Stałość przeświadczeń nauczycieli o wypełnianiu roli zawodowej w zmieniającej się szkole w świetle badań empirycznych

• Authors: Agata Popławska
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This article is an empirical article. The aim of the study was to compare teachers’ opinions on fulfilling their professional roles in the changing school over the last two decades. The exploration was carried out so as to provide the answer to the research question: Are there any differences, and if so, what differences are there, in teachers’ beliefs concerning the fulfillment of their professional roles, after successive changes introduced in school in the years 1998, 2009 and 2019? In the longitudinal comparison strategy, the survey method was used, and the research instrument was an original survey questionnaire prepared by Agata Popławska. The obtained results show that within the last two decades, teachers’ beliefs concerning themselves and their teaching practice have not changed. Their self-evaluation of autonomously carrying out the didactic and educational process has been quite high throughout this time. However, in each period (1998, 2009, 2019), only one-third of the respondents declared they were modernizing their didactic and educational activity. The paradox of the situation is that externally stimulated changes resulting from the introduction of successive educational reforms did not significantly translate into a change in teachers’ functioning.

PL

Artykuł ma charakter empiryczny. Celem było porównanie opinii nauczycieli o wypełnianiu roli zawodowej w zmieniającej się szkole na przestrzeni dwóch dekad. Pytanie badawcze, na które poszukiwano odpowiedzi w czasie eksploracji, brzmiało: czy istnieją różnice, a jeśli tak, to jakie, w przeświadczeniu nauczycieli o wypełnianiu przez nich roli zawodowej w czasie kolejnych zmian wprowadzanych w szkole w latach 1998, 2009, 2019? W badaniach podłużnych wykorzystano metodę ankiety, gdzie narzędziem był kwestionariusz ankiety konstrukcji autorstwa Agaty Popławskiej. Uzyskane wyniki pozwalają na stwierdzenie, że w ciągu dwóch dekad przekonanie nauczycieli o sobie i własnej praktyce nauczania jest niezmienne. Samoocena dotycząca autonomicznej realizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego była i jest dość wysoka. Jednocześnie tylko jedna trzecia badanych w każdym okresie (1998, 2009, 2019), deklarowała modernizowanie działalności dydaktyczno-wychowawczej. Paradoks omawianej sytuacji polega na tym, że zewnętrznie stymulowane zmiany wynikające z wprowadzania kolejnych reform edukacyjnych nie przełożyły się w sposób znaczący na zmianę funkcjonowania nauczycieli.

Keywords

EN

change, education expectations, professional role, school, teacher

PL

edukacja, nauczyciel, oczekiwania, powinności, rola zawodowa, szkoła, zmiana

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2020
• Volume: 39
• Issue: 4

Dates

published

2020

online

2020-12-23

Contributors

author

Agata Popławska

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej

References

• Andrzejewska, J. Zwierzchowska, I. (2017). Przestrzeń ku zrównoważonemu rozwojowi w szwedzkich placówkach edukacyjnych – wspólne konstruowanie znaczeń. Scientific Bulletin of Chełm - Section of Pedagogy, 1, 65–82.
• Bańka, A. (2000). Psychologia pracy. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Borawska-Kalbarczyk, K. (2015). Kompetencje informacyjne uczniów w perspektywie zmian szkolnego środowiska uczenia się. Warszawa: Żak.
• Brzezińska, A. (2008). Nauczyciel jako organizator społecznego środowiska uczenia się. W: E. Filipiak (red.). Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy. Bydgoszcz: Wyd. UK W.
• Day, Ch. (2004). Rozwój zawodowy nauczyciela. Gdańsk: GWP.
• Gołębniak, B.D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność. Toruń – Poznań: Edytor.
• Konarzewski, K. (2012). Sztuka nauczania. Szkoła. Warszawa: PWN.
• Kwiatkowska, H. (1997). Edukacja nauczycieli. Konteksty – kategorie – praktyki. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne.
• Kwieciński, Z. (2000). Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań – Olsztyn: Edytor.
• Łukasik, J.M. (2018). Odpowiedzialność, wspólnotowość, współpraca w szkole. Nauczyciele i rodzice. Kraków: Impuls.
• Michalak, J.M. (2010). Profesjonalizm w zawodzie nauczyciela. W: J.M. Michalak (red.). Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
• Olubiński, A. (2001). Podmiotowość roli nauczyciela i ucznia w świetle analizy opinii społecznej. Toruń: Adam Marszałek.
• Paris, S.G., Ayres, L.R. (1997). Stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem. Warszawa: Wyd. Szkolne i Pedagogiczne.
• Popławska, A. (2001). Idea samorządności. Podmiotowość – autonomia – pluralizm. Białystok: Trans Humana.
• Synal, J., Szempruch, J. (2017). Od zapału do wypalenia. Funkcjonowanie nauczycieli w codzienności szkolnej. Kielce: Wyd. Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
• Szempruch, J. (2013). Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne. Kraków: Impuls.
• Śliwerski, B. (2008). Wyspy oporu edukacyjnego. Kraków: Impuls.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2020.39.4.89-104