Bratni wróg. Ukraina w perspektywie Putinowskiego zetyzmu

• Authors: Marek Jedliński

Title variants

EN

A Brotherly Enemy: Ukraine Through the Perspective of Putin’s Zetism

Abstracts

DE

Ziel dieses Artikels ist es, Putins anti-ukrainisches Narrativ zu untersuchen. Ich argumentiere, dass die gegenwärtige russische Kultur durch die Dominanz extremer traditionalistischer Haltungen gekennzeichnet ist, die die Sprache der ideologischen Konfrontation mit dem Westen verbreiten. Ich schlage vor, in die wissenschaftliche Literatur den Begriff des Zetismus einzuführen, der zu einem Symbol der verbalen und militärischen Aggression gegen die Ukraine geworden ist. Dieses Symbol entstand spontan: Es wurde grafisch dargestellt (der Buchstabe "Z") und auf verschiedenen konventionellen Waffen der russischen Armee angebracht. In dem Artikel komme ich zum Schluss, dass Putins Zetismus in der nächsten Phase des Konflikts zum kulturellen Modell des russischen "Kriegstraditionalismus" wurde. Laut der Zetisten verteidigt sich das heilige, orthodoxe Russland gegen die westliche Aggression des atheistischen Liberalismus und der Linken – in dieser Perspektive wird die NATO-Hilfe für die Ukraine als eine listige Strategie interpretiert, um Russland als letzte Bastion der traditionellen Ordnung, einschließlich der "traditionellen Sexualität", zu zerstören. In diesem Beitrag untersuche ich das traditionalistische Narrativ, indem ich mich auf den wissenschaftlichen Diskurs über den Fremden und den Feind (Florian Znaniecki) beziehe. Ich behaupte, dass die Ukraine als brüderlicher Feind bezeichnet wird, d. h. als jemand, der den Russki Mir, die orthodoxe, traditionelle Gemeinschaft, verraten hat, indem er sich an einen fremden und feindlichen "gottlosen", "abweichenden" Westen verkauft hat. Der Zetismus bietet den Russen eine unmissverständliche Botschaft: Russlands Mission ist es, die Ukraine von ausländischen Kräften zu "befreien" und dann die Anti-Werte der westlichen Welt zu zerstören.

EN

This paper is an analysis of Putin’s anti-Ukrainian narrative. I argue that contemporary Russian culture is defined by the prevalence of highly traditionalist attitudes. These attitudes propagate the language of ideological confrontation with the West. I suggest the inclusion of the term ’zetism’ into scholarly literature, which has become a symbol of verbal and military aggression against Ukraine. This symbol arose spontaneously; it is represented graphically (the letter ’Z’) and placed on various conventional weapons of the Russian army. In the article, I conclude that in the next stage of the conflict, Putin’s Zetism will become a cultural sign of Russian ’war traditionalism.’ According to the Zetist perspective, Russia, as a holy and orthodox state, defends itself against Western aggression - that is, its atheistic liberalism and leftism. This view interprets NATO’s aid to Ukraine as a cunning strategy to destroy Russia as the last bastion of the traditional order, including’traditional sexuality.’ Furthermore, I examine the traditionalist narrative referencing the scholarly discourse of the stranger and the enemy (Florian Znaniecki). I argue that Ukraine is described as a brotherly enemy – that is, one who has betrayed the Russkiy Mir, the Orthodox, traditional community, by selling out to an unfamiliar and hostile ’godless.’ ’deviant’ West. Zetism conveys an unambiguous message to Russians: Russia’s mission is to ‘liberate’ Ukraine from outside forces and then to destroy the anti-values of the Western world.

