The Aesthetic Value of Literary Works in Roman Ingarden’s Philosophy

• Authors: Hicham Jakha

Title variants

PL

Wartość estetyczna dzieł literackich w filozofii Romana Ingardena

Abstracts

DE

In dem Artikel analysiere ich Ingardens Konzept des ästhetischen Wertes eines literarischen Werkes. Im Anschluss an Mitscherling versuche ich, Ingardens Ästhetik in sein phänomenologisch-ontologisches Gesamtprojekt einzuordnen. Ich behaupte, dass Ingardens Ästhetik nur dann richtig erkannt werden kann, wenn man seine ontologischen Überlegungen versteht, denn wie Ingarden selbst oft betont hat, sind alle seine philosophischen Untersuchungen eine realistische Antwort auf Husserls angebliche Hinwendung zum transzendentalen Idealismus. Zu diesem Zweck stelle ich Ansichten aus seiner Ästhetik und Ontologie nebeneinander und schaffe so einen kohärenten Werteansatz, in dem künstlerische und ästhetische Werte selbst auf die gleiche Weise analysiert werden, wie sie sich in einem literarischen Werk manifestieren. Ich behaupte, dass dank der ontologischen Analyse ästhetischer (und künstlerischer) Werte ein literarisches Werk in seiner Schichtstruktur transparenter wird.

PL

W artykule analizuję Ingardenowską koncepcję wartości estetycznej dzieła literackiego. Idąc tropem Mitscherlinga, próbuję umieścić estetykę Ingardena w ramach jego całościowego projektu fenomenologiczno-ontologicznego. Twierdzę, że estetykę Ingardena można właściwie poznać jedynie poprzez zrozumienie jego rozważań ontologicznych, ponieważ - jak często podkreślał sam Ingarden – wszystkie jego dociekania filozoficzne stanowią realistyczną odpowiedź na rzekomy zwrot Husserla w stronę idealizmu transcendentalnego. W tym celu zestawiam ze sobą poglądy z jego estetyki i ontologii, tworząc tym sposobem spójne ujęcie wartości, w którym same wartości artystyczne i estetyczne są analizowane w taki sposób, jak przejawiają się w dziele literackim. Twierdzę, że dzięki ontologicznej analizie wartości estetycznych (i artystycznych) dzieło literackie staje się bardziej przejrzyste w swej strukturze warstwowej.

EN

In this paper, I attempt to formulate an Ingardenian conception of the literary work’s aesthetic value. Following Mitscherling’s lead, I attempt to place Ingarden’s aesthetics within his overall phenomenological-ontological project. That is, I argue that Ingarden’s aesthetics can only be properly fathomed in the context of his ontological deliberations, since, as he himself often enunciated, all his philosophical investigations constitute a realist rejoinder to Husserl’s turn toward transcendental idealism. To this end, I bring together insights from his aesthetics and ontology to establish a coherent account of values, where artistic and aesthetic values are analyzed as they manifest themselves in the literary work of art. By attending to the ontology of its aesthetic (and artistic) values, I argue, the literary work’s stratified formation becomes more explicit.

Keywords

DE

Roman Ingarden; ästhetischer Wert; künstlerischer Wert; literarisches Werk; Ontologie; Ästhetik

EN

Roman Ingarden; aesthetic value; artistic value; the literary work of art; ontology; aesthetics

PL

Roman Ingarden; wartość estetyczna; wartość artystyczna; dzieło literackie; ontologia; estetyka

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2021
• Issue: 32
• Pages: 165-185

