Współczesna bezradność wobec etyki. Jana Patočki lekcja troski o duszę

• Authors: Kamil Andrzej Flaga

Title variants

EN

Contemporary Helplessness in the Face of Ethics. Patočka’s Lesson in Caring for the Soul

Abstracts

DE

Der Artikel befasst sich mit dem Phänomen der wachsenden Gleichgültigkeit und Hilflosigkeit der Gesellschaft in der gegenwärtigen Wirklichkeit in Bezug auf ethische Reflexion sowie auf die "spirituelle Sphäre der Existenz". Der Autor versucht die gegenwärtige Unzufriedenheit mit den ethischen Entscheidungen und den Konsequenzen, die sie mit sich bringen, zu analysieren. Es werden auch die Probleme erörtert, die sich aus der Dominanz der Naturwissenschaften über die Geisteswissenschaften ergeben sowie die Schwierigkeiten bei der Vereinbarkeit der menschlichen Subjektivität mit dem von positiven Wissenschaften formulierten Weltbild. Ziel des Artikels ist es, das philosophische Konzept des tschechischen Phänomenologen Jan Patočka darzustellen, um die Botschaft seiner Philosophie zu veranschaulichen, die als Appell und Aufruf dienen soll, die Situation des Verschwindens der ethischen Reflexion und der weit verbreiteten Gleichgültigkeit ihr gegenüber zu überwinden.

EN

 The article deals with the phenomenon of the increasing indifference and helplessness of society in the current reality in relation to ethical reflection as well as the "spiritual sphere of existence". The author attempts to analyze the contemporary dissatisfaction with the existing ethical adjudications and the consequences that they bring, as well as problems resulting from the domination of natural sciences over humanities and the difficulties in reconciling human subjectivity with the image of the world formulated by positive sciences. The aim of the article is to present the philosophical views of the Czech phenomenologist Jan Patočka in order to make evident the message flowing from his philosophy, which is intended to function as an appeal and a call for an attempt to overcome the situation of lapse of ethical reflection and universal indifference to it.

PL

 Artykuł podejmuje temat wzrastającej obojętności i bezradności społeczeństwa w obecnej rzeczywistości w stosunku do refleksji etycznej, a także „duchowej sfery egzystencji”. Autor przeprowadza próbę analizy współczesnego niezadowolenia z dotychczasowych rozstrzygnięć etycznych oraz konsekwencji, które za sobą niosą, jak również problemów wynikających z dominacji nauk przyrodniczych nad humanistycznymi oraz trudności z pogodzeniem podmiotowości człowieka z obrazem świata formułowanym przez nauki pozytywne. Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji filozoficznej czeskiego fenomenologa Jana Patočki, aby unaocznić przesłanie płynące z jego filozofii, które posłużyć ma jako apel i wezwanie do podjęcia próby przezwyciężenia sytuacji zaniku refleksji etycznej i powszechnej wobec niej obojętności.

Keywords

DE

Ethik; Krise der Werte; Gegenwart; Postmoderne; Jan Patočka; Sorge um die Seele

EN

ethics; crisis of values; contemporary times; postmodernity; Jan Patočka; care for the soul

PL

etyka; kryzys wartości; współczesność; ponowoczesność; Jan Patočka; troska o duszę

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2021
• Issue: 32
• Pages: 97-116

Dates

published

2021

Contributors

author

Kamil Andrzej Flaga

• Uniwersytet Rzeszowski. Kolegium Nauk Humanistycznych, Instytut Filozofii

References

• Adorno, Theodor. Kulturkritik und Gesellschaft. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1977.
• Bauman, Zygmunt. Dwa szkice o moralności ponowoczesnej. Warszawa: Instytut Kultury, 1994.
• Bauman, Zygmunt. Etyka ponowoczesna. Tłum. Joanna Tokarska-Bakir. Warszawa: PWN, 1996.
• Bęben, Dariusz. Człowiek w horyzoncie dziejów i autentyczności bycia. Studia z filozofii Jana Patočki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016.
• Drwięga, Marek. „Człowiek w filozofii Jana Patočki i Józefa Tischnera”. Folia Philosophica 2014, nr 32: 233-264.
• Drwięga, Marek. Odpowiedzialna wolność. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2020.
• Evink, Eddo. "The Relevance of Patočka’s “Negative Platonism”". Oprac. Erika Abrams, Ivan Chvatík. Jan Patočka and the Heritage of Phenomenology: Centenary Papers 2011, nr 61: 57-70.
• Kierkegaard, Soren. Powtórzenie. Tłum. Bartosz Świderski, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 1992.
• Michalski, Krzysztof. Heidegger i filozofia współczesna. Warszawa: PIW, 1978.
• Niemczuk, Andrzej. Filozofia praktyczna. Studia i szkice. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2016.
• Patočka, Jan. „Świat naturalny" w medytacjach autora po trzydziestu trzech latach. Tłum. Anna Bystrzycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019.
• Patočka, Jan. Eseje heretyckie z filozofii dziejów. Tłum. Andrzej Czcibor-Piotrowski, Elżbieta Szczepańska, Juliusz Zychowicz. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1998.
• Patočka, Jan. Péče o duši, tom 1. Oprac. I. Chvatik, P. Kouba. Praha: Oikúmené, 1996.
• Patočka, Jan. Péče o duši, tom 2. Oprac. I. Chvatik, P. Kouba. Praha: Oikúmené, 1996.
• Patočka, Jan. Péče o duši, tom. 3. Oprac. I. Chvatik, P. Kouba. Praha: Oikúmené, 1996.
• Patočka, Jan. Sókratés. Přednášky z antické filosofie. Praha: Státní pedagogické nakl., 1991.
• Patočka, Jan. Świat naturalny jako problem filozoficzny. Tłum. Juliusz Zychowicz. Kraków: Papieska Akademia Teologiczna, 1987.
• Rorty, Richard. „Etyka zasad a etyka wrażliwości”. Tłum. Daria Arbiszewska. Teksty Drugie 2002, nr 1-2: 51-63.
• Ślęczek-Czakon, Danuta. Problem wartości i jakości życia w sporach bioetycznych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004.
• https://www.oxfam.org/en/press-releases/billionaire-fortunes-grew-25-billion-day-last-year-poorest-saw-their-wealth-fall. Dostęp: 04.11.2021.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2021.32.97-116

Biblioteka Nauki

31228780