Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN

Journal

Kultura i Wartości

2023 | 35 | 105-120

Article title

Globalność wartościowana i wartościująca

Authors

Adam Nobis

Content

Full texts:
articles-31231903.pdf.pdf

Title variants

EN
Valued and Valuing Globality

Languages of publication

Abstracts

DE
Ziel dieses Textes ist es, die Zusammenhänge zu analysieren, die zwischen dem Verständnis und der Bewertung von Globalität bestehen. Dabei stütze ich mich auf das Konzept der axiosemiotischen Sphäre von Stanisław Pietraszko. Diesem Konzept zufolge ermöglichen Bedeutungen den Ausdruck von Werten und Werte wiederum ermöglichen die Valorisierung von Bedeutungen. Ich analysiere ausgewählte Beispiele für das Verständnis und die Bewertung von Globalität in verschiedenen Diskursen: dem wissenschaftlichen, unternehmerischen, journalistischen, publizistischen, religiösen und musealen Diskurs. Ich schließe mit drei Schlussfolgerungen: Die Verbindungen zwischen der Stiftung von Bedeutungen und Werten führen dazu, dass eine Veränderung der Bedeutungen von einer Veränderung der Werte begleitet wird und eine Veränderung der Werte wiederum von einer Veränderung der Bedeutungen; Bedeutungen drücken nicht nur Werte aus, sondern bestimmen auch gegenseitig ihren semantischen Inhalt; Werte werten nicht nur Bedeutungen auf, sondern werten sich gegenseitig auf, wobei sie ihre Werthaltigkeit konstituieren
EN
The aim of the article is to analyze the connections between understanding and evaluating globality. The analysis employs the conception of the axiosemiotic sphere developed by Stanisław Pietraszka. According to this conception, meanings enable the expression of values and values enable the valorization of meanings. I analyze selected examples of understanding and evaluating globality from various discourses: scientific, corporate, journalistic, journalistic, religious, and curatorial. I come to three conclusions. The first: the links between meanings and values entail that the change of meanings is accompanied by a change of values and the change of values is accompanied by a change of meanings. Second: meanings not only express values but also determine each other’s content. Thus, changing one meaning changes other meanings. Third: values not only valorize meanings, but they valorize each other, determining their valence. And so, globality is sometimes valorized with other values, but in other situations it becomes the basis for evaluation itself. There are also contexts in which globality and other values valorize each other, determining their valence.
PL
Celem tekstu jest analiza powiązań zachodzących między pojmowaniem i wartościowaniem globalności. Korzystam przy tym z koncepcji sfery aksjosemiotycznej Stanisława Pietraszki. Zgodnie z tą koncepcją, znaczenia pozwalają na wyrażanie wartości, a wartości pozwalają na waloryzowanie znaczeń. Analizuję wybrane przykłady pojmowania i wartościowania globalności pochodzące z różnych dyskursów: naukowego, firmowego, dziennikarskiego, publicystycznego, religijnego, muzealnego. W konkluzjach dochodzę do trzech wniosków: powiązania między nadawaniem znaczeń i wartości sprawiają, że zmianie znaczeń towarzyszy zmiana wartości, a zmianie wartości towarzyszy zmiana znaczeń; znaczenia nie tylko wyrażają wartości, lecz także wzajemnie określają swoją treść; wartości nie tylko waloryzują znaczenia, ale waloryzują się wzajemnie, stanowiąc o swej wartościowości.

