Wartości i rynki finansowe

• Authors: Marcin Krawczyk
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This article shows that values play an important role in financial markets, determining the motives and investment decisions of economic actors in these markets. What is important, these values are not only economic values, but also other types of values, including hedonic, vital, moral, political, and even aesthetic values. In the light of the above, i.e. the fact that capital markets are saturated with values in their irreducible multiplicity and diversity, it is a little surprising that there are hardly any works that draw attention to it, i.e. that they directly and intentionally show that investors in their motives and investment choices are guided by very different values. This text fills this gap, while pointing to the need for more in-depth research into the relationship between financial markets and values, and in particular the relationship between the latter and investment motives and choices of investors on capital markets.

DE

Der vorliegende Beitrag zeigt anhand von der Übersicht einschlägiger Literatur aus unterschiedlichen Forschungsbereichen, dass Werte eine bedeutende Rolle auf den Finanzmärkten spielen, indem sie Investitionsmotive und -entscheidungen von ökonomischen Akteuren auf diesen Märkten determinieren. Bedeutungsvoll ist die Tatsache, dass diese Werte nicht allein ökonomische Werte bilden, wie es die neoklassische Finanztheorie zu suggerieren scheint, sondern auch andere Werte, unter denen man hedonistische, vitale, moralische, politische und sogar ästhetische Werte nennen kann. Im Licht der Tatsache, dass Kapitalmärkte von Werten in ihrer irreduziblen Vielfalt und Mannigfaltigkeit durchdrungen sind, kann ein nahezu vollständiger Mangel an Arbeiten erstaunlich sein, die darauf hinweisen würden, d.h. auf eine direkte und absichtliche Art zeigen würden, dass sich die Investoren in ihren Investitionsmotiven und -entscheidungen von unterschiedlichen Werten leiten lassen. Der vorliegende Text erfüllt diese Lücke, indem es zugleich das Bedürfnis nach vertieften Forschungen über den Zusammenhang von Werten und Finanzmärkten aufzeigt, insbesondere über den Zusammenhang der letzteren mit Investitionsmotiven und -entscheidungen von Investoren auf Kapitalmärkten.

PL

Niniejszy artykuł, w oparciu o przegląd dostępnej literatury z różnych obszarów badawczych, pokazuje, że wartości odgrywają istotną rolę na rynkach finansowych, determinując motywy i decyzje inwestycyjne ekonomicznych aktorów na tychże rynkach. Co istotne, tymi wartościami nie są tylko wartości ekonomiczne, jak wydaje się sugerować neoklasyczna teoria finansowa, lecz także inne rodzaje wartości, wśród których wymienić można wartości hedonistyczne, witalne, moralne, polityczne, a nawet estetyczne. W świetle powyższego, tj. faktu, że rynki kapitałowe przesiąknięte są wartościami w ich nieredukowalnej wielości i różnorodności, pewne zdziwienie może budzić właściwie prawie zupełny brak prac, które zwracają na to uwagę, tj. wprost i w sposób zamierzony pokazują, że inwestorzy w swoich motywach i wyborach inwestycyjnych kierują się bardzo różnymi wartościami. Niniejszy tekst uzupełnia tę lukę, wskazując jednocześnie na potrzebę bardziej pogłębionych badań nad związkiem wartości i rynków finansowych, a w szczególności nad związkiem tych ostatnich z inwestycyjnymi motywami i wyborami inwestorów na rynkach kapitałowych. 

Keywords

EN

values; investing; financial markets; investment motives; investment decisions

DE

Werte; Investieren; Finanzmärkte; Investitionsmotive; Investitionsentscheidungen

PL

wartości; inwestowanie; rynki finansowe; motywy inwestycyjne; decyzje inwestycyjne

