Rodzinne obowiązki kobiety w świetle katolickiego periodyku „Gazeta dla Kobiet” z lat 1918–1938

• Authors: Iwonna Michalska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest ukazanie zadań wobec rodziny stawianych kobietom aktywnym zawodowo przez redakcję poznańskiego czasopisma „Gazeta dla Kobiet”, które było przez wiele lat organem Związku Stowarzyszeń Kobiet Pracujących, natomiast od 1936 roku Katolickiego Związku Kobiet – centrali kobiecej Akcji Katolickiej. Analiza 21 roczników tego periodyku wykazała, że kobietę postrzegano jako organizatorkę codziennego życia domowego oraz wykonawczynię wszelkich czynności zapewniających byt najbliższym. Widziano w niej osobę troszczącą się o rozwój więzi małżeńskich i harmonijne układające się kontakty z dziećmi. Wymagano od niej umiejętności pielęgnowania niemowląt i racjonalnego wychowywania potomstwa. Uważano, że jako świadoma wyznawczyni religii katolickiej powinna wprowadzać córki i synów w praktyki tej wiary. Ponadto oczekiwano od niej dbałości o swój wygląd zewnętrzny, wykazywania się intuicją, mądrością życiową i dobrym nastrojem. Periodyk połowicznie akceptował zaangażowanie zawodowe kobiet, z jednej strony doceniał ich wkład w wzbogacanie budżetu rodzinnego, z drugiej – dostrzegał kolizję między rolą gospodyni, żony i matki a ich wielogodzinną pracą poza domem. Stojąc jednak na stanowisku utrzymania dotychczasowego modelu rodziny, dostrzegał dodatkowe pola aktywności pań domu, które umożliwiały im rozwijanie własnych zainteresowań w postaci angażowania się w prace kobiecych stowarzyszeń, głównie katolickich.

EN

The purpose of the work is to present responsibilities to a family assigned to professionally active women by editors of the Poznań magazine titled „Gazeta dla Kobiet” (Newspaper for Women), which, for many years, was a body of Związek Stowarzyszeń Kobiet Pracujących (Association of Working Women’s Societies) and since 1936 – of Katolicki Związek Kobiet Catholic Women’s Association), which was the women’s headquarters of Akcja Katolicka (Catholic Campaign). The analysis of 21 annual volumes showed that a woman was recognized as an organizer of everyday family life and a performer of all activities which were supposed to ensure the survival of her closest family members. A woman was seen as a person taking care of a development of marital relationships and harmonious relationships with children. She was required to be able to take care of babies and raise children rationally. It was believed that a woman, as a conscious follower of Catholicism, should introduce her daughters and sons to religious practices. Moreover, she was expected to take care of her appearance, be intuitive, have common sense, and be in a good mood. The periodical accepted professional activities of women in part. It appreciated their contribution to the family budget; on the other hand, it recognized the collision between the role of a hostess, wife, and mother and all-day work away from home. Therefore, supporting the maintenance of the family model which was common at the time, it encouraged women to resign from their jobs, in particular when their husbands earned a lot, and proposed that women should develop their own interests by being active in Catholic women’s associations.

Keywords

PL

role społeczne kobiet; powinności kobiet wobec rodziny; czasopiśmiennictwo katolickie; czasopiśmiennictwo stowarzyszeniowe; „Gazeta dla Kobiet”; okres międzywojenny

EN

social roles of women; women’s responsibilities to family; Catholic magazines; association magazines; “Gazeta dla Kobiet”; interwar period.

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2020
• Volume: 39
• Issue: 1

Dates

published

2020

online

2020-04-09

Contributors

author

Iwonna Michalska

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii

References

• ŹRÓDŁA
• „Gazeta dla Kobiet” 1918–1938.
• Statut Katolickiego Stowarzyszenia Kobiet, 1934, Poznań, Naczelny Instytut Akcji Katolickiej.
• OPRACOWANIA
• Gawin M., 2000, Głosy krytyczne w sprawie zawodowej pracy kobiet 1918–1939 (w świetle publicystyki. W: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.) Kobieta i praca. Wiek XIX i XX. Warszawa, Wydawnictwo DIG .
• Jednodniówka Jubileuszowa Związku Kobiet Pracujących 1906–1931. Poznań 1931.
• Łętocha R., 2011, Myśl i działalność społeczna Biskupa Stanisława Adamskiego. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia Religiologica”, z. 43.
• Łozowska-Marcinkowska K., 2010, Sprawy niewieście. Problematyka czasopism kobiecych Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań, Wydawnictwo Poznańskie.
• Michalska I., 2018, Międzywojenna rodzina w ujęciu „Domu Rodzinnego” (1925–1933). „Wychowanie w Rodzinie”, nr 1, t. XVII.
• Michalski G., 2018, Miejsce i zadania kobiety w rodzinie katolickiej w przekazie miesięcznika „Rodzina Polska” (1927–1939). „Wychowanie w Rodzinie”, nr 1, t. XVII .
• Myśliński J., 1988, Prasa polska w dobie popowstaniowej. W: J. Łojek, J. Myśliński, W. Władyka, Dzieje prasy polskiej. Warszawa, Wydawnictwo Impres.
• Paczkowski A., 1980, Prasa polska w latach 1918–1939. Warszawa, Wydawnictwo PWN.
• Renz R., 2004, Wzorce społeczno-obyczajowe a realia współżycia kobiet i mężczyzn w międzywojennym środowisku prowincjonalnym. W: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Kobieta i małżeństwo. Warszawa, Wydawnictwo DIG.
• Stańczak-Wiślicz K., 2013, Socjalizacja do roli nowoczesnej żony i matki na łamach pism kobiecych okresu dwudziestolecia międzywojennego. W: A. Landau-Czajka, K. Sierakowska (red.), Procesy socjalizacji w Drugiej
• Rzeczypospolitej 1914–1939. Warszawa, Neriton.
• Szymecki S., Rak R., 2003, Biskup Stanisław Adamski jakiego nie znamy. Katowice, Księgarnia św. Jacka.
• Żarnowski J., 1969, Społeczeństwo Polski międzywojennej. Warszawa, Wiedza Powszechna.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2020.39.1.27-41