Dates

published

2021

Contributors

author

Hicham Jakha

• The John Paul II Catholic University of Lublin. Faculty of Philosophy

References

• Ameriks, Karl. “Husserl’s Realism.” The Philosophical Review 86, no. 4 (1977): 498–519. DOI: 10.2307/2184565
• Chojna, Wojciech. “Ontology of the Work of Art: The Musical Work; The Picture; The Architectural Work; The Film by Roman Ingarden, Raymond Meyer, John T. Goldthwait.” The Journal of Aesthetics and Art Criticism 48, no. 1 (1990): 85–87. DOI: 10.2307/431204
• Dziemidok, Bohdan. “Ingarden’s Theory of Values and the Evaluation of the Work of Art.” In On the Aesthetics of Roman Ingarden: Interpretations and Assessments. Edited by Bohdan Dziemidok, Peter J. McCormick, 71–100. Dordrecht and Boston: Kluwer Academic Publishers, 1989.
• Haefliger, Gregor. “Ingarden Und Husserls Transzendentaler Idealismus.” Husserl Studies 7, no. 2 (1990): 103–121. DOI: 10.1007/BF00157156
• Hall, Harrison. “Was Husserl a Realist or an Idealist?” In Husserl, Intentionality and Cognitive Science. Edited by Hubert L. Dreyfus, Harrison Hall, 169–190. Cambridge, MA: MIT Press, 1982.
• Holmes, Richard H. “Is Transcendental Phenomenology Committed to Idealism?” The Monist 59, no. 1 (1975): 98–114. DOI: 10.5840/monist19755912
• Husserl, Edmund. Ideas Pertaining to a Pure Phenomenology and Phenomenological Philosophy. First Book. Translated by Fred Kersten, vol. 2. Dordrecht and Boston: Kluwer Academic Publishers, 1983.
• Ingarden, Roman. “Aesthetic Experience and Aesthetic Object.” Philosophy and Phenomenological Research 21, no. 3 (1961): 289–313. DOI: 10.2307/2105148
• Ingarden, Roman. “Artistic and Aesthetic Values.” The British Journal of Aesthetics 4, no. 3 (1964): 198–213. DOI: 10.1093/bjaesthetics/4.3.198
• Ingarden, Roman. Controversy over the Existence of the World. Edited by Jan Hartman. Translated by Arthur Szylewicz, vol. 1. Frankfurt am Main: Peter Lang GmbH, 2013.
• Ingarden, Roman. Ontology of the Work of Art: The Musical Work, the Picture, the Architectural Work, the Film. Translated by Raymond Meyer, John T. Goldthwait. Athens: Ohio University Press, 1989.
• Ingarden, Roman. The Literary Work of Art. Translated by George G. Grabowicz. Evanston: Northwestern University Press, 1973.
• Ingarden, Roman. “What We Do Not Know about Values.” In Man and Value. Translated by Arthur Szylewicz, 131–163. München: Philosophia Verlag, 1983.
• Kant, Immanuel. Critique of Judgement. Edited by Nicholas Walker. Translated by James C. Meredith. Oxford and New York: Oxford University Press, 2007.
• Kocay, Victor. “Roman Ingarden’s Unique Conception of Aesthetic Objects.” In Phenomenology World-Wide: Foundations, Expanding Dynamics, Life Engagements: A Guide for Research and Study. Edited by Anna-Teresa Tymieniecka, 202–210. Dordrecht: Springer Science+Business Media, 2002.
• Küng, Guido. “Husserl on Pictures and Intentional Objects.” The Review of Metaphysics 26, no. 4 (1973): 670–680.
• Küng, Guido. “The World as Noema and as Referent.” Journal of the British Society for Phenomenology 3, no. 1 (1972): 15–26. DOI: 10.1080/00071773.1972.11006220
• Küng, Guido. “Welterkennen Und Textinterpretation Bei Roman Ingarden Und Nelson Goodman.” Grazer Philosophische Studien 44, no. 1 (1993): 69–90. DOI: 10.1163/18756735-90000520
• Küng, Guido. “Zum Lebenswerk von Roman Ingarden. Ontologie, Erkenntnistheorie Und Metaphysik.” In Die Münchener Phänomenologie. Edited by Helmut Kuhn, Eberhard Avé-Lallemant, and Reinhold Gladiator, 158–173. Den Hague: Nijhoff, 1975.
• Makota, Janina. “Roman Ingarden’s Controversy with Edmund Husserl.” In Roman Ingarden a Filozofia Naszego Czasu. Edited by Adam Węgrzecki, 283–295. Kraków: Polskie Towarzystwo Filozoficzne, 1995.
• Mitscherling, Jeff. “Roman Ingarden’s Aesthetics.” Philosophy Compass 7, no. 7 (2012): 436–47. DOI: 10.1111/j.1747-9991.2012.00493.x.
• Mitscherling, Jeff. Roman Ingarden’s Ontology and Aesthetics. Ottawa: University of Ottawa Press, 1997.
• Sokolowski, Robert. “On the Motives Which Led Husserl to Transcendental Idealism.” The Journal of Philosophy 74, no. 3 (1977): 176–180. DOI: 10.2307/2025608
• Szyszkowska, Małgorzata A. “Roman Ingarden’s Theory of Aesthetic Experience. From Idea to Experience and Back.” In Roman Ingarden and His Times. Edited by Dominika Czakon, Natalia Anna Michna, and Leszek Sosnowski, 223–238. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2020.
• Thomasson, Amie L. Fiction and Metaphysics. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
• Wallner, Ingrid M. “In Defense of Husserl’s Transcendental Idealism: Roman Ingarden’s Critique Re-Examined.” Husserl Studies 4, no. 1 (1987): 3–43. DOI: 10.1007/BF00375881

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2021.32.165-185

Biblioteka Nauki

31225698