Ochrona praw osób ze specjalnymi potrzebami

• Authors: Vitalii Zaika
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In the article, the author analyzes three models of attitudes towards people with special needs in the world: the medical model, the model of normalization, and social model, as well as defines priority humanistic approach based on respect for human dignity, rights and freedoms of every individual, regardless of gender, age or state of health. The basic needs of people with disabilities are identified, as well as the need for self-realization by which people seek to find their place in life and to realize their potential, talents, professional self-determination. We considered internal and external support mechanisms of “the disabled” in their development, for whom inclusive education aims at: creating favorable psychological climate in the family; creating cultural system in society; support from the government in professional and creative self-realization; social prevention and control of negative attitudes towards people with disabilities; providing equal rights by state, that erasure boundaries between “healthy” people and those with disabilities; positive self-perception and self-attitude; active life; a clear identity and personalization; responsibility, freedom and a strong will; belief in yourself and a positive assessment of one’s own and other people’s capabilities. We considered foreign and domestic regulations that ensure the rights of people with special needs: the Universal Declaration of Human Rights (1948), the Declaration of the Rights of the Child (1959), the Declaration on the Rights of Mentally Retarded Persons (1971), the Declaration on the Rights of Disabled Persons (1975), the Vocational Rehabilitation and Employment (Disabled Persons) Convention (1983), Convention on the Rights of the Child (1989), Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities (1993), the Salamanca Statement on Principles, Policy and Practice in Special Needs Education and a Framework for Action (1994), the Dakar Declaration (2000), the Convention on the Rights of Persons with Disabilities (2006, New York) and others.

PL

W artykule autor przeanalizował trzy modele postaw wobec osób o specjalnych potrzebach na świecie (model medyczny, model normalizacji i model społeczny) oraz określił priorytetowe podejście humanistyczne oparte na poszanowaniu godności ludzkiej, praw i wolności każdej osoby, niezależnie od płci, wieku czy stanu zdrowia. Wskazano też podstawowe potrzeby osób niepełnosprawnych oraz potrzebę samorealizacji, w wyniku której ludzie starają się odnaleźć swoje miejsce w życiu i wykorzystać swój potencjał, talenty, profesjonalną determinację. Uwzględnione zostały wewnętrzne i zewnętrzne mechanizmy wsparcia „niepełnosprawnych” w ich rozwoju, dla których edukacja włączająca ma na celu: zbudowanie korzystnego klimatu psychologicznego w rodzinie; stworzenie systemu kulturowego w społeczeństwie; uzyskanie wsparcia rządu w profesjonalnej i twórczej samorealizacji; zapobieganie społecznym negatywnym postawom wobec osób niepełnosprawnych i ich kontrolę; zapewnienie równych praw przez państwo; usuwanie granic między „zdrowymi” a osobami niepełnosprawnymi; pozytywne postrzeganie siebie; aktywne życie; wyraźną tożsamość i personalizację; odpowiedzialność, wolność i silną wolę; wiarę w siebie i pozytywną ocenę możliwości (swoich i innych osób). W opracowaniu przedstawiono zagraniczne i krajowe przepisy gwarantujące prawa osób o szczególnych potrzebach, takie jak: Powszechna deklaracja praw człowieka (1948), Deklaracja praw dziecka (1959), Deklaracja praw osób upośledzonych umysłowo (1971), Deklaracja praw osób niepełnosprawnych (1975), Konwencja dotycząca rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia osób niepełnosprawnych (1983), Konwencja o prawach dziecka (1989), Standardowe zasady wyrównywania szans osób niepełnosprawnych (1993), Deklaracja Salamanki w sprawie zasad, polityki i praktyki w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych i ramy działania (1994), Deklaracja z Dakaru (2000), Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (2006, Nowy Jork) i inne.

Keywords

EN

people with special educational needs; basic needs; self-realization; self-support mechanisms in self-realization; inclusive education; regulations

PL

osoby o specjalnych potrzebach edukacyjnych, podstawowe potrzeby, sa- morealizacja, mechanizmy samoobsługowe w samorealizacji, edukacja włączająca, przepisy

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2018
• Volume: 37
• Issue: 2

Dates

published

2018

online

2018-11-21

Contributors

author

Vitalii Zaika

References

• Агабабян, А.О., 2013, Освіта людей з особливими потребами: нормативно-правовий аспект. «Державне будівництво», № 1.
• Білера, М., 2013, Проблеми освіти та реабілітації осіб з інвалідністю у вищих навчальних закладах. Молодіжний науковий вісник: «Фізичне виховання і спорт», № 9.
• Концептуальні аспекти інклюзивної освіти, 2007. In: Л.І. Даниленко (ред.),
• Інклюзивна школа: особливості організації та управління. Київ: Всеукраїн-
• ський фонд «Крок за кроком».
• Hjelle, L.A., Ziegler, D.J., 1992, Personality Theories: Basic Assumptions, Research and Applications. New York: McGraw-Hill College.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2018.37.2.171-178