Psychoedukacja w procesie rehabilitacji osób z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą

• Authors: Piotr Majewicz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma charakter przeglądowy. Dotyczy zagadnień związanych z psychoedukacją oraz możliwościami jej zastosowania przez pedagogów w procesie wspomagania rozwoju i funkcjonowania osób z niepełnosprawnością, przewlekłymi chorobami somatycznymi oraz zaburzeniami psychicznymi. Przedstawione zostały nie tylko podstawy teoretyczne psychoedukacji, jej obszary, cele i niektóre wyniki dotychczasowych badań, ale również wybrane programy, w tym barceloński program psychoedukacyjny, program PEGASUS, a także krakowski program psychoedukacji. Praktyczne działania psychoedukacyjne stanowią formę stymulacji psychospołecznego rozwoju osób z niepełnosprawnością oraz chorobą przewlekłą. Dopełniają proces rehabilitacji i leczenia, a w przypadku zaburzeń psychicznych stanowią integralną część terapii.

EN

The article is a review concerning psychoeducation and ways of using it by teachers in the process of supporting the development and functioning of people with disability, chronic physical illness and mental disorders. There are presented some theoretical basis of psychoeducation as well as the areas, aims and some of the results of previous studies. Moreover, selected programs such as the Barcelona Psychoeducation Program, PEGASUS Program and Cracow Psychoeducation Program are also described.  Practical psychoeducational actions stimulate psychosocial development of people with disabilities and chronic illness. They make the rehabilitation and treatment process complete and in the case of mental disorders are an integral part of the therapy.

Keywords

PL

psychoedukacja, wspomaganie rozwoju, niepełnosprawność, choroba przewlekła, zaburzenia psychiczne

EN

psychoeducation, developmental support, disability, chronic disease, mental disorders

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2017
• Volume: 36
• Issue: 2