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2020
• Issue: 29

Dates

published

2020

online

2020-08-24

Contributors

author

Marcin Krawczyk

References

• Allen, Douglas E. and Elton G. McGoun. “Hedonic Investment.” Financial Services Review 9, no. 4 (2001): 389–403. DOI: 10.1016/S1057-0810(01)00077-4
• Aspara, Jaakko. “Aesthetics of Stock Investments.” Consumption Markets & Culture 12, no. 2 (2009): 99–131. DOI: 10.1080/10253860902840917
• Barber, Brad M. and Terrance Odean. “The Internet and the Investor.” Journal of Economic Perspectives 15, no. 1 (2001): 41–54. DOI: 10.1257/jep.15.1.41
• Barberis, Nicholas and Wei Xiong. “Realization Utility.” The Journal of Financial Economics 104, no. 2 (2012): 251–271. DOI: 10.1016/j.jfineco.2011.10.005
• Beal, Diana J., Michelle Goyen and Peter Phillips. “Why Do We Invest Ethically?” The Journal of Investing 14, no. 3 (2005): 69–72. DOI: 10.3905/joi.2005.580551
• Benos, Evangelos and Marek Jochec. “Patriotic Name Bias and Stock Returns.” Journal of Financial Markets 16, no. 3 (2013): 550–570. DOI: 10.1016/j.finmar.2012.10.002
• Birnbacher Dieter. “Moral and Other Values.” Kultura i Wartości 2013, no. 4 (8): 43–58.
• DOI: 10.17951/kw.2013.8.43
• Black, Fisher. “Noise.” The Journal of Finance 41, no. 3 (1986): 529–543. DOI: 10.2307/2328481
• Brzozowski, Piotr. „Uniwersalna hierarchia wartości – fakt czy fikcja?” Przegląd Psycholo-giczny 48, no. 3 (2005): 261–276.
• Csikszentmihalyi, Mihaly. Flow: The Psychology of Optimal Experience. New York: Harper and Row, 1990.
• Csikszentmihalyi, Mihaly. “If We Are So Rich, Why Aren`t We Happy?” American Psychologist 54, no. 10 (1999): 821–827. DOI :10.1037/0003-066X.54.10.821
• De Bondt, Werner. “The Values and Beliefs of European Investors.” In: The Sociology of Financial Markets. Eds. Karin Knorr Cetina, Alex Preda, 163–185. Oxford: Oxford Uni-versity Press, 2005.
• Delsen, Lei and Alex Lehr. “Value Matters or Values Matter? An Analysis of Heterogeneity in Preferences for Sustainable Investments.” Journal of Sustainable Finance and In-vestment 9, no. 3 (2019): 240–261. DOI: 10.1080/20430795.2019.1608709
• Derwall, Jeroen and Kees Koedijk. “Socially Responsible Fixed-Income Funds.” Journal of Business Finance & Accounting 36, no. 1-2 (2009): 210–229. DOI: 10.1111/j.1468-5957.2008.02119.x
• Dorn, Daniel and Paul Sengmueller. “Trading as Entertainment?” Management Science 55, no. 4 (2009): 591–603. DOI: 10.1287/mnsc.1080.0962
• Duliniec, Aleksandra. “Inwestowanie społecznie odpowiedzialne – przejściowa moda czy trwała tendencja?” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2015, no. 1 (937): 39–49. DOI: 10.15678/ZNUEK.2015.0937.0103
• Dziemidok, Bohdan. Sztuka, wartości, emocje. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji dla Instytutu Kultury, 1992.
• Fernandez-Izquierdo, Angeles and Juan C. Matallin-Saez. “Performance of Ethical Mutual Funds in Spain: Sacrifice or Premium?” Journal of Business Ethics 2008, no. 81: 247–260. DOI: 10.1007/s10551-007-9492-3
• Fiedorowicz, Kazimierz and Jacek Fiedorowicz. “Kształtowanie się kategorii wartości ekono-micznej.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach 22, no. 95 (2012): 145–154.
• Goetzmann, William N. and Ravi Dhar. “Bubble Investors: What Were They Thinking?” Yale ICF Working Paper 2006, no. 06-¬22: 1–37.
• http://depot.som.yale.edu/icf/papers/fileuploads/2494/original/06-22.pdf Access 30.04.2018.