PL

Celem artykułu jest zbadanie Putinowskiej narracji antyukraińskiej. Argumentuję, że współczesna kultura rosyjska charakteryzuje się dominacją postaw skrajnie tradycjonalistycznych upowszechniających język konfrontacji ideowej z Zachodem. Proponuję wprowadzenie do literatury naukowej pojęcia zetyzmu, który stał się symbolem agresji werbalnej i militarnej wobec Ukrainy. Symbol ten powstał spontanicznie: przedstawiany był graficznie (litera „Z”) i umieszczany na różnych rodzajach broni konwencjonalnej armii rosyjskiej. W artykule wnioskuję, że na kolejny etapie konfliktu Putinowski zetyzm stał się wzorem kulturowym rosyjskiego „wojennego tradycjonalizmu”. W przekonaniu zetystów, święta, prawosławna Rosja broni się przed zachodnią agresją ateistycznego liberalizmu i lewicowości – w tej perspektywie natowska pomoc udzielana Ukrainie jest interpretowana jako przebiegła strategia zniszczenia Rosji jako ostatniego bastionu porządku tradycjonalnego, w tym „tradycyjnej seksualności”. W artykule badam narrację tradycjonalistyczną, odwołując się do dyskursu naukowego obcego i wroga (Florian Znaniecki). Argumentuję, że Ukraina jest określana mianem bratniego wroga – czyli takiego, który zdradził Ruski Mir, wspólnotę prawosławną, tradycjonalną, zaprzedając się obcemu i wrogiemu „bezbożnemu”, „dewiacyjnemu” Zachodowi. Zetyzm oferuje Rosjanom jednoznaczny przekaz: misją Rosji jest „wyzwolenie” Ukrainy od obcych sił, a następnie zniszczenie antywartości świata zachodniego.

Keywords

DE

Ukraine; Russland; Zetismus; Putin; Traditionalismus; Fremdheit

EN

Ukraine; Russia; zetism; Putin; traditionalism; strangeness

PL

Rosja; Ukraina; wojna; zetyzm; tradycjonalizm

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2023
• Issue: 36
• Pages: 53-79

