Tendencje w edukacji dzieci niepełnosprawnych – szanse i zagrożenia

• Authors: Zofia Palak
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tendencje w rozwoju teorii pedagogiki specjalnej oraz w zakresie zmian organizacyjnych i przeobrażeniach programowych w edukacji dzieci z niepełnosprawnością mają zdecydowanie charakter prointegracyjny i pronormalizacyjny. W polskich realiach decydujące znaczenie dla wdrażania i dynamiki zmian miał niewątpliwie fakt przystąpienia do Unii Europejskiej w 2004 roku. Członkostwo narzuciło określone zobowiązania do przestrzegania standardów unijnych również w zakresie organizacji edukacji dzieci i młodzieży, w tym dzieci ze specjalnymi potrzebami. Celem opracowania jest pokazanie przeobrażeń zachodzących w kształceniu dzieci z niepełnosprawnością w Polsce w ostatniej dekadzie (po przystąpieniu do Unii Europejskiej). Ważne jest prześledzenie konkretnych danych liczbowych prezentujących twarde informacje o: instytucjach, formach edukacji, uczniach o specjalnych potrzebach oraz o rodzajach wsparcia psychologiczno-pedagogicznego i finansowego. Przedstawione dane zostały pozyskane z różnych dostępnych źródeł zawierających informacje statystyczne z zakresu oświaty i wychowania.

EN

Tendencies, that is directions outlining the development of the theory of special education and the ongoing organizational changes and program transformations in education of children with disabilities, have definitely prointegrating and proinclusive character. In the Polish reality the accession to the European Union in 2004 had undoubtedly a decisive importance for the implementation and dynamic of changes. That membership has imposed certain obligations to respect and implement EU standards also in the organization of education for children and youth, including education for children with special needs. The aim of the study is to illustrate the transformations taking place in the education of children with disabilities in Poland over the decade, coinciding with the accession to the European Union. It is important to investigate specific data presenting hard information about: institutions, forms of education, students with special needs and the types of psycho-pedagogical and financial support. Presented data were obtained from various sources containing statistical information in the field of education.

Keywords

PL

niepełnosprawność, specjalne potrzeby edukacyjne, edukacja specjalna, integracja, edukacja włączająca, wczesne wspomaganie rozwoju

EN

disability, special educational needs, special education, integration, inclusion, early childhood development support

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2017
• Volume: 36
• Issue: 2

Dates

published

2017

online

2018-04-09

Contributors

author

Zofia Palak

References

• Chrzanowska I., 2009, Zaniedbane obszary edukacji – pomiędzy pedagogiką a pedagogiką specjalną. Wybrane zagadnienia. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• Dykcik W., 2009, Interkulturowe i makrospołeczne konteksty stereotypów w działalności praktycznej z osobami niepełnosprawnymi. „Niepełnosprawność”, 1.
• Dzieci w Polsce. Dane, liczby, statystyki, 2013, UNICEF, Warszawa.
• Maciarz A., 2010, Triada paradygmatów w pedagogice specjalnej. W: Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.), Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych w przestrzeni współczesnego systemu edukacji. Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra.
• Obuchowska I., 1999, Do Uczestników Konferencji „Kształcenie specjalne i integracyjne”. W: R. Ossowski (red.), Kształcenie specjalne i integracyjne. MEN, Warszawa.
• Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2005/2006, 2006, GUS, Warszawa.
• Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2013/2014, 2014, GUS, Warszawa.
• Palak Z., 2000, Uczniowie niewidomi i słabowidzący w szkołach ogólnodostępnych. Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Palak Z., Papuda-Dolińska B., 2014, Inkluzja społeczna w procesie edukacji dzieci z niepełnosprawnością. W: L. Pytka, T. Zacharuk, E. Jówko (red.), Inkluzja społeczna jako remedium pedagogiczne w dobie kryzysu. Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Siedlce.
• System Informacji Oświatowej (SIO).
• Szumski G., Firkowska-Mankiewicz A., 2010, Wokół edukacji włączającej. Efekty kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych. APS, Warszawa.
• Tendencje w kształceniu integracyjnym w Polsce. Raport, 2008, Kummant M. (oprac.). CMPPP, Warszawa.
• Akty prawne:
• Rozporządzenie MEN z 15 grudnia 2014 roku (Dz.U. 2014, poz. 1977) w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2015.
• Rozporządzenie MEN z 2 sierpnia 2013 roku (Dz.U. 2013, poz. 957) obligujące nauczycieli i specjalistów pracujących z dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności do tworzenia IPET-u.
• Rozporządzenie MEN z dnia 11 października 2013 roku w sprawie organizacji wczesnego wspomagania (Dz.U. 2013, poz. 1257).
• Rozporządzenie MEN z dnia 12 marca 2009 roku (Dz.U. 2009, poz. 400) w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli…, również prowadzących zajęcia z zakresu wczesnego wspomagania.
• Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 roku (Dz.U. 2010, poz. 228) w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych w przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz ośrodkach specjalnych.
• Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 roku (Dz.U. 2010, poz. 228) w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych.
• Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 roku (Dz.U. 2010, poz. 228) w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
• Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
• Rozporządzenie MEN z dnia 3 lutego 2009 roku (Dz.U. 2009, poz. 133) w sprawie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, określającego tryb i zasady organizowania wczesnego wspomagania.
• Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 roku (Dz.U. 2013, poz. 532), wprowadzające zmiany dotyczące zniesienia organizowania tzw. zespołów do opracowywania indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych (IPET).
• Rozporządzenie z 24 lipca 2015 roku (Dz.U. 2015, poz. 1113) w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
• Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku wprowadzająca pierwsze rozporządzenia dotyczące organizacji kształcenia integracyjnego w Polsce (Dz.U. 1991 nr 95, poz. 425).
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2014 roku wprowadzająca zmiany w systemie oświaty między innymi dotyczące możliwości zatrudniania asystentów dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, niezależnie od formy kształcenia tzn. w szkole specjalnej, integracyjnej czy ogólnodostępnej.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2017.36.2.13