Uzależnienie i współuzależnienie od alkoholu w rodzinie a postępowanie mediacyjne

• Authors: Ewelina Silecka-Marek

Abstracts

EN

Introduction: The phenomenon of alcohol addiction encompasses not only the addicted person, but also his family, and so the spouse and children. Co-addiction is a syndrome of psychological symptoms arising from living in a family with an alcoholic, being a direct effect of one of the family members’ addiction. Research Aim: The article draws attention to the importance of interpersonal communication in family life. Overcoming barriers to communication, recognizing and naming emotions can also be a way of overcoming conflict situations in the family. The considerations contained in the article are the result of analysis of the scientific literature dedicated to families with alcohol dependence. Evidence-based Facts: Addiction and co-dependence on alcohol they are a serious problems that must be resolved so that all family members can live in balance. The addicted person and his/her family can benefit from psychotherapy, family therapy, support groups, but also mediation. Summary: Mediation is a method of resolving conflict situations and an effective tool for communication, building dialogue, and thus overcoming difficult situations.

PL

Wprowadzenie: Zjawisko uzależnienia od alkoholu obejmuje nie tylko samego alkoholika, ale także jego rodzinę, a więc współmałżonka i dzieci. Współuzależnienie to bowiem zespół objawów psychologicznych wynikających z życia w rodzinie z alkoholikiem, będących bezpośrednim skutkiem uzależnienia jednego z członków rodziny. Cel badań: W artykule zwrócono uwagę na duże znaczenie komunikacji interpersonalnej w życiu rodzinnym. Przezwyciężanie barier w porozumiewaniu się, rozpoznawanie i nazywanie emocji może być sposobem przezwyciężania sytuacji konfliktowych w rodzinie. Rozważania zawarte w artykule są efektem analizy piśmiennictwa naukowego poświęconego zagadnieniom rodziny z uzależnieniem od alkoholu. Stan wiedzy: Uzależnienie i współuzależnienie od alkoholu to poważne problemy, które należy rozwiązać, aby wszyscy członkowie rodziny mogli żyć w równowadze. Osoba uzależniona i jej rodzina może skorzystać z psychoterapii, terapii rodzinnej, grup wsparcia, ale także mediacji. Podsumowanie: Mediacja jest sposobem rozwiązywania sytuacji konfliktowych i skutecznym narzędziem komunikowania się, budowania dialogu, a tym samym przezwyciężania sytuacji trudnych.

Keywords

EN

co-addiction; alcohol addiction; family relations; mediation

PL

współuzależnienie; uzależnienie od alkoholu; relacje rodzinne; mediacja

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2022
• Volume: 41
• Issue: 1
• Pages: 151-172

Dates

published

2022

Contributors

author

Ewelina Silecka-Marek

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza

References

• Basista-Przybyła, H. (2002). