Uczeń zdolny w rzeczywistości polskiej szkoły

• Authors: Agnieszka Bochniarz , Anna Grabowiec
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The potential of gifted people is a significant resource for every community. That is why it is important that all of the participants of educational process are aware of the categories “abilities” and “gifted student” and their value. The article presents the issues in working with gifted students. The initial part introduces the term and characteristics of a gifted student and draws the attention to the underachievement syndrome in gifted students and asynchronous development. The role and assignments of school are indicated and special support this institution should provide gifted students with. The article also presents the results of research concerning attention to gifted children in polish schools. Finally, the examples of “good practices” which support the measures taken by schools to plan the education of gifted students are presented.

PL

Potencjał osób zdolnych stanowi niezwykle ważny zasób każdej społeczności. Istotne jest więc, aby w świadomości wszystkich uczestników procesów edukacyjnych pojawiła się na stałe kategoria „zdolności” i „ucznia zdolnego” jako wartości. W artykule przedstawiono problematykę dotyczącą pracy z uczniem zdolnym. W części wstępnej przybliżono pojęcie i charakterystykę uczniów zdolnych, ze zwróceniem uwagi na syndrom nieadekwatnych osiągnięć oraz zaburzenia rozwojowe, takie jak asynchronia rozwojowa. Wskazano na rolę i zadania szkoły w kontekście szczególnego wsparcia, jakie instytucja ta powinna zapewnić uzdolnionym uczniom. W artykule zaprezentowano ponadto wyniki badań dotyczących opieki nad uczniami zdolnymi w polskich szkołach. Na koniec przedstawiono przykłady „dobrych praktyk” wspomagających działania szkoły w projektowaniu edukacji uczniów zdolnych.

Keywords

EN

gifted student; school; teacher; gifted student education; individual education program; individual education course

PL

uczeń zdolny; szkoła; nauczyciel; kształcenie uczniów zdolnych; indywidualny program nauki; indywidualny tok nauki

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2019
• Volume: 38
• Issue: 3

Dates

published

2019

online

2019-12-28

Contributors

author

Agnieszka Bochniarz

author

Anna Grabowiec

References

• Bieluga K., 2003, Nauczycielskie rozpoznawanie cech inteligencji i myślenia twórczego. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Ciechanowski J., Chmielewska B., Czyż E., Kołodziej Z., 2010, Prawo do edukacji dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Raport z monitoringu. Warszawa, Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• Cybis N., Drop E., Rowiński T., Cieciuch J., 2012, Uczeń zdolny – analiza dostępnych narzędzi diagnostycznych. Raport opracowany dla ORE w ramach projektu Opracowanie i wdrożenie kompleksowego systemu pracy z uczniem zdolnym. Warszawa, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Dąbrowska T., Dyndor L., Foryś M., Gałązka K., Kolczyńska E., Madziara A., Pęczek K., Sprawka E., Wachowicz E., 2013, Model pracy z uczniem zdolnym w gimnazjum. Warszawa, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Dyrda B., 2000, Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć jako niepowodzenie szkolne uczniów zdolnych. Diagnoza i terapia. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Dyrda B., 2007, Zjawiska niepowodzeń szkolnych uczniów zdolnych. Rozpoznawanie i przeciwdziałanie. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Dyrda B., 2012, Edukacyjne wspieranie rozwoju uczniów zdolnych: studium społecznopedagogiczne. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Fechner-Sędzicka I., 2013, Model pracy z uczniem zdolnym w szkole podstawowej. Jak praktycznie i systemowo zorganizować edukację uczniów zdolnych na poziomie szkoły podstawowej? Warszawa, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Giza T., 2006, Socjopedagogiczne uwarunkowania procesu identyfikowania oraz rozwoju zdolności uczniów w szkole. Kielce, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
• Gwiazdowska-Stańczak S., Sękowski A.E., 2018, Rodzina uczniów zdolnych. Warszawa, Difin SA.
• Hłobił A., 2010, Działalność szkoły we wspomaganiu rozwoju ucznia zdolnego. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Konwencja o prawach dziecka z 1989, 2012, W: P.J. Jaros, M. Michalak (red). Prawa dziecka. Dokumenty Organizacji Narodów Zjednoczonych. Warszawa, Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 197–221.
• Landau E., 2005, Twoje dziecko jest zdolne. Warszawa, Instytut Wydawniczy Pax.
• Lewowicki T., 1980, Kształcenie uczniów zdolnych. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Limont W., 2010, Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować. Gdańsk, GWP.
• Limont W., Cieślikowska J., 2004, Czy potrzebna jest pedagogika zdolności? W: W. Limont (red.), Teoria i praktyka edukacji uczniów zdolnych. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 31–62.
• Łukasiewicz-Wieleba J., Baum A., 2015, Kompleksowe wspieranie uczniów uzdolnionych Program WARS i SAWA. Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Melosik Z., 2008, Edukacja merytokratyczna i społeczne konstrukcje sukcesu życiowego. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 1(7), 7–17.
• Najwyższa Izba Kontroli, 2007, Informacja o wynikach kontroli opieki nad uczniami szczególnie uzdolnionymi. Warszawa.
• Nęcka E., 2005, Inteligencja: geneza, struktura, funkcje. Gdańsk, GWP.
• Piotrowski E., 2001, Pedagogika dzieci zdolnych i uzdolnionych. W: W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 327–343.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 grudnia 2001 r., Dz.U. z 2002 r. Nr 3, poz. 28.
• Sękowski A.E., 2009, Wybitne zdolności – wyjątkowość czy codzienność? „Czasopismo Psychologiczne”, 15(2), 267–276.
• Stańczak M., 2009, Zaspokajanie potrzeb ucznia zdolnego w szkole. Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Tyszkowa M., 1993, Uczeń zdolny. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa, Fundacja Innowacja, 864–868.
• Uszyńska-Jarmoc J., Kunat B., Tarasiuk M.J., 2014, Sukcesy uczniów zdolnych. Fakty – narracje – interpretacje. Białystok, Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2019.38.3.255-269