Trzy spojrzenia na kulturę ponowoczesną

• Authors: Halina Rarot
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zostały przedstawione trzy spojrzenia na obecny stan kultury ponowoczesnej. Pierwsze z nich, dość pesymistyczne i przyjmujące dwie odrębne formy, zostaje zderzone z zupełnie przeciwstawnym myśleniem optymistycznym, spotykanym raczej na gruncie nauk ścisłych. Na koniec tego trudnego dialogu autor próbuje zarysować możliwość sformułowania stanowiska dość pojednawczego, które nazywa pozytywną krytyką kulturową lub technorealizmem

DE

Im Artikel werden drei Perspektiven auf den gegenwärtigen Zustand der postmodernen Kultur dargestellt. Die erste etwas pessimistische und zwei separate Formen annehmende Perspektive wird dem gegensätzlichen optimistischen Denken gegenübergestellt, das man eher auf dem Boden der exakten Wissenschaften trifft. Zum Schluss dieses schwierigen Dialogs versucht der Autor die Möglichkeit zu entwerfen, einen versöhnlichen Standpunkt zu formulieren, den er als eine positive Kulturkritik oder als Technorealismus bezeichnet.

EN

Presented are three contrasting views currently prevailing on the present-day state of postmodern culture. The most pessimistic one is juxtaposed with an optimistic perspective represented predominantly in the domain of exact sciences. The author is definitely in favour of adopting a possibly positive, techno-realistic and enthusiastic view in assessing the condition and development of postmodern culture.

Keywords

PL

dyskurs krytyczno-kulturowy; technoentuzjazm; pozytywna krytyka kulturowa; technorealizm.

DE

kulturkritischer Diskurs; Technoenthusiasmus; positive Kulturkritik; Technorealismus

EN

critical-cultural discourse, techno-enthusiasm; positive cultural criticism; techno-realism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2019
• Issue: 27

Dates

published

2019

online

2019-07-30

Contributors

author

Halina Rarot

References

• Białek, Jan. TECH: krytyka rozwoju środowiska technologicznego. Kraków: Wydawnictwo Garda, 2018.
• Bierdiajew, Mikołaj. „Człowiek i maszyna. Problem socjologii sztuki i metafizyki”. Put’ 1933, nr 38: 3–38 [we własnym przekładzie].
• Błasiak, Zbigniew. „Sztuczna inteligencja zagrożeniem ludzkiej tożsamości? Głos w dyskusji nad kondycją człowieka pod koniec XX wieku”. Colloquia Communia 1999, nr 2 (69): 106–121.
• Domańska, Ewa. „»Zwrot performatywny« we współczesnej humanistyce”. Teksty Drugie 2007, nr 5: 48–61.
• Eyth, Max. „Poezja a technika”. W: Kultura techniki: studia i szkice. Tłum. Izabela i Sven Sellmer. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2001 [nie podano stron].
• Holmes, Neville. „Revising the Principles of Technorealism”. Computer 36, nr 1 (2003): 126–127. DOI: https:dx.doi.org/10.1109/MC.2003.1160065
• Ilnicki, Rafał. Bóg cyborgów. Technika i transcendencja. Poznań: Wydawnictwo UAM, 2011.
• Januszkiewicz, Marek. „Czy mamy dziś kryzys humanistyki?” Znak 2009, nr 653: http://www.miesiecznik.znak.com.pl/6532009michal-januszkiewiczczy-mamy-dzis-kryzys-humanistyki (dostęp 02.02.2019).
• Krajewski, Stanisław. „Czy matematyka jest nauką humanistyczną”. W: Michał Heller, Stanisław Krajewski. Czy fizyka i matematyka to nauki humanistyczne?. Kraków: Wydawnictwo Copernicus Center Press, 2014.
• Krzysztofek, Kazimierz. „Człowiek-społeczeństwo-technologie. Między humanizmem a trans-humanizmem i posthumanizmem”. Ethos 28, nr 3 (2015): 191–213. DOI: https://dx.doi.org/10.12887/28-2015-3-111-12
• Lipowicz, Markus. „Od transcendencji człowieka do transgresji człowieczeństwa. Próba filozoficzno-socjologicznej konceptualizacji transhumanizmu”. Ethos 28, nr 3 (2015): 57–80. DOI: https://dx.doi.org/10.12887/28-2015-3-111-05
• Łach, Tomasz. „Strach przed postępem – kilka uwag o nurtach antytechnicznych”. Kultura i Wartości 2012, nr 4: 33–43.
• Postman, Neil. Technopol. Triumf techniki nad kulturą. Tłum. Anna Tanalska-Dulęba. Warszawa: PIW, 1995.
• Rarot, Halina. „Zagadnienie technorealizmu w kontekście ponowoczesnych przemian techno-logicznych”. W: Dylematy innowacyjności, red. Halina Rarot, 39–55. Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 2018.
• Rarot, Halina. „Kryzys wartości duchowych i jego społeczne następstwa”. Kultura i Wartości 2018, nr 26: 158–176. DOI: https://dx.doi.org/ 10.17951/kw.2018.26.158-176
• Schumaker, John F. „The demoralized mind”. New Internationalist 2016, nr 491: https://newint.org/columns/essays/2016/04/01/psycho-spiritual-crisis (dostęp 12.02.2019).
• Watson, Sara M. „Toward a Constructive Technology Criticism.” Columbia Journalism Re-view 04.10.2016:
• https://towcenter.gitbooks.io/constructive-technologycriticism/content/part_i_tech_criticism/ (dostęp 05.10.2018).
• Wojnar, Irena. Humanistyczne przesłanki niepokoju. Warszawa: Komitet Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAN, 2016.
• Vetulani, Jerzy. Piękno neurobiologii: komentarze, rozmowy. Kraków: Wydawnictwo Homini, 2011.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2019.27.37-52