Dates

published

2023

Contributors

author

Marek Jedliński

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Aleksandr Dugin: „Czełowieczestwo bałansirujet na grani. Istorija możet konczit’sia wot-wot”, intierwju: Olga Wandyszewa, https://www.business-gazeta.ru/article/578950 (dostęp: 19.03.2023).
• Cassirer, Ernst. Mit państwa, tłum. Anna Staniewska. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2006.
• Czistow, Kiriłł W. Russkaja narodnaja utopija (gieniezis i funkcyi socyalno-utopiczeskich legiend). Sankt-Pietierburg: Dmitrij Bułanin, 2003.
• Cymburskij, Wadim Ł. Ostrow Rossija. Gieopoliticzeskije i chronopoliticzeskije raboty. 1993– 2006. Moskwa: ROSSPEN, 2007.
• Dancing Russia Goodbye, Verka Serduchka, https://www.youtube.com/watch?v=tDJMAAAyCVg (dostep: 20.03.2023).
• Dugin, Aleksandr G. Czernyj maj ili tanki na Zapad. https://ruskline.ru/opp/2014/05/7/chernyj_maj_ili_tanki_na_zapad (dostęp: 19.03.2023).
• Dugin, Aleksandr G. Eto wielikaja wojna kontinientow, http://ekklezia.ru/blogi/3141-eto-velikaya-voyna-kontinentov-aleksandr-dugin-o-sobyitiyah-na-ukraine.html (dostęp: 20.09.2020).
• Dugin, Aleksandr G. Noomachija: wojny uma. Obrazy russkoj mysli. Sołniecznyj car’, blik Sofii i Rus’ Podziemnaja. Moskwa: Akadiemiczeskij projekt, 2020.
• Dugin, Aleksandr G. Politica Aeterna. Politiczeskij płatonizm i „Czernoje Proswieszczenije”. Moskwa: Akadiemiczeskij projekt, 2020.
• Dugin, Aleksandr G. Szestaja kołonna, http://vz.ru/opinions/2014/4/29/684247.html?utm_me dium=twitter&utm_source=twitterfeed (dostęp: 20.03.2023).
• Dugin, Aleksandr G. Ukraina: moja wojna. Moskwa: Centrpoligraf, 2015.
• Dugin rasskazał o postupawszych jemu i jego doczeri ugrozach s Ukrainy, https://iz. ru/1382930/2022-08-21/dugin-rasskazal-o-postupavshikh-emu-i-ego-docheri-ugrozakh-s-ukrainy (dostęp: 20.03.2023).
• Habermas, Jürgen. Krieg und Empörung, https://www.sueddeutsche.de/projekte/artikel/ kul-tur/das-dilemma-des-westens-juergen-habermas-zum-krieg-in-der-ukraine-e068321/ ?reduced=true (dostęp: 19.03.2023).
• Jedliński, Marek. „Współczesny dyskurs neoeurazjatyzmu rosyjskiego wobec Europy Środkowo-Wschodniej”, Porównania 2015, t. 16: 31–46.
• Jedliński, Marek, Krzysztof Witczak. Obcości. Szkice z filozofii i literatury. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Epigram, 2017.
• Jurjew, Dmitrij A. „Ot Zakata do Woschoda”, Tietradi po konsierwatizmu 2014, nr 1(2S): 81–92.
• Karaułow Igor’. „Odna strana – dwie cywilizacyi”. Izwiestija, 29.01.2014, https://iz.ru/news/ 564780#ixzz2rmjgmP7m (dostęp: 9.03.2023).
• Kon, Igor’. Kłubniczka na bieriozkie. Sieksualnaja kultura w Rossii. Moskwa: Wriemia, 2010.
• Konfieriencyja „Prawosławno-sławianskije cennosti – osnowa cywilizacyonnogo wybora Ukrainy”, http://kremlin.ru/events/president/news/18961 (dostęp: 17.03.2023).
• Kostomarow, Nikołaj I. Mysli o fiedieratiwnom naczale w driewniej Rusi. Sankt-Pietierburg: 1861.
• Land, Nick. The Dark Enlightenment, https://www.thedarkenlightenment.com/the-dark-enlightenment-by-nick-land/ (dostęp: 20.03.2023).
• Laruelle, Marlene. „Putin Is in Trouble”, https://www.nytimes.com/2022/09/22/opinion/russia-ukraine-putin.html (dostęp: 09.03.2023).
• LUBE – Dawaj za…, https://www.youtube.com/watch?v=IsBOC3bLbpI (dostęp: 14.03.2023).
• LUBE – Sołdat, https://www.youtube.com/watch?v=ABdsXyNHSNk (dostęp: 14.03.2023).
• Mackey, Robert. Navalny’s Comments on Crimea Ignite Russian Twittersphere, https://www.nytimes.com/2014/10/17/world/europe/navalnys-comments-on-crimea (dostęp: 24.11.2023).
• Michałkow wystupił protiw priepodawanija w szkołach Donbassa na ukrainskom jazykie, https://tass.ru/obschestvo/15561313 (dostęp: 20.02.2023).
• Minnik, Taavi. Khodorkovsky cannot imagine return of Crimea, https://news.postimees.ee/ 4239479/khodorkovsky-cannot-imagine-return-of-crimea (dostęp: 24.11.2023).
• Müller, Friedrich M. Comparative Mythology. London: George Routledge and Sons, 1909.
• Mykoła Riabczuk, „Wspaniały lud słowiański”. Rosyjskie stereotypy Ukraińców – od wyobraźni imperialnej do postimperialnej rzeczywistości. W: Narody & stereotypy 25 lat później. Nowe granice, nowe horyzonty, red. Robert Kusek, Jacek Purchla, Joanna Sanetra-Szeliga. 222–249. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 2015.
• Nikolaj Burlajew o dwiżenii „Kulturynyj front Rossii”, https://spravedlivo.ru/12817710 (do-stęp: 20.02.2023).
• Ob Ukrainie (intierwju TASS), http://kremlin.ru/events/president/news/62835 (dostęp: 18.03.2023).
• Obraszczenije Priezidienta Rossijskoj Fiedieracii, http://kremlin.ru/catalog/countries/UA/ events/67843 (dostęp: 10.03.2023).
• Patriarch Moskowskij i wsieja Rusi Kiriłł. Siem’ słow o russkom mirie. Moskwa: Wsiemirnyj Russkij Narodnyj Sobor, 2015.
• Podpisanije dogoworow o priniatii DNR, ŁNR, Zaporożskoj i Chiersonskoj obłastiej w sostaw Rossii, http://www.kremlin.ru/events/president/news/69465 (dostęp: 14.03.2022).
• Posłanije Priezidienta Fiedieralnomu Sobraniju, http://kremlin.ru/events/president/news/ 70565 (dostęp: 26.02.2023).
• Pozdrawlenije po słuczaju Dnia zaszczitnika Otieczestwa, http://kremlin.ru/events/president/ news/70575 (dostęp: 25.02.2023).
• Pozdrawlenije wojennosłużaszczim i wietieranam Sił spiecyalnych opieracyj, http://kremlin.ru/events/president/news/70587 (dostęp: 28.02.2023).
• Putin, Władimir. Ob istoriczeskom jedinstwie russkich i ukraincew, http://kremlin.ru/ events/president/news/66181 (dostęp: 18.03.2023).
• Rosjanie zawsze gardzili słabeuszami. Wywiad z Richardem Pipesem przeprowadził Paweł Szaniawski, Rzeczpospolita, 19.02.2017, https://www.rp.pl/Plus-Minus/302169957-Richard-Pipes-Rosjanie-zawsze-gardzili-slabeuszami.html (dostęp: 19.03.2023).
• Shaman w Gosudarstwiennom Kriemlowskom Dworce, https://www.youtube.com/watch?v= GXghpKxaPQg (dostęp: 12.03.2023).
• Shaman. Ja russkij, https://www.youtube.com/watch?v=FAPwIEWzqJE (dostęp: 12.03.2023).
• Shaman. Wstaniem, https://www.youtube.com/watch?v=pjZZusU0nkk (dostęp: 13.03.2023).
• Shekhovstov, Anton. „The Palingenetic Thrust of Russian Neo‐Eurasianism: Ideas of Rebirth in Aleksandr Dugin’s Worldview”, Totalitarian Movements and Political Religions 8, nr 4 (2008): 491–506.
• Szczipkow, Aleksandr B. Dierusifikacyja i tieołogiczeskaja wojna https://www.pnp.ru/politics/ derusifikaciya-i-teologicheskaya-voyna.html (dostęp: 10.03.2023).
• Szczipkow, Aleksandr B. „Russko-wizantijskaja cywilizacyja i idieołogiemy nieokołonializma”, Tietradi po konserwatizmu 2016, nr 3: 23–28.
• Szczipkow, Aleksandr B. „Rusofobija”. W: Płacha. 1917–2017. Sbornik statiej o russkoj idienticznosti, red. Aleksandr B. Szczipkow. 180–206. Moskwa: Probieł, 2000, 2015.
• Tyshchenko, Kateryna. Navalny changes his mind on Crimea: he wants to recognise Ukraine’s 1991 border, https://www.pravda.com.ua/eng/news/2023/02/20/ 7390125 (dostęp: 24.11.2023).
• Wasiljewa, Olga Ju. „Ob istokach rossijskogo konsierwatizma”, Tietradi po konsierwatizmu 2014, nr 1: 24–40.
• Władimir Putin otwietił na woprosy o statje „Ob istoriczeskom jedinstwie russkich i ukraincew”, http://kremlin.ru/catalog/countries/UA/events/66191 (dostęp: 10.03.2023).
• Władimir Putin otwietił na woprosy żurnalistow o situacyi na Ukrainie, http://kremlin.ru/events/president/news/20366 (dostęp: 10.02.2023).
• W zakon o gosudarstwiennom jazykie wniesieny izmienienija, http://kremlin.ru/acts/news/ 70614 (dostęp: 10.03.2023).
• Zasiedanije Mieżdunarodnogo diskussionnogo kłuba „Wałdaj”, http://kremlin.ru/events/president/news/69695 (dostęp: 10.02.2023).
• Znaniecki, Florian. Studia nad antagonizmem do obcych. Poznań: Drukarnia Rolnicza, 1931.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2023.36.53-79

Biblioteka Nauki

31231927