Wartości osobiste preferowane przez młodzież gimnazjalną a wybrane wskaźniki socjodemograficzne

• Authors: Magdalena Anna Boczkowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jednym z podstawowych zadań rozwojowych na etapie adolescencji jest formowanie indywidualnej hierarchii wartości, która pełni na dalszych etapach życia funkcję regulacyjną w codziennej życiowej aktywności i dokonywaniu wyborów. Liczne badania wykazują, że młodzież deklaruje preferowanie wartości uniwersalnych, a w małym stopniu uznaje wartości typowo hedonistyczne. W celu zdiagnozowania, z jakimi symbolami młodzież utożsamia szczęście i jakie wartości w jej życiu są nadrzędne, a także czy i w jakim stopniu wybrane czynniki socjodemograficzne różnicują w omawianym zakresie uczniów, przeprowadzono badanie, z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego. Jako narzędzie posłużyła Lista Wartości Osobistych autorstwa Zygfryda Juczyńskiego. Łącznie przebadano 375 uczniów szkół gimnazjalnych z terenu województwa lubelskiego. Deklarowane przez młodzież wartości osobiste najczęściej odnosiły się do rodziny, przyjaciół, dobrego zdrowia. Wartości hedonistyczne były przez badanych wybierane rzadko, przypisywano im także niskie rangi. Czynniki socjodemograficzne, jak miejsce zamieszkania, wykształcenie rodziców oraz subiektywna ocena sytuacji materialnej rodziny, różnicowały uczniów jedynie w wyborach pojedynczych symboli szczęścia i wartości osobistych. Płeć nie stanowiła czynnika różnicującego badanych w omawianym zakresie. Sfera aksjologiczna podlega stałym przemianom społecznym, kulturowym, edukacyjnym. Ważne wydają się więc działania dążące do wychowania w zgodzie z wartościami uniwersalnymi.

EN

One of the basic tasks of development at the stage of adolescence is the formation of an individual hierarchy of values, which in later stages of life is a fully regulatory function in daily life activities and choices. Numerous studies indicate that young people declared preferring universal values, and, to a small degree, those which are considered typically hedonistic. In order to diagnose with which symbols the youth equate happiness and what values in life are paramount, and whether and to what extent selected socio-demographic factors differ in this field, a student study was conducted using the method of a diagnostic survey. As a tool there was used a List of Personal Values by Siegfried Juczyński. 375 junior high school students from the Lublin Province were examined. Personal values declared by young people usually refer to family, friends, good health. Hedonistic values chosen by respondents were rarely ascribed a low rank. Socio-demographic factors such as a place of residence, parents’ education and a subjective assessment of the situation of the family differentiated pupils only in terms of individual symbols of happiness and personal values. Gender was not a factor differentiating the respondents in this area. Axiological sphere is subject to social, cultural, educational constant change. Important in this regard seem to be activities aimed at education towards values.

Keywords

PL

uczniowie gimnazjum, hierarchia wartości, symbole szczęścia osobistego

EN

secondary school students, the hierarchy of values, symbols of luck

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2016
• Volume: 35
• Issue: 3

Dates

published

2016

online

2017-06-07

Contributors

author

Magdalena Anna Boczkowska

References

• Chmiel-Połeć Z., Boratyn-Dubiel L., Binkowska-Bury M., 2007, Palenie papierosów wśród gimnazjalistów powiatu rzeszowskiego. „Przegląd Lekarski” 2007 z. 64, t. 10, 762−766.
• Domalewski J., 2013, System wartości młodzieży gimnazjalnej. Raport z badań przeprowadzonych wśród uczniów klas III gimnazjów województwa kujawsko-pomorskiego. Bydgoszcz–Toruń, Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy.
• Dubis M., 2014, Wartości i style życia młodzieży. W: P. Długosz , M. Niezgoda , S. Solecki (red.), Młodzież w społeczeństwie ryzyka, Kraków, Wydawnictwo UJ, 35−47.
• Dziewiecki M., 2003, Osoba i wychowanie, Kraków, Wydawnictwo Rubikon.
• Furmanek W., 2010, Wyzwania edukacji wobec kolejnych fal przemian cywilizacyjnych. „Edukacja−Technika−Informatyka”, t. 1(2), 13−27.
• Furmanek W., 2011, Introcepcja wartości. W: W. Furmanek (red.), Teoria i praktyka wartości w pedagogice. Rzeszów, Wydawnictwo UR, 76−95.
• Grad I., Kiliś-Pstrusińska K., 2015, Postrzeganie zdrowia jako wartości osobistej przez młodzież szkół licealnych. „Family Medicine & Primary Care Review”, nr 1, 19–23.
• Juczyński Z., 2009, Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych.
• Marzec-Tarasińska A., 2014, Wartości cenione, ale czy urzeczywistniane przez współczesną młodzież?. W: A. Odrowąż-Coates, M. Kwiatkowski (red.), Przyszłość edukacji i społeczeństwa oczami badaczy społecznych. Warszawa, Wydawnictwo APS, 144–154.
• Mariański J., 2009, Dylematy moralne młodzieży polskiej. W: D. Walczak-Duraj (red.),Wartości i postawy młodzieży polskiej. Łódź, Wydawnictwo UŁ, 11–28.
• Moir A., Jessel D., 1993, Płeć mózgu, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Ponczek, D., Olszowy, I., 2012, Styl życia młodzieży i jego wpływ na zdrowie. „Problemy Higieny i Epidemiologii”, t. 93(2), 260–268.
• Reykowski J., 1977, Osobowość jako centralny system regulacji i integracji czynności człowieka. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 762–825.
• Witek A., Lewandowska-Kidoń T., Pawluk-Skrzypek A., 2012, Percepcja otyłego rówieśnika a przekonania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej. „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 18, nr 4, 276–280.
• Zalewska A., 1997, Cele życiowe licealistów i studentów w zależności od reaktywności i płci. „Psychologia Wychowawcza”, t. 40, nr 1, 12–24.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2016.35.3.223