• Grinblatt, Mark and Matti Keloharju. “Sensation seeking, Overconfidence, and Trading Ac-tivity.” The Journal of Finance 54, no. 2 (2009): 549–577. DOI: 10.1111/j.1540-6261.2009.01443.x
• Gu, Anthony Y. and Michael Schinski. “Patriotic Stock Repurchases: The Two Weeks Fol-lowing the 9-11 Attack.” Review of Quantitative Finance and Accounting 20, no. 3 (2003): 267–276. DOI: 10.1023/A:1023624512713
• Hitlin, Steven. “Values as the Core of Personal Identity, Drawing Links Between Two Theo-ries of Self.” Social Psychology Quarterly 66, no. 2 (2003): 118–137. DOI: 10.2307/1519843
• Hitlin, Steven and Jane A. Piliavin, “Values: Reviving a Dormant Concept.” Annual Review of Sociology 2004, no. 30: 359–393. DOI: 10.1146/annurev.soc.30.012703.110640
• Hoffmann, Arvid I.O. “Individual Investors’s Needs and the Investment Professional: Lessons from Marketing.” Journal of Investment Consulting 8, no. 2 (2007): 80–91.
• Hostyński, Lesław. Wartości utylitarne. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1998.
• International Valuation Standards Council 2016, https://www.ivsc.org/files/file/view/id/646 Access: 25.12.2019.
• Ingarden, Roman. Studia z estetyki. t. 3. Warszawa: PWN, 1970.
• Kallos, Nicolae and Ovidiu Trasnea. “Political Values: Their Status and Function.” Interna-tional Political Science Review 3, no. 2 (1982): 182–189. DOI: 10.1177/019251218200300204
• Kempf, Alexander and Peer Osthoff. “The Effect of Socially Responsible Investing on Portfolio Performance.” European Financial Management 13, no. 5 (2007): 908–922. DOI: 10.1111/j.1468-036X.2007.00402.x
• Kłobukowska, Justyna. “Społecznie odpowiedzialne inwestowanie na rynku europejskim.” Polityki Europejskie, Finanse i Marketing 11, no. 60 (2014): 78–89.
• Knorr Cetina, Karin and Urs Bruegger. “Inhabiting Technology: The Global Lifeform of Financial Markets.” Current Sociology 50, no. 3 (2002): 389–405. DOI: 10.1177/0011392102050003006
• Knorr Cetina, Karin and Urs Bruegger. “Traders’ Engagement with Markets: A Postsocial Relationship.” Theory, Culture and Society 19, no. 5-6 (2002): 161–185. DOI: 10.1177/026327602761899200
• Kołodziej, Jacek H. Wartości polityczne. Rozpoznanie, rozumienie, komunikowanie. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011.
• Kumar, Alok. “Who Gambles in the Stock Market?” The Journal of Finance 64, no. 4 (2009): 1890–1891. DOI: 10.1111/j.1540-6261.2009.01483.x
• Kurczab, Henryk. “Z problemów wartości i wartościowania.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego 72, no. 7 (2012): 7–37.
• Manfredo, Michael J., Jeremy T. Bruskotter, Tara L. Teel, David Fulton, Shalom H. Schwartz, Robert Arlinghaus, Shigehiro Oishi, Ayse K. Uskul, Kent Redford, Shinobu Kitayama. “Why Social Values Cannot Be Changed for the Sake of Conservation.” Conservation Biology 31, no. 4 (2016): 772–780.
• Mazzucato, Mariana and Alan Shipman. “Accounting for Productive Investment and Value Creation.” Industrial and Corporate Change 23, no. 4 (2014): 1059–1085.
• Meek, Ronald L. Studies in the Labour Theory of Value. New York and London: Monthly Review Press, 1973.
• Moneta, Giovanni B. “The Flow Experience Across Cultures.” Journal of Happiness Studies 5, no. 2 (2004): 115–121. DOI: 10.1023/B:JOHS.0000035913.65762.b5
• Morse, Adair and Sophie Schive. “Patriotism in Your Portfolio.” Journal of Financial Markets 14, no. 2 (2011): 411–440. DOI: 10.1016/j.finmar.2010.10.006
• Najder, Zdzisław. Wartości i oceny. Warszawa: PWN, 1971.