Dates

published

2017

online

2018-04-09

Contributors

author

Piotr Majewicz

References

• Chądzyńska M., Meder J., Charzyńska K., 2009, Uczestnictwo w psychoedukacji osób chorych na schizofrenię – analiza zajęć z perspektywy pacjentów. „Psychiatria Polska”, t. XLIII, 6, 693–704.
• Chądzyńska M., Meder J., Charzyńska K., Drożdżyńska A., 2011, Psychoedukacja dla osób chorujących na schizofrenię – wstępna analiza sposobów prowadzenia
• zajęć. „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 20 (3), 201–206.
• Colom F., 2011, Keeping therapies simple: psychoeducation in the prevention of relapse in affective disorders. “The British Journal of Psychiatry”, 198 (5), 338–340.
• Dixon L., 1999, Providing services to families of persons with schizophrenia: Present and future. “Journal of Mental Health Policy and Economics”, 2, 3–8.
• Dorfmüller M., Dietzfelbinger H. (red.), 2011, Psychoonkologia. Diagnostyka – Metody Terapeutyczne. Wrocław, Elsevier Urban&Partner.
• Hough S., Stone M. T., Buse D. C., 2013, Dating and Relationship Psychoeducational Group for Veterans with Spinal Cord Injury/Dysfunction: A Historical Account
• of an Initial Clinical Course. “Sexuality & Disability”, vol. 31, 4, 337.
• Jankowiak B., Soroko E., 2013, Socjoterapia, jako forma pomocy psychopedagogicznej. W: B. Jankowiak (red.), Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Poznań, UAM, 33–57.
• John-Borys M., 2005, Socjoterapia – jak zachodzi zmiana zachowania?. W: M. Deptuła (red.), Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej.
• Bydgoszcz, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Kaja B., 1997, Wstęp. W: B. Kaja (red.), Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja. Bydgoszcz, WSP.
• Kaja B., 2002, Wspomaganie rozwoju – nauka czy tylko próba interdyscyplinarnego porządkowania problemów?. W: B. Kaja (red.), Wspomaganie rozwoju – psychostymulacja i psychokorekcja, t. 4. Bydgoszcz, Wydawnictwo AB.
• Kielar-Turska M., 2002, Analiza pola semantycznego terminów związanych ze wspomaganiem rozwoju. W: B. Kaja (red.), Wspomaganie rozwoju – psychostymulacja
• i psychokorekcja, t. 4. Bydgoszcz, Wydawnictwo AB.
• Kirenko J., 2002, Siła i natężenie wsparcia społecznego kierowanego do osób z niepełnosprawnością ruchową. „Nasze Forum”, 2–3 (6–7), 13–20.
• Konstantareas M. M., 1990. A Psychoeducational Model for Working with Families of Autistic Children. “Journal of Marital and Family Therapy”, vol. 16, 1, 59–70.
• Mar H. H., Sall N., 2000, Psychoeducational Assessment of Students Who Are Deaf-Blind: A Decision-Making Model for School-Based Practitioners. Final Report. Baza danych: ERIC.
• Marsh D., 1992, Working with families of people with serious mental illness. W: L. VandeCreek, S. Knapp, & T. L. Jackson (red.), Innovations in clinical practice: A sourcebook. Sarasota, Professional Resource Press.
• Mączka G., Grabski B., Gierowski J. K., Dudek D., 2010, Psychoedukacja grupowa w kompleksowym leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej – doświadczenia
• krakowskie. „Psychiatria Polska”, t. XLIV, 1, 89–100.
• McAleese A., Lavery Ch., Dyer K. F. W., 2014, Evaluating a Psychoeducational, Therapeutic Group for Parents of Children with Autism Spectrum Disorder. “Child Care in Practice”, vol. 20, 2, 162–181.
• Meder J., 2003, Rehabilitacja. W: A. Bilikiewicz, S. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka (red.), Psychiatria. Wrocław, Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner.
• Mesibow G., Schopler E., Schaffer B., Landrus R., 2002, Profil psychoedukacyjny dla młodzieży i dorosłych (AAPEP). Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci autystycznych oraz dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, t. IV. Warszawa, Twigger.
• Morano C. L., Bravo M., 2002, A Psychoeducational Model for Hispanic Alzheimer’s Disease Caregivers. “Gerontologist”, vol. 42, 1, 122–126.
• Okoń W., 1984,. Słownik pedagogiczny. Warszawa, PWN, 278.
• Richards J. S., Kewman D. G., Richardson E., Kennedy P., 2010, Spinal cord injury. W: R.G Frank., M. Rosenthal, B. Caplan (red.), Handbook of rehabilitation psychology.
• Washington, APA, 9–23.
• Sawicka K., 1998, Socjoterapia. Warszawa, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
• Schneider Corey M., Corey G., 1995, Grupy. Zasady i techniki pomocy psychologicznej. Warszawa, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości PTP.
• Seligman M. E. P., 2004, Psychologia pozytywna. W: J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Warszawa,
• PWN.
• Sęk H.,1993, Podstawowe rodzaje pomocy psychologicznej. W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa, PWN, 365–380.
• Sowa J., Wojciechowski F., 2001, Proces rehabilitacji w kontekście edukacyjnym. Rzeszów, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE.
• Trischmann R. B., 1988, Spinal Cord Injuries: Psychological, Social and Vocational Adjustment. New York, Demos.
• Trozzolino L., Thompson P.S, Tansman M. S., Azen S. P., 2003, Effects of a Psychoeducational Group on Mood and Glycemic Control in Adults with Diabetes and Visual Impairments. “Journal of Visual Impairment & Blindness”, vol. 97, 4, 230–39.
• Vail S., Xenakis N., 2007, Empowering women with chronic, physical disabilities: a pedagogical/experiential group model. “Social Work in Health Care”, 46(1), 67–86.
• Walker R. J., Pomeroy E. C., McNeil J. S., Franklin C., 1994, A Psychoeducational Model for Caregivers of Patients with Alzheimer’s Disease. “Journal of Gerontological Social Work”, vol. 22, 1/2, 75–91.
• Wienberg G., Walther Ch., Berg M., 2015, Psychoedukacja grupowa z schizofrenii i zaburzeniach schizoafektywnych. Program PEGASUS. Warszawa, Wydawnictwo DK Media Poland.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2017.36.2.117