Czy nauka społeczna jest wychowawcza? Za i przeciw „pedagogizacji” socjologii

• Authors: Paweł Prüfer
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

There is a methodological and axiological argument in the community studies. Sociology describes and explains social behaviours. On the other hand, pedagogy aspires to form congruent attitudes. The first one answers a question – how it is, the other – how it should be. In the upbringing issue the argument is getting even stronger. Coapting of sociology and pedagogy does not have to cause privation or fading away the identity of both disciplines. On the contrary, it can improve their crystallization. Comparative and analytic method in reference to classic and contemporary thought develops a complementary interpretative base, due towhich in some cases a sociologic thought can change actual human attitudes into desirable ones. Using sociological imagination opened for pedagogical content makes a good research instrument. This perspective not only inspires to a new reflection, but also develops social life practice including upbringing process most of all.

PL

W naukach społecznych toczy się spór o charakterze zarówno metodologicznym, jak i aksjologicznym. Socjologia jest nauką opisującą i wyjaśniającą zachowania społeczne. Pedagogika dąży do kształtowania właściwych postaw. Pierwsza odpowiada na pytanie: „jak jest”, druga – „jak powinno być”. W kwestii wychowania spór ten przybiera na sile. Zbliżenie socjologii z pedagogiką nie musi powodować utraty i rozmywania się tożsamości obu dyscyplin, lecz je krystalizuje. Metoda komparatystyczna oraz analityczna w odniesieniu do klasycznej i współczesnej myśli, zawartej w obu dyscyplinach, pozwala wypracować komplementarną bazę interpretacyjną. Dzięki niej w niektórych przypadkach myśl socjologiczna może kształtować zmianę ludzkich postaw z rzeczywistych na pożądane. Wykorzystanie wyobraźni socjologicznej otwartej na treści pedagogiczne jest dobrym ku temu narzędziem badawczym. Taka perspektywa inspiruje do nowej refleksji oraz kształtuje praktykę życia społecznego, w tym proces wychowania szczególnie.

Keywords

EN

sociology, pedagogy, community studies, sociologic imagination, upbringing

PL

socjologia, pedagogika, nauki społeczne, wyobraźnia socjologiczna, wychowanie

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2016
• Volume: 35
• Issue: 1

Dates

published

2016

online

2017-02-21

Contributors

author

Paweł Prüfer

References

• Archer M. S . (2013). Człowieczeństwo. Problem sprawstwa. Tłum. A. Dziuban. Kraków.
• Arends R. J . (1991). Learning to Teach. Second Edition. New York–St. Louis i in.
• Baert P., Carreira da Silva F. (2015). Teoria społeczna dla dwudziestego pierwszego wieku. Tłum. S. Burdziej. W: I. Borowik, J. Mucha (red.). Współczesne teorie socjologiczne. T. 1. Kraków, s. 409–432.
• Bagnasco A. (2016). Prima lezione di sociologia. Torino.
• Bagnasco A., Barbagli M., Cavalli A. (1997). Sociologia. II. Diferenzazione e riproduzione sociale. Bologna.
• Berger P. L. (2001). Zaproszenie do socjologii. Tłum. J. Stawiński. Warszawa.
• Borgna P., Ceri P., Gallino L., Garelli F., Milanaccio A., Scamuzzi S. (2012). Manualne di sociologia. Torino.
• Bourdieu P., Passeron J.-C. (2012). Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania. Tłum. E. Neyman. Warszawa.
• Brühlmeier A. (2011). Kształcenie człowieka. 27 kamyczków jednej mozaiki. Impulsy do kształtowania modelu edukacji zgodnie z zasadami sformułowanymi przez Johanna Heinricha Pestalozziego. Tłum. M. Wojdak-Piątkowska. Kraków.
• Cavalli A., Martinelli A. (2015). La società europea. Bologna.
• Comte A. (2008). Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej. Tłum. J.K. Potocki. W: P. Śpiewak (red.). Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów. Warszawa, s. 3–27.
• Crespi F. (1998). Le vie della sociologia. Problemi, teorie, metodi, Bologna.
• Donati P. (2011). Sociologia della riflessività. Come si entra nel dopo-moderno. Bologna.
• Durkheim É. (2011). Zasady metody socjologicznej. Tłum. J. Szacki. Warszawa.
• Elias N. (2010). Czym jest socjologia?. Tłum. B. Baran. Warszawa.
• Ferrarotti F. (2013). La religione dissacrante. Coscienza e utopia nell’epoca della crisi. Bologna.
• Ferrarotti F. (2014). Scienza e coscienza. Verità personali e pratiche pubbliche. Bologna.
• Gervaso R. (2015). La vita è troppo bella per viverla in due. Breve corso di educazione cinica. Milano.
• Gouldner A. W. (1970). The Comming Crisis of Western Sociology. New York–London.
• Gouldner A. W. (2010). Kryzys zachodniej socjologii. Tłum. P. Tomanek. Kraków.
• Grande T., Parini E. G . (2014). La società, mutamento sociale e sociologia. W: T. Grande, E.G. Parini (red.). Sociologia. Problemi, teorie, intrecci storici. Roma.
• Mattei U. (2012). Beni comuni. Un manifesto. Torino.
• Mills C. W. (2008). Socjologiczna wyobraźnia. Tłum. M. Bucholc. Warszawa.
• Platon. (2003). Państwo. Tłum. W. Witwicki. Kęty.
• Prüfer P. (2011). Katolicka nauka społeczna a socjologia. Interdyscyplinarne sprzężenie. Zielona Góra.
• Prüfer P. (2012). Edukacja i wychowanie w wyobraźni socjologicznej. „Rocznik Lubuski”. T. 33: Homogeniczna versus heterogeniczna tożsamość pedagogiki, s. 59–72.
• Prüfer P. (2013). Wyobraźnia socjologiczno-etyczna. Kraków.
• Prüfer P. (2015). Refleksyjność z paradygmatem relacyjności jako problem badawczy twórczości naukowej – kontekst socjologii wychowawczej. W: A. J . Sowiński (red.). Twórczość pedagogicznie kształtowana. Gorzów Wielkopolski, s. 59–773.
• Prüfer P., Słowiński P. (red.) (2014). Włoskie i polskie osobliwości. Relacja, komplementarność, integracja (Peculiarità italiane e polacche. Relazione, complementarietà, integrazione). Gorzów Wielkopolski.
• Szacki J. (2004). Historia myśli socjologicznej. Warszawa.
• Szczepański J. (1961). Socjologia. Rozwój problematyki i metod. Warszawa.
• Sztompka P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków.
• Śliwerski B. (2009). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania. Kraków.
• Tönnies F. (2008). Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury. Tłum. M. Łukasiewicz. Warszawa.
• Weber M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Tłum. D. Lachowska. Warszawa.
• Weber M. (2011). „Wolność od wartościowania” – jej sens w naukach socjologicznych i ekonomicznych. Tłum. M. Holona. W: M. Holona (red.). Racjonalność, władza,
• odczarowanie. Poznań.
• Znaniecki F. (2001). Socjologia wychowania. T. 1: Wychowujące społeczeństwo. T. 2: Urabianie osoby wychowanka. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2016.35.1.25