Trudności wychowawcze w przypadku uczniów z niepełnosprawnością wzroku w szkołach ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych

• Authors: Beata Papuda-Dolińska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule opisano trudności wychowawcze dotyczące uczniów z niepełnosprawnością wzroku z perspektywy pracujących z nimi nauczycieli w szkołach ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych. W części teoretycznej poruszono aktualne problemy z kategorii wychowania w pedagogice specjalnej oraz przywołano potwierdzone badaniami zachowania problemowe uczniów niewidomych i słabowidzących. Część empiryczna to analiza wypowiedzi nauczycieli na temat trudności wychowawczych uczniów z niepełnosprawnością wzroku, które zostały skategoryzowane według typologii Norberta Haversa. W ostatniej części podjęto próbę wyjaśnienia częstszego występowania trudności wychowawczych wśród omawianej grupy uczniów w szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych w porównaniu do dzieci ze szkół specjalnych. Wyróżniono trzy płaszczyzny eksplikatywne: brak równowagi między adaptacjąa emancypacją w procesie wychowania, instrumentalizm rewalidacyjny, endo- i egzogenne uwarunkowania trudności wychowawczych.

EN

The article presents the problem of behaviour issues among students with visual impairment from the perspective of teachers working in inclusive, integrated and special schools. The theoretical part addresses the current problems of education in special pedagogy and describes blind and visually impaired students'  behaviour issues which have been scientifically analysed. The empirical part is analysis of teachers’ views on the educational problems of students with visual impairment that are categorized according to the typology of N. Havers. In the last part there is an attempt to explain a higher incidence of educational problems among the group of pupils in inclusive and integrated schools compared to children from special schools. There are three spheres of explanation: the imbalance between adaptation and emancipation in the educational process, rehabilitating instrumentalism, endogenous and exogenous determinants of educational problems.

Keywords

PL

trudności wychowawcze, niepełnosprawność wzroku, integracja, edukacja włączająca

EN

behaviour issues, educational problems, visual impairment, integration, inclusion

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2017
• Volume: 36
• Issue: 2

Dates

published

2017

online

2018-04-09

Contributors

author

Beata Papuda-Dolińska

References

• Chłodna I., 2008, Edukacja amerykańska. Drogi i bezdroża. Lublin, Wydawnictwo KUL.
• Czerwińska K., 2007, Stereotypy i uprzedzenia wobec osób niewidomych i słabo widzących przegląd badań. „Wychowanie na co dzień”, 7/8.
• Dykcik W., 2001, Wprowadzenie w przedmiot pedagogiki specjalnej. W: W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Poznań, Wydawnictwo UAM.
• Gajdzica Z., 2013, Kategorie sukcesów w opiniach nauczycieli klas integracyjnych jako przyczynek do poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej. Kraków–Katowice, Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Gajdzica Z., 2015, O wychowaniu, którego zabrakło – kilka uwag na marginesie badań nad kształceniem integracyjnym i inkluzyjnym. „Annales UMCS”. Sectio J, vol. XXVIII, 1.
• Grzyb B, 2013, Uwarunkowania związane z przenoszeniem uczniów niepełnosprawnych ze szkół integracyjnych do specjalnych. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Krause A., 2011, Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Łobocki M., 1989, Trudności wychowawcze w szkole. Warszawa, Wydawnictwo WSiP.
• Majewski T., 1983, Psychologia niewidomych i niedowidzących. Warszawa, PWN.
• Majewski T., 1997, Poradnik metodyczny dla nauczycieli pracujących z dziećmi z uszkodzonym wzrokiem w systemie integracyjnym. Warszawa, PWZN.
• Oleś P., Steuden S., Toczołowski J., 2002, Jak świata mniej widzę: zaburzenia widzenia a jakość życia. Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL.
• Osik D., 1991, Kształcenie uczniów niedowidzących w systemie integracyjnym w opinii nauczycieli. „Szkoła Specjalna”, 5.
• Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2013/2014, Warszawa, GUS.
• Palak Z., 2000, Uczniowie niewidomi i słabowidzący w szkołach ogólnodostępnych. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w Sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik 2. (Dz.U. 2009 nr 4, poz. 17).
• Sękowska Z., 1985, Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa, PWN.
• Sękowska Z., 1998, Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa, Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
• Siwecka E., 2009, Stan i uwarunkowania trudności wychowawczych w gimnazjum. „Hejnał Oświatowy”, 11/87.
• Szumski G., 2010, Wokół edukacji włączającej. Efekty kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych. Warszawa, Wydawnictwa Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2017.36.2.75