verurteilt. Ciorans Philosophie bildet einen Kompromiss zwischen einem unmittelbaren Schrei, der sich nicht mitteilen lässt und dem entfremdeten Jargon der traditionellen Philosophie. Das diskontinuierliche Denken ohne feste Ordnung kümmert sich nicht um immanente Widersprüche und die Möglichkeit der Schlussfolgerung, sondern bildet quasi eine Verflechtung, die das Temperament des Denkers widerspiegelt. Das bedeutet jedoch kein vollkommenes Chaos, sondern eine Kommunikationsart, deren Hauptmassstäbe die dem Schrei entnommenen Unbestimmtheit und Zügellosigkeit sind.

EN

The paper is an interpretation of discontinuity as it is presented in Cioran’s aphoristic philosophy. The beginning of the analysis is an indication of the temperament as the main source of Cioran's philosophy. A philosophy derived from temperament cannot contain the moment of reflection understood as an attempt to distance oneself from the directly experienced truth of being. Due to the secondary character of the language, such philosophy is doomed to incomplete communication. Cioran's philosophy is therefore a compromise between direct but non-communicative scream and alienated jargon of traditional philosophy. Discontinuous thinking, devoid of rules, does not care about immanent contradictions and the possibility of interrupting inference, but rather is perceived as a kind of entanglement reflecting the temperament of the philosopher. This means the creation of method of communication whose main determinants are indeterminacy and uncontrollability.

Keywords

PL

Emil Cioran; nieciągłość; temperament; aforystyka; filozofia subiektywna; egzystencjalizm

DE

Emil Cioran; Diskontinuität; Temperament; Aphoristik; subjektive Philosophie; Existentialismus

EN

Emil Cioran; Discontinuity; temperament; aphorism; subjective philosophy; existentialism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2019
• Issue: 27

Dates

published

2019

online

2019-07-30

Contributors

author

Mateusz Rura

References

• Cioran, Emil. Ćwiartowanie. Tłum. Ireneusz Kania. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2004.
• Cioran, Emil. Księga złudzeń. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2004.
• Cioran, Emil. Na szczytach rozpaczy. Tłum. Ireneusz Kania. Warszawa: Aletheia, 2007.
• Cioran, Emil. O niedogodności narodzin. Tłum. Ireneusz Kania. Warszawa: Aletheia, 2008.
• Cioran, Emil. Rozmowy z Cioranem. Tłum. Ireneusz Kania. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999.
• Cioran, Emil. Sylogizmy goryczy. Tłum. Ireneusz Kania. Warszawa: Aletheia, 2008.
• Cioran, Emil. Upadek w czas. Tłum. Ireneusz Kania. Warszawa: Aletheia, 2008.
• Cioran, Emil. Wyznania i anatemy. Tłum. Krzysztof Jarosz. Kraków: Zielona Sowa, 2006.
• Cioran, Emil. Zeszyty 1957-1972. Tłum. Ireneusz Kania. Warszawa: Aletheia, 2016.
• Cioran, Emil. Zły demiurg. Tłum. Ireneusz Kania. Warszawa: Aletheia, 2008.
• Cioran, Emil. Zmierzch myśli. Tłum. Anastazja Dwulit. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2004.
• Dienstag, Joshua Foa. Pessimism: Philosophy, Ethic, Spirit. Princeton: Princeton University Press, 2006.
• Moraru, Cornel. „Cioran – Breaking off Identity. A new Beginning”. Journal of Romanian Literary Studies, nr 1 (2011), s. 17-24.
• Nietzsche, Friedrich. To rzekł Zaratustra. Tłum. Sława Lisiecka i Zdzisław Jaskuła. Warszawa: Biblioteka GW, 2005.
• James, William. Pragmatyzm. Tłum. Michał Szczubiałka. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999.
• Piechaczek, Sławomir. „Philosophia corporea jako ideał filozoficznego myślenia w ujęciu Emila Ciorana”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 93, nr 1 (2015): 141–56.
• Regier, Willis. „Cioran’s Nietzsche”, French Forum, nr 3/30 (2005): 75-86.
• Safranski, Rüdiger. Zło. Dramat wolności. Tłum .Ireneusz Kania. Warszawa: Czytelnik, 1999.
• Schopenhauer, Artur. W poszukiwaniu mądrości życia. Tłum. Jan Garewicz. T. II. Kęty: Antyk, 2004.
• Sontag, Susan. Style radykalnej woli. Tłum. Dariusz Żukowski. Kraków: Karakter, 2018.
• Szestow, Lew. Apoteoza niezakorzenienia. Tłum. Jacek Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2011.
• Szestow, Lew. Ateny i Jerozolima. Tłum. Cezary Wodziński. Kraków: Znak, 2009.
• Szestow, Lew. Wielkie wigilie. Tłum. Jacek Chmielewski. Warszawa: Biblioteka Kwartalnika Kronos, 2016.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2019.27.137-152