Pedagogiczne kryteria poznania i oceny rysunków dziecka w perspektywie modelu obrazowania figuratywnego

• Authors: Marta Agnieszka Uberman
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Introduction: Groping in the dark, over-theorising, subjectivity of recognition and evaluation of children’s artistic creativity are responsible for lowering children’s self-esteem and making them dependent on adults instead of stimulating, motivating and bosting children’s self-esteem. The lack of criteria of recognition results in superficial analyses, hasty diagnoses and assessments that are inadequate for children’s development and abilities. Aim of study: The article analyses the literature on the subject of children’s artistic creativity within the figurative imaging period, focusing on showing visual values of plastic form that can be treated as a clear-cut criterion for pedagogical recognition and objective evaluation of children’s drawings. It shows which visual elements of the plastic form of children’s drawings should be considered; how developmentally different are the notions of line, shape, colour, space and compositional structure; which new formal features can be ascribed to children’s drawings in the period of figurative imaging. State of knowledge: The notion of recognition and evaluation of children’s drawings was undertaken by Stefan Szuman in the 60s of XX century. Some references to those issues can be found in the research by, among others, V. Lowenfeld and W. L. Brittain, R. Arnheim, as well as S. Popek. Pedagogical recognition and evaluation of children’s drawings is represented in the description of the development of plastic form in the model of figurative imaging by M. Uberman. Summary: Pedagogical recognition and evaluation of children’s artistic creativity should be objective and based on measurable key of qualitative-quantitative analysis of the plastic form of the given work.

PL

Wprowadzenie: Błądzenie po omacku, nadmierne teoretyzowanie, subiektywność poznania i oceny twórczości rysunkowej dziecka, zamiast stymulować, motywować i wzmacniać jego poczucie wartości, obniża je i uzależnia od osób dorosłych. Brak wymiernych kryteriów poznania skutkuje powierzchownymi analizami, pochopnymi diagnozami i nieadekwatnymi dla rozwoju i możliwości dziecka ocenami. Cel badań: W artykule dokonano analizy literatury przedmiotu z zakresu twórczości rysunkowej dziecka w okresie obrazowania figuratywnego, skupiając uwagę na ukazaniu jakości wizualnych formy plastycznej mogących służyć jako wymierne kryterium dla pedagogicznego poznania i obiektywnej oceny dziecięcych rysunków. Udzielono odpowiedzi na pytania: na jakie jakości wizualne formy plastycznej należy zwrócić uwagę? Jak rozwojowo różnicują się pojęcia linii i kształtu, koloru i plamy kolorystycznej, przestrzeni i układu kompozycyjnego? Jakich w związku z tym nabywa nowych cech formalnych rysunek dziecka? Stan wiedzy: Kompleksowo zagadnienie poznania i oceny rysunków dziecka podjął w latach 60-tych XX wieku Stefan Szuman. Pewne odniesienia do problematyki można odnaleźć w pracach V. Lowenfelda i W. L. Brittaina, R. Arnheima, S. Popka i in. Pedagogicznemu poznaniu i ocenie rysunków dziecka może służyć opis rozwoju formy plastycznej zawarty w modelu obrazowania figuratywnego M. Uberman.Podsumowanie: Pedagogiczne poznanie i ocena dziecięcej twórczości plastycznej powinna mieć charakter obiektywny, dlatego wymaga elementarnej wiedzy o dziecka i wymiernych kryteriów analizy formy plastycznej.

Keywords

EN

children’s drawings, figurative imaging, pedagogical recognition and evaluation, visual values of plastic form.

PL

jakości wizualne formy plastycznej; obrazowanie figuratywne; pedagogiczne poznanie i ocena; rysunek dziecka.

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2021
• Volume: 40
• Issue: 1

Dates

published

2021

online

2021-04-16

Contributors

author

Marta Agnieszka Uberman

• Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Pedagogiki

References

• Arnheim, R. (2019). Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka. Łódź: Wydawnictwo Officyna.
• Bruner, J.S. (1982). Poza dostarczone informacje. Studia z psychologii poznawania. Warszawa: PWN.
• Cannoni, E. (2003). Il disengo dei bambini. Rzym: Carocci editore.
• Dudek, Z. W. (2006). Psychologia integralna Junga. Warszawa: ENETEIA.
• Golomb, C. (2011). The Creation of Imaginary Worlds: The role of art., magic and dreams in child development. London: Jessica Kingsley Publishers.
• Gombrich, E. (1981). Sztuka i złudzenie. O psychologii przedstawienia obrazowego. Warszawa: PIW.
• Gruszczyk-Kolczyńska, E. (1992). Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Warszawa: WSiP.
• Jacobi, J., (1968). Psychologia C. G. Junga., Warszawa: PAX.
• Jung, C.G. (1995). Podstawy psychologii analitycznej. Wykłady tavistockie. Warszawa: Wydawnictwo Wrota.
• Jung, C.G. (1981). Archetypy i symbole. Pisma wybrane. Warszawa: Czytelnik.
• Jung, C.G. (1952). Psychologie und Alchemie. Rascher-Verlag, Stuttgart-Zurich, 1944, wyd. II 1952.
• Kellogg, R. (1967). Rhoda Kellogg Child Art. Collection. Washington 1967.
• Kindler, A. Darras, B. (1997). Map of artistic development. Child development in art. National Art Education, Reston.
• Kościelecki, S. (1976). Współczesna koncepcja wychowania plastycznego. Warszawa: PWN.
• Kujawiński, J. (1990). Rozwijanie aktywności twórczej uczniów klas początkowych. Warszawa: WSiP.
• Lam, W. (1960). Sztuka dziecka. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Longobardi, C., Pasta, T., Quaglia, R. (2012). Manuale del disengo infantile. UTET University: Seconda edizione.
• Lowenfeld, V., Brittain, W. L. (1977). Twórczość a rozwój umysłowy dziecka. Warszawa: PWN.
• Luquet, G. H. (1927). Le dessin enfantin. Paris: Alcan.
• Marciniak, T. (1976). Problemy wychowania plastycznego. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Michejda-Kowalska, K. (1987). Czy kolor różowy może być smutny. Warszawa: WSiP.
• Parnowska-Kwiatkowska, M. (1960). Bazgrota i rysunek dziecka. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Piaget, J. (1981). Równoważenie struktur poznawczych: centralny problem rozwoju. Warszawa: PWN.
• Piaget, J. (1966). Studia z psychologii dziecka. Warszawa: PWN.
• Popek, S. (1985). Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży. Warszawa: WSiP.
• Stern, A. (2016). Odkrywanie śladu. Gliwice: Element.
• Szuman, S. (1990a). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: WSiP.
• Szuman, S. (1990b). Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka. Warszawa: WSiP.
• Szuścik, U. (2019). Bazgrota w twórczości plastycznej dziecka. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
• Szuścik, U. (2018). Twórczość rysunkowa dziecka w kontekście tworzenia przez nie znaku plastycznego i odkrywania znaczenia. Forum Pedagogiczne, 2, 33-46.
• Trojanowska, A. (1983). Dziecko i plastyka. Warszawa: WSiP.
• Uberman, M. (2019). Od kształtu koła do wizerunku człowieka – obrazowania figuratywne dziecka w perspektywie poszukiwań archetypowo-mitycznych symboli kultury. W: Horyzonty dziecięcych znaczeń. Kreowanie środowiska uczenia się, Jolanta Bonar, Monika Wiśniewska-Kin, Anna Buła (red.). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Uberman, M. (2015). Vyvoj figurativneho motivu v detskom vytvarnom prejave. Presov: Akcent-print.
• Wygotski, L. S. (1971). Wybrane prace psychologiczne, PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2021.40.1.55-69