Zofia Seidlerowa (1859–1919) i „kwestia kobieca” na łamach „Bluszczu”

• Authors: Renata Bednarz-Grzybek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W połowie XIX wieku na ogół niechętnie spoglądano na próby wychodzenia kobiet poza granice tradycyjnych ról i zachowań. Głównym motywem aktywności kobiet w XIX wieku była jednak działalność patriotyczna. W drugiej połowie XIX wieku rozwijało się szkolnictwo dla dziewcząt. Zakładano szkoły uczące konkretnych zawodów. Aktywność kobiet w okresie międzypowstaniowym wzrosła także na polu czasopiśmiennictwa. Powstanie prasy kobiecej wiąże się z szeroko pojętym ruchem na rzecz „wyzwolenia” kobiet, którego punkt kulminacyjny przypada na drugą połowę XIX wieku. Kwestia kobieca była tematem dyskusji w krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Owe dyskusje dotyczyły zagadnień dotyczących roli i zadań kobiety w życiu społecznym. Prasa rozbudzała wśród społeczeństwa potrzebę twórczości intelektualnej, aktywności społecznej. Kobiety coraz częściej widoczne były w sferze literatury i czasopiśmiennictwa. Celem artykułu jest przybliżenie postaci redaktorki, publicystki i tłumaczki Zofii Seidlerowej z Kwiecińskich (1859–1919) i przedstawienie prezentowanych przez nią na łamach czasopisma „Bluszcz” poglądów na temat wychowania dziewcząt na ziemiach polskich pod zaborami na przełomie XIX i XX wieku, przygotowania ich do roli żon, matek, wychowawczyń i pracy zarobkowej.

EN

The attempts of women trying to go beyond the borders of traditional roles and behavior were not particularly welcome in the mid-1900’s although the main motive for the activity of women in the 19th century was patriotism. The second half of the 19th century witnessed the development of schooling for girls. Schools teaching particular professions were favored. The activity of women between the uprisings also intensified in periodical press. The birth of feminine press is associated with the general notion of women’s liberation which culminated in the second half of the 19th century. The matter of women was the subject of debate in Western Europe and North America in the second half of the 20th century. Those discussions pertained to the issues of the role and tasks of women in social life. The press aroused the need for intellectual creativity as well as social actions. Women became more noticeable in the sphere of literature and periodical press. The aim of the article is to present the editor, journalist and translator Zofia Seidlerowa born Kwiecinska (1859–1919) and her ideas published in “Bluszcz (Ivy)” on upbringing and educating girls in the partitioned territory of Poland at the turn of the centuries.

Keywords

PL

Zofia Seidlerowa; kwestia kobieca; czasopismo „Bluszcz”

EN

Zofia Seidlerowa; the matter of women; periodical “Bluszcz”

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2015
• Volume: 34
• Issue: 1

