Funkcjonowanie na pograniczu a spostrzeganie zróżnicowania kulturowego w deklaracjach polskich i czeskich studentów

• Authors: Anna Szafrańska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ze względu na zmieniające się warunki funkcjonowania indywidualnego przyszłych nauczycieli coraz większego znaczenia nabiera kwestia przygotowania ich do życia w środowisku zróżnicowanym kulturowo. Współczesna młodzież akademicka jest w szczególnej sytuacji, nie tylko ze względu na to, że uczestniczy w tak szybko zmieniającym się świecie społeczno-kulturowym, ale również doświadcza zjawisk, które nigdy w takiej skali nie były obecne, a jej tożsamości i biografie są kształtowane przez tendencje makrospołeczne i makroekonomiczne. Namysł nad młodym, uczącym się pokoleniem Polaków i Czechów wiąże się z próbą znalezienia odpowiedzi na wiele pytań, wśród których ważne miejsce zajmują te dotyczące spostrzegania przez nich środowiska, w którym funkcjonują na co dzień – pogranicza. Poznawanie odmiennych kultur, w przestrzeni pogranicza, odbywa się w sposób naturalny, spontaniczny – przyczynia się do tego w dużym stopniu handel przygraniczny, czy działania transgraniczne. W konsekwencji tych procesów powstaje szereg społecznych nastawień wobec nieznanych i nieoswojonych wartości, których nosicielami są Inni (Stąd uznałam, że istotnym będzie poznanie, w jaki sposób młodzi dorośli spostrzegają sytuację na pograniczu będącą efektem funkcjonowania obok siebie grup różnych narodowości. Na potrzeby artykułu przygotowane zostały opisy i wyjaśnienia odnoszące się do problemu jak badani spostrzegają sytuację na pograniczu będącą efektem funkcjonowania obok siebie osób różnych narodowości?

EN

Due to the changing conditions of individual functioning of future teachers, the issue of preparing them for life in the culturally diversified environment is becoming increasingly important. The contemporary academic youth is in a particular situation, not only in regard to their participation in the quickly changing sociocultural world, but also in regard to their experiencing the phenomena which earlier have never been present on such a scale. What seems significant as well is that their identities and biographies are shaped by both macro-social and macro-economic tendencies. The reflection upon the young learning generation of Poles and Czechs is associated with an attempt to find answers to many questions. Among them, a lot of attention should be paid to those concerning their perception of the environment in which they function every day – the borderland. Learning different cultures in the borderland space takes place naturally and spontaneously, which is to a large extent enhanced by borderland trading and transfrontier activities. What results from these processes are many social attitudes to the unknown and undomesticated values carried by the Others. Therefore, my intention is to learn how young adults view the situation in the borderland, which is an effect of the functioning side by side of different nationality groups. Due to the requirements of this study, some descriptions and explanations have been prepared which refer to the issue of the respondents’ perception of the situation in the borderland resulting from the functioning of different nationality groups.

Keywords

PL

edukacja międzykulturowa, młodzież akademicka, pogranicze, spostrzeganie Innego

EN

academic youth, borderland, intercultural education, perception of the Other

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2020
• Volume: 39
• Issue: 4

Dates

published

2020

online

2020-12-23

Contributors

author

Anna Szafrańska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach. Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji w Cieszynie

References

• Babiński, G. (1997). Pogranicze polsko-ukraińskie. Etniczność, zróżnicowanie religijne, tożsamość. Kraków: Zakłady Wydawnicze Nomos.
• Bauman, Z. (2000). Globalizacja. I co z tego wynika. Warszawa: PI W. Frączek, A. (1996). Agresja i przemoc wśród dzieci i młodzieży jako zjawisko społeczne. W: A. Frączek, I. Pufal-Struzik (red.). Agresja wśród dzieci i młodzieży. Perspektywa psychoedukacyjna. Kielce: WSP.
• Grabowska, B. (2008). Czynniki socjalizacyjno-wychowawcze w procesie kształtowania się tożsamości mieszkańców pogranicza. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Gajdzica (red.). Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – aktualne doświadczenia na pograniczu polsko-czeskim. Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wyd. Adam Marszałek.
• Grzybowski, P.P. (2008). Tożsamość tułacza – dylematy identyfikacyjne współczesnych emigrantów. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.). Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – problemy i sugestie rozwiązań. Toruń, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wyd. Adam Marszałek.
• Jałowiecki, B., Kapralski, S. (red.) (2011). Peryferia i pogranicza. O potrzebie różnorodności. Warszawa: Scholar.
• Kwieciński, Z. (2000). Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań – Olsztyn: Edytor.
• Lisiecki, S. (2009). O granicach naturalnych, politycznych, społecznych i… granicach w głowie: szkice do socjologii pogranicza polsko-niemieckiego. Poznań: Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze – Tożsamość – Edukacja międzykulturowa. Białystok: Trans Humana.
• Ogrodzka-Mazur, E., Szafrańska, A., Malach, J., Chmura, M. (2015). IC T – supported education at Czech and Polish Universities: a comparative study. International Journal of Information and Communication Technologies in Education, 4, 48–68.
• Ogrodzka-Mazur, E., Szafrańska, A., Malach, J., Chmura, M. (2018). Supporting the learning of Polish and Czech students by digital tools. The New Educational Review, 51, 1.
• Podręcznik europejskiego prawa o niedyskryminacji (2011). Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej.
• Reykowski, J. (1976). Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi. Warszawa: PWN. Sadowski, A. (1995). Pogranicze polsko-białoruskie: tożsamość mieszkańców. Białystok: Trans Humana.
• Sobecki, M. (2007). Kultura symboliczna a tożsamość. Studium tożsamości kulturowej Polaków na Grodzieńszczyźnie z perspektywy edukacji międzykulturowej. Białystok: Trans Humana.
• Szafrańska, A. (2017). Pogranicze polsko-czeskie jako przestrzeń budowania współpracy transgranicznej z perspektywy nauczycieli. Edukacja Międzykulturowa, 1, 130–142.
• Urban, J. (2014). Mniejszości narodowe krajów Grupy Wyszehradzkiej w procesach integracyjnych Europy – tożsamość młodzieży mniejszości autochtonicznych. Toruń: Adam Marszałek.
• Urlińska, M.M. (2007). Szkoła polska na obczyźnie wobec dylematów tożsamościowych. Toruń: Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Witkowski, L. (1991). Uniwersalizm pogranicza. O semiotyce kultury Michała Bachtina w kontekście edukacji. Toruń: Adam Marszałek.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2020.39.4.39-52