Pycha i pogarda - cnoty świata konsumpcji

• Authors: Joanna Maria Mysona Byrska

Title variants

EN

Pride and Contempt – the Values of the World of Consumption

Abstracts

DE

Stolz (Dünkel) und Verachtung zählen seit Jahrhunderten zu den Lastern, laut Papst Gregor VI. ist Stolz die erste Kardinalsünde. In der Welt des Konsums unterliegen Werte und Tugenden weitreichenden Veränderungen aufgrund der Eigenart der Welt und der Unterordnung unter die Prinzipien von Wachstum und Profit. Was vor allem zählt, ist Geld. Die Welt des Konsums macht Stolz und Verachtung zu Tugenden, denn ein Mann, der stolz ist und andere verachtet, findet sich gut in einer Welt zurecht, in der es als etwas Gutes und als Zeichen des erreichten Erfolgs angesehen wird, sich durch ostentativen Konsum über andere zu erheben. Stolz und Verachtung, unterstützt durch Arroganz und eine narzisstische Herangehensweise an sich selbst, machen den Menschen zu einem idealen Konsumenten - anfällig für Einfluss, nicht resistent gegen Werbung, auf der Jagd nach dem nächsten "Must-Have" der Saison, ohne das der Konsument in der sozialen Hierarchie nicht hoch genug ist. In dem Artikel zeige ich, wie Stolz und Verachtung von Lastern zu Tugenden der Konsumwelt werden und welche Konsequenzen sie haben, wenn sie zu anerkannten Tugenden des Konsumerismus werden.

EN

Pride (conceit) and contempt for centuries have been classified as faults. For the pope Gregor VI pride is the first cardinal sin. In the world of consumption, values and virtues are subject to far-reaching changes due to the specificity of this world and the subordination of everything to the principles of growth and profit. What matters most is money. The world of consumption makes pride and contempt virtues, because a man who is proud and contemptuous is at home in a world where condescension through ostentatious consumption is considered something good and testifies to the success achieved. Pride and contempt, supported by arrogance and a narcissistic attitude towards oneself, make one an ideal consumer - susceptible to influence, not resistant to advertising, chasing the next "must-haves" of the season, without which the consumer is not high enough in the social hierarchy. In the article I show how pride and contempt are transformed from defects to the virtues of the world of consumption  and what their consequences are once they become recognized as such. 

PL

Pycha i pogarda od wieków zaliczane były od wad, papież Grzegorz VI uznał pychę za pierwszy grzech główny w moralności chrześcijańskiej. Warto na to zwrócić uwagę, ponieważ kolejne grzechy główne są według Grzegorza VI pochodnymi pychy. Gdyby nie pycha człowiek nie borykałby się z tyloma pokusami. Metaforycznie rzecz ujmując, pycha „otwiera” człowieka na inne grzechy, czyni go bezbronnym wobec różnych pokus. W świecie konsumpcji wartości i cnoty ulegają daleko idącym zmianom ze względu na specyfikę tego świata i podporządkowanie wszystkiego zasadom wzrostu i zysku. Liczy się przede wszystkim pieniądz. Świat konsumpcji pychę i pogardę czyni cnotami, ponieważ człowiek pyszny i pogardzający innymi świetnie odnajduje się w świecie, w którym wynoszenie się ponad innych poprzez ostentacyjne konsumowanie uznawane jest za coś dobrego i świadczy o osiągniętym sukcesie. Pycha i pogarda, wsparte butą i narcystycznym stosunkiem do siebie samego czynią z człowieka idealnego konsumenta – podatnego na wpływy, nieodpornego na reklamy, goniącego z kolejnymi „must have” sezonu, bez których konsument nie jest wystarczająco wysoko w hierarchii społecznej. W artykule pokazuję, odwołując się do wybranych stanowisk z historii filozofii, jak klasyczne wady moralne: pycha i pogarda stają się obecnie cnotami świata konsumpcji i jakie są ich skutki, gdy już stają się uznanymi cnotami konsumpcjonizmu.

Keywords

DE

Stolz; Verachtung; Konsumerismus; Tugenden

EN

pride; contempt; consumerism; virtues

PL

pycha; pogarda; konsumpcjonizm; cnoty

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2021
• Issue: 32
• Pages: 53-67

Dates

published

2021

Contributors

author

Joanna Maria Mysona Byrska

• Katedra Filozofii Społecznej i Polityki, Wydział Filozoficzny, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Arystoteles, Etyka nikomachejska. Tłum. Danuta. Gromska. Warszawa: PWN, 1982.
• Barber, Benjamin. Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli. Tłum. Hanna Jankowska. Warszawa: Muza SA, 2008.
• Baudrillard, Jean. Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Sic!, 2006.
• Bauman, Zygmunt. Życie na przemiał. Kraków: Literackie, 2004.
• Blackburn, Lustereczko powiedz przecie… Tłum. Tomasz Sieczkowski. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2018.
• Morus, Tomasz. Utopia. Tłum. Kazimierz Abgarowicz. Warszawa: Pax, 1954.
• Mysona Byrska, Joanna. „Chciwość w świecie konsumpcji: wada czy zaleta?” In Siedem grzechów głównych. Eseje z filozofii kultury, edited by Magdalena Żardecka-Nowak, Witold Nowak, 83 – 93. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 2014.
• Mysona Byrska, Joanna. „Konsument w przestrzeni świata konsumpcji.” In 40 lat filozofii w uczelni papieskiej w Krakowie edited by Jarosław Jagiełło, 240 – 252. Kraków: UPJPII, 2018.
• Niemczyk, Piotr. Pogarda. Dlaczego rośnie liczba przestępstw z nienawiści w Polsce. Kraków: Znak, 2019.
• Ritzer, Georg. Magiczny świat konsumpcji. Tłum. Ludwig Stawowy. Warszawa: Muza SA, 2009.
• Sandel, Michael. Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku. Tłum. Anna Chromik, Tomasz Sikora. Warszawa: Kurhaus, 2012.
• Sandel, Michael. Tyrania merytokracji. Co się stało z dobrem wspólnym. Tłum. Bartosz Sałbut. Warszawa: PWN, 2020.
• Zwoliński, Andrzej. Pycha. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2007.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2021.32.53-67

Biblioteka Nauki

31231839