Efektywność realizacji treningu kompetencji obywatelskich wśród pełnoletnich uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

• Authors: Klaudia Anna Wos , Celina Kamecka-Antczak , Mateusz Szafrański
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Inkluzja społeczna osób z niepełnosprawnością intelektualną jest zdeterminowana możliwością nabywania przez nich odpowiednich kompetencji społecznych i obywatelskich. Kompetencje te są istotnym warunkiem aktywnego udziału jednostki w życiu społecznym. Niniejszy artykuł porusza problematykę kompetencji obywatelskich, rozwijanych podczas formalnego i nieformalnego treningu. Rozważania opierają się na wnioskach z badań kompetencji społecznych i obywatelskich przeprowadzonych w specjalnej szkole zawodowej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Celem badań było sprawdzenie efektywności treningu kompetencji obywatelskich w wybranej placówce. Populację badawczą stanowili uczniowie biorący udział w trwającym jeden semestr projekcie Młody Obywatel oraz uczniowie z grupy kontrolnej nieobjętej projektem. W eksploracji wykorzystano Kwestionariusz kompetencji społeczno-zawodowych KKSZ dla ONU i ich opiekunów oraz autorski kwestionariusz wywiadu dotyczący wybranych kompetencji obywatelskich. Wyniki badań pokazują, że wszyscy respondenci posiadają podobny zakres podstawowej wiedzy o społeczeństwie. Pogłębione kompetencje dotyczące problematyki obywatelskiej mają uczniowie biorący udział w treningu.

EN

Social inclusion of people with intellectual disabilities is determined by the opportunity to acquire appropriate social and civic competences. These competences are an essential condition for active participation in social life by each individual. This article discusses the issue of civic competence developed during formal and informal training. The considerations are based on conclusions from the research of social and civic competences conducted in a special vocational school for students with mild intellectual disabilities. The aim  of the research was to check the effectiveness of civic competences training. The research population was made up of students taking part in the one-semester project "Young Citizen" and students from the control group not covered by the project.  In the exploration, the researchers used Questionnaires of Social and Professional Competences for people with  mental disabilities and their carers and also author's interview questionnaire on selected civic competences. The research results show that all respondents have a similar range of basic knowledge about society. Students taking part in the training have broader competences in the fild of civic issues.

Keywords

PL

kompetencje społeczne; kompetencje obywatelskie; trening kompetencji obywatelskich; niepełnosprawność intelektualna; szkoła specjalna

EN

social competence; civic competence; civic competence training; intellectual disability; special education

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2019
• Volume: 38
• Issue: 4

Dates

published

2019

online

2019-12-30

Contributors

author

Klaudia Anna Wos

author

Celina Kamecka-Antczak

author

Mateusz Szafrański

References

• Bacia E., Gieniusz A.M., Makowski G., Pazderski F., Stronkowski P., Walczak B., 2015, Kształtowanie kompetencji społecznych i obywatelskich przez organizacje pozarządowe w Polsce. Warszawa, Instytut Badań Edukacyjnych.
• Baczała D., 2012, Niepełnosprawność intelektualna, a kompetencje społeczne. Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
• Citizenship education in Europe. Eurydice, 2012, Education, Audiovisual and Culture Executive Agency, opublikowano: http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice [dostęp: 15.10.2019].
• Flick U., 2010, Projektowanie badania jakościowego. Warszawa, PWN.
• Gałecki P., Święcicki Ł. (red.), 2015, Kryteria diagnostyczne z DSM-5, Desk reference. Wrocław, Edra Urban & Partner.
• Gibbs G., 2011, Analizowanie danych jakościowych. Warszawa, PWN.
• Godlewski T., 2005, Polski system polityczny. Instytucje – procedury – obywatele. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Hoskins B., 2008, The Discourse of Social Justice within European Education Policy: The Examples of Key competencies and Indicator Development Towards Assuring the Continuation of Democracy. „European Educational Research Journal”, nr 7(3), 319–330.
• Hoskins B.,Saisana M., Villalba C.M.H., 2015, Civic Competence of Youth in Europe: Measuring Cross National Variation Through the Creation of a Composite Indicator. „Social Indicators Research”, 123(2), 431–457.
• Johnson A.P., 2009, Making Connections in Elementary and Middle School Social Studies.London, SAGE Publications.
• Martowska K., 2012, Psychologiczne uwarunkowania kompetencji społecznych. Warszawa, Liberi Libri.
• Matczak A., 2001, Różne oblicza inteligencji: funkcjonowanie intelektu a osobowość. „Studia Psychologica”, nr 2, 157–174.
• Matczak A., 2003, Zarys psychologii rozwoju. Podręcznik dla nauczycieli. Warszawa, Żak.
• Matczak A., 2007, Kwestionariusz Kompetencji Społecznych (KKS). Podręcznik. Warszawa, Pracownia
• Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Otrębski W., Wiącek G., Domagała-Zyśk E., Sidor-Piekarska B., 2012, Jestem dorosły – chcę pracować. Program wspierający młodzież z niepełnosprawnością umysłową w procesie przejścia z edukacji na rynek pracy. Lublin, Europerspektywa Beata Romejko.
• Plecka D., Turska-Kawa A., Wojtasik W., 2013, Obywatelskie kompetencje polityczne. „Kultura i Edukacja”, 3(96), 73–94.
• Schalock R.L. i in., 2010, Intellectual Disability. Definition, Classification, and Systems of Supports. 11th Edition. Washington, AAIDD.
• Silverman D., 2008, Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa, PWN.
• Tylewska-Nowak B., 2011, Wypełnianie zadań rozwojowych przez osoby dorosłe z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną. W: B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, 17–43.
• Konwencja ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Dz.U. 2012 poz. 1169.
• Zalecenie Rady Unii Europejskiej z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2018/C 189/01), Dz.U.UE .C.2018.189.1.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2019.38.4.59-75