Keywords

DE
EN
PL

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Journal

Kultura i Wartości

Year

2023

Issue

35

Pages

105-120

Physical description

Dates

published
2023

Contributors

author
Adam Nobis
  • Uniwersytet Wrocławski, Instytut Kulturoznawstwa

References

  • Alvares, Claude. „A Critique of Eurocentric Social Science and the Question of Alternatives”. Economic and Political Weekly 46, nr 22 (2011): 72–81.
  • Antonowicz, Alicja, Paweł Antonowicz, Patryk Kaczmarek, Jędrzej Siciński. Kryzys i erozja kondycji finansowej. Barometr upadłości czy sygnał do restrukturyzacji? Finanse, statystyka i studia przypadków. Sopot: Centrum Myśli Strategicznych, 2021.
  • Araújo, Marta, Silva Rodriguez Maeso. „History textbooks, racism and the critique of Eurocentrism”. Ethic and Racial Studies 35, nr 7 (2010): 1266–1286.
  • Beck, Urlich. Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej, tłum. Jerzy Łoziński. Warszawa: Scholar, 2005.
  • Dąbek, Katarzyna. Polki, które są znane na całym świecie. Jak na kartach historii zapisują się nasze rodaczki? Sylwetki słynnych Polek inspirują, https://tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl/polki-ktore-sa-znane-na-calym-swiecie-jak-na-kartach/ar/c6-8153967 (dostęp: 05.01.2023).
  • Deken, Alice. „Genesis 14 and »The Four Quarters«”. Old Testament Essays 31, nr 1 (2018): http://www.scielo.org.za/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1010-99192018000100004 (dostęp: 05.01.2023).
  • Franus, Agnieszka. Zobacz jeden z najpiękniejszych ogrodów na świecie, https://www.national-geographic.pl/traveler/artykul/najwiekszy-chinski-ogrod-poza-azja (dostęp: 05.01.2023).
  • Gibson-Graham, J. K. „Beyond global vs. local. Economic politics outsider the binary frame”. W: Geographies of Power. Placing Scale, red. Andrew Herold, Melissa Wright, 25–60. Oxford: Blackwell, 2002.
  • Gunder, Frank Andre, ReOrient. Global Economy in the Asian Age. Berkeley: University of California Press, 1998.
  • Gwaravanada, Ephraim, Amasa Ndofirepi. „Eurocentric Pitfalls in the Practice of African Philosophy: Reflections on African Universities”. Phronimon 21, nr 1 (2020): http://www.scielo.org.za/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1561-40182020000100004 (dostęp: 05.01.2023).
  • Hołyst, Brunon. „Konflikty społeczne na tle kulturowym wywołane globalizacją”. Przegląd Policyjny 2016, nr 1: 5–27.
  • Jarche, Harold. There is no public in the global market, https://jarche.com/2022/06/there-is-no-public-in-the-global-market/ (dostęp: 05.01.2023).
  • Kamińska, Basia. Ogród Botaniczny w Rzymie – oaza zieleni i spokoju w centrum miasta, https://basiakaminska.pl/ogrod-botaniczny-w-rzymie-oaza-zieleni-i-spokoju-w-centrum-miasta/ (dostęp: 05.01.2023).
  • Kapuściński, Grzegorz. „O metaforze przestrzennej w komunikowaniu. Między kulturą a naturą”. Miscellanea Anthropologica et Sociologica 15, nr 1 (2014): 71–83.
  • Kodeks Hammurabiego, tłum. Stępień Marek (2003), 10-3: http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20azjatycki/01.%20hammurabi%20-%20kodeks.pdf (dostęp: 01.05.2023).
  • Laba, Roman. Chrześcijańskie a masońskie rozumienie braterstwa, https://pch24.pl/chrzescijanskie-a-masonskie-rozumienie-braterstwa/ (dostęp: 05.01.2023).
  • Mały słownik języka polskiego. Warszawa: PWN, 1997.
  • Marks, Karol, Fryderyk Engels. Dzieła wybrane, tom I. Warszawa: Książka i Wiedza, 1949.
  • Mccarthy, Bridie. „Identity as Radical Alterity: Critiques of Eurocentrism, Coloniality, and Subjectivity in Contemporary Australian and Latin American Poetry”. Antipodes 24, nr 2 (2010): 189–197.
  • Nobis, Adam. Studia globalne. Wprowadzenie. Wrocław: Chronicon, 2014.
  • Pietraszko, Stanisław. „O sferze aksjosemiotycznej”. W: Problemy teoretyczne i metodologiczne badań stylu życia, red. Andrzej Siciński, 24–39. Warszawa: IFiS PAN, 1980.
  • Pietraszko, Stanisław. „Kultura jako sfera aksjosemiotyczna”. W: Stanisław Pietraszko. Studia o kulturze, 53–73. Wrocław: AVA, 1992.
  • Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Poznań: Pallotinum, 1995.
  • Ratzinger, Joseph. Chrześcijańskie braterstwo. Tłum. Jarosław Marecki. Kraków: Salwator, 2007.
  • Rojek-Kiełbasa, Anna. Polskie produkty, które zrobiły furorę za granicą, https://kobieta.onet.pl/wiadomosci/polskie-produkty-ktore-zrobily-furore-za-granica/6d8vd6b (dostęp: 05.01.2023).
  • Ślipko, Tadeusz. „Patriotyzmu etos, granice i praktyczne zadania”. Studia Philosophiae Christianae 39, nr 2 (2003): 37–53.
  • Wallerstein, Immanuel. Koniec świata jaki znamy. Tłum. Michał Bilewicz, Adam W. Jelonek, Krzysztof Tyszka. Warszawa: Scholar, 2005.
  • 10 najpiękniejszych i najsłynniejszych muzeów na świecie, https://www.bankier.pl/wiadomosc/10-najpiekniejszych-i-najslynniejszych-muzeow-na-swiecie-2112822.html (dostęp: 05.01.2023).
  • https://holdings.panasonic/global/ (dostęp: 05.01.2023).
  • https://muzeum-lodz.pl/wp-content/uploads/2018/10/ocalic_od_zapomnienia_02.pdf (do-stęp: 05.01.2023).
  • https://sjp.pwn.pl/slowniki/erozji.html (dostęp: 05.01.2023).
  • https://www.freiberg.de/en/culture-tourism/sights/mineral-exhibition-terra-mineralia (dostęp: 05.01.2023).
  • https://www.oferteo.pl/global-company-24-bartlomiej-sienkiewicz/firma/5128282 (dostęp: 05.01.2023).
  • https://www.msit.gov.pl/pl/ministerstwo/262,Wielkie-sportowe-swieto-rozpoczete.html (dostęp: 05.01.2023).
  • https://www.kulturstiftung-des-bundes.de/en/programmes_projects/image_and_space/detail/global_museum.html (dostęp: 05.01.2023).

Document Type

Publication order reference

Identifiers

DOI
10.17951/kw.2023.35.105-120
Biblioteka Nauki
31231903

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_17951_kw_2023_35_105-120
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.