Dates

published

2015

online

2015-09-07

Contributors

author

Renata Bednarz-Grzybek

References

• A. P. [Anna Paradowska]. (1935). Zofia Seidlerowa. Lata 1905–1918. „Bluszcz” nr 50/51.
• Bednarz-Grzybek R. (2010). Emancypantka i patriotka. Wizerunek kobiety przełomu XIX i XX wieku w czasopismach Królestwa Polskiego. Lublin.
• Bednarz-Grzybek R. (2011). Zabawa a wychowanie dziecka w rodzinie na łamach wybranych czasopism warszawskich przełomu XIX i XX wieku. W: S. Walasek, L. Albański (red.). Wychowanie w rodzinie, t. 2: Rodzina na przestrzeni wieków. Jelenia Góra.
• Chwastyk-Kowalczyk J. (2003). „Bluszcz” w latach 1918–1939: tematyka społeczna oraz problemy kultur i literatury. Kielce.
• Chyra-Rolicz Z. (2009). Konopnicka i inne: Literatki i redaktorki w czasach pozytywizmu (1860–1880). W: P. Perkowski, T. Stegner (red.). Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet. Gdańsk.
• Lewandowska G. M. (red.) (współ. R. Nowoszewski). (2007). Czasopisma warszawskie XVII–XIX wieku w Zbiorach Biblioteki Publicznej M. St. Warszawy. Katalog. Warszawa.
• Czepulis-Rastenis R. (1992). Pierwsze pokolenie literatek polskich. W: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.). Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w., zbiór studiów, t. 2, cz. 2, Warszawa.
• Żołądź-Strzelczyk D., Kabacińska K. (red.) (2008). Dawne zabawy dziecięce. Kielce–Warszawa.
• Dziki S. (1970). Seidlerowa Zofia z Kwiecińskich (1859–1919). „Zeszyty Prasoznawcze” nr 4.
• Franke J. (1999). Polska prasa kobieca w latach 1820–1918. W kręgu ofiary i poświęcenia. Warszawa.
• Franke J. (1983). Program literacki czasopisma „Bluszcz” w latach 1865–1905. „Studia o Książce” nr 13.
• Kmiecik Z. (1980). Prasa polska w rewolucji 1905–1907. Warszawa.
• Kmiecik Z. (1981). Prasa warszawska w latach 1908–1918. Warszawa.
• Kmiecik Z. (1965). Wydawnictwa periodyczne w Królestwie Polskim w latach 1868–1904. „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” t. 4, z. 2, Warszawa.
• Konarski S. (1996). Sikorska Jadwiga. W: Polski Słownik Biograficzny t. 37. Warszawa–Kraków.
• Korbut J. (2002). Polskie i czeskie czasopiśmiennictwo kobiece na przełomie XIX i XX wieku. „Bohemistyka” nr 4.
• Kotowski R. (2009). Popularyzacja aktywności społecznej kobiet na łamach tygodnika „Bluszcz” w latach 1918–1939. W: P. Perkowski, T. Stegner (red.). Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet. Gdańsk.
• Krajewska W., Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887–1918): informacje, sądy, przekłady, Wrocław 1972.
• Kulak T. (2009). Trybuna umiarkowanego feminizmu. „Bluszcz” pod kierownictwem redakcyjnym Zofii Seidlerowej w latach 1906–1918. W: P. Perkowski, T. Stegner (red.). Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet. Gdańsk.
• Kulczycka-Saloni J. (1970). Życie literackie Warszawy w latach 1864–1892. Warszawa.
• Kuźmiński T. (1982). Pierwsza żeńska …Szkoła im. Królowej Jadwigi w Warszawie. Warszawa.
• Myśliński J. (1970). Nakłady prasy w Królestwie Polskim w 1909 r. „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” t. 9, z. 1, Warszawa.
• Na rok 1919, „Bluszcz” 1918 nr 71.
• Od redakcji, „Bluszcz” 1917 nr 1.
• Podhorska-Okołów S. (1961). Dawna redakcja Bluszczu. „Stolica” nr 6.
• Łojek J. (red.) (1976). Prasa polska w latach 1864–1918. Warszawa.
• Redakcja. Seidlerowa z Kwiecińskich Zofia. W: Polski Słownik Biograficzny, t. 36. Warszawa–Kraków 1995–1996.
• Redakcja. Do czytelniczek. „Bluszcz” 1909 nr 1.
• Renz R. (2011). Kobieta w społeczeństwie polskim w XIX i XX wieku. W: O kobietach. Studia i szkice. Wiek XIX i XX. Rzeszów.
• Seidlerowa Z. (1904). Dlaczego dzieci lubią bajki? „Bluszcz” nr 27.
• S. [Zofia Seidlerowa]. (1904). Dlaczego dzisiejsze matki nie umieją opowiadać bajek swoim dzieciom?. „Bluszcz” nr 49.
• Seidlerowa Z. (1906). Dzieci-niszczyciele. „Bluszcz” nr 6.
• Seidlerowa Z. (1903). Emancypacja i uwag kilka. „Bluszcz” nr 37.
• Seidlerowa Z. (1905). Epoka kobiety. „Bluszcz” nr 4.
• Seidlerowa Z. (1909). Fantastyczność czytania. „Bluszcz” nr 50.
• Seidlerowa Z. (1905). Jeszcze o psychologii dziecka. „Bluszcz” nr 10.
• Seidlerowa Z. (1902). Kobieta naszej doby. „Bluszcz” nr 33.
• Seidlerowa Z. (1906). Kraina dzieci naszych. „Bluszcz” nr 1.
• Seidlerowa Z. (1909). Kronika bieżąca. Ochrona imienia Sienkiewicza. „Bluszcz” nr 9.
• Seidlerowa Z. (1904). Kronika bieżąca. Z Muzeum Rzemiosł. Wystawa prac uczniów i uczennic. „Bluszcz” nr 27.
• Seidlerowa Z. (1910). Marian Gawalewicz. „Bluszcz” nr 23.
• Seidlerowa Z. (1906). Myślenie jako świadoma czynność. „Bluszcz” nr 23.
• Seidlerowa Z. (1904). Nowe ideały na starych fundamentach. „Bluszcz” nr 34.
• Seidlerowa Z. (1904). O zabawkach. „Bluszcz” nr 50.
• Seidlerowa Z. (1905). Piękno w starości. „Bluszcz” nr 29.
• Seidlerowa Z. (1908). Podniesienie kobiety. „Bluszcz” nr 38.
• Seidlerowa Z. (1904). Przed nowym kwestyonaryuszem. „Bluszcz” nr 45.
• Seidlerowa Z. (1905). Psychologia i pedagogika pracy. „Bluszcz” nr 35.
• Seidlerowa Z. (1905). Reforma w małżeństwie. „Bluszcz” nr 45 i 46.
• Seidlerowa Z. (1909). Solidarność u kobiet. „Bluszcz” nr 14.
• Seidlerowa Z. (1904). Szczęście dziecka. „Bluszcz” nr 16.
• Seidlerowa Z. (1906). Śp. Gustawa Gawalewiczówna. „Bluszcz” nr 43.
• Seidlerowa Z. (1906). Śp. Jan Gadomski. „Bluszcz” nr 41.
• Seidlerowa Z. (1909). Uczucie przynależności do ojczystej ziemi. „Bluszcz” nr 5.
• Seidlerowa Z. (1906). Z wiosennych refleksji. „Bluszcz” nr 19.
• Seidlerowa Z. (1906). Żyć przyszłością. „Bluszcz” nr 35.
• Turowska-Barowa I. (1959–1960). Gliński Kazimierz. W: Polski Słownik Biograficzny. Wrocław–Kraków–Warszawa.
• W przededniu Sejmu Polskiego, „Bluszcz” 1917 nr 2.
• W. A.-Sz. (2004). Wójcicki Kazimierz Władysław. W: Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik Biograficzny i bibliograficzny, t. 5. Warszawa.
• Walewska C. (1909). Kobieta w życiu społecznem. Ruch kobiecy w Polsce, cz. 1. Warszawa.
• Wąsik E. (1983). Ostatnia redaktorka „Bluszczu”. „Stolica” nr 36.
• Zaleska M. (1978). „Świt” Marii Konopnickiej. Zarys monograficzny tygodnika dla kobiet. Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Zaleska Z. (1938). Czasopisma kobiece w Polsce. (Materiały do historii czasopism). Rok 1818–1937. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2015.34.1.157