• Núñez, Jorge. “A Clinical Economy of Speculation: Financial Trading and Gambling Disorder in Spain.” Cultural Anthropology 32, no. 2 (2017): 269–293. DOI: 10.14506/ca32.2.08
• Okoniewska, Ewelina. “Psychologiczne decyzje podejmowania pracy poniżej swoich klasyfikacji w kontekście wartości.” Kultura i Wartości 2019, no. 27: 213–233. DOI: 10.17951/kw.2019.27.213-233
• Pasewark, William R. and Mark E. Riley. “It`s a Matter of Principle: The Role of Personal Values in Investment Decisions.” Journal of Business Ethics 93, no. 2 (2010): 237–253. DOI: 10.1007/s10551-009-0218-6
• Privette, Gayle and Charles M. Bundrick. “Peak Experience, Peak Performance, and Flow: Correspondence of Personal Descriptions and Theoretical Constructs.” Journal of So-cial Behavior & Personality 6, no. 5 (1991): 169–188.
• Rokeach, Milton. The Nature of Human Values. New York: The Free Press, 1973.
• Salamon-Krakowska, Katarzyna. “Vital Values as Perceived by Max Scheler and José Ortega y Gasset.” Human Movement 12, no. 3 (2011): 277–283. DOI: 10.2478/v10038-011-0031-9
• Scheler, Max. Formalism in Ethics and Non-Formal Ethics of Values. Evanston: Nortwestern University Press, 1973.
• Scheler, Max. Person and Self-Value. Three Essays. Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers, 1987.
• Schüler, Julia and Jeanne Nakamura. “Does Flow Experience Lead to Risk? How and for Whom.” Applied Psychology: Health and Well-Being 5, no. 3 (2013): 311–331. DOI: 10.1111/aphw.12012
• Statman, Meir. “Lottery Players/Stock Traders.” Financial Analysts Journal 58, no. 1 (2002): 14–21. DOI: 10.2469/faj.v58.n1.2506
• Statman, Meir. “What Do Investors Want?” Social Science Research Network, August 2004: 1–20, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=603683 Access: 30.04.2018.
• Szyszka, Adam. Behavioral Finance and Capital Markets: How Psychology Influences Investors and Corporations. New York: Palgrave Macmillan, 2013.
• Thome, Helmut. “Values, Sociology of.” In: International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. 2nd Edition. Ed. James D. Wright, 47–53. Oxford: Elsevier, 2015.
• Wallis, Mieczysław. Wybór pism estetycznych. Ed. Teresa Pękala. Kraków: Universitas, 2004.
• Wallis, Miriam von and Christian Klein. “Ethical Requirement and Financial Interest: A Literature Review on Socially Responsible Investing.” Business Research 8, no. 1 (2015): 61–98. DOI: 10.1007/s40685-014-0015-7
• Walton, Kendall L. “How Marvelous! Toward a Theory of Aesthetic Value.” The Journal of Aesthetics and Art Criticism 51, no. 3 (1993): 499–510. DOI: 10.2307/431521
• Zaloom, Caitlin. Out of the Pits: Traders and Technology from Chicago to London. Chicago: University of Chicago Press, 2006.
• Zaloom, Caitlin. “Traders and Market Morality.” In: The Oxford Handbook of the Sociology of Finance. Eds. Karin Knorr Cetina, Alex Preda, 270–299. Oxford: Oxford University Press, 2012.
• Zielonka, Piotr. “Finanse behawioralne.” In: Psychologia ekonomiczna. Ed. Tadeusz Tyszka, 334–367. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004.
• Zwick, Detlev. “Where the Action Is? Internet Stock Trading as Edgework.” Journal of Computer Mediated Communication 11, no. 1 (2005): 22–43. DOI: 10.1111/j.1083-6101.2006.tb00302.x
• Zwick, Detlev and Jonathan Schroeder. “Stock Trading in the Digital Age: Speed, Agency, and the Entrepreneurial Consumer.” Social Science Research Network, November 2011: 1–29, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1966529 Access: 30.04.2018.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2020.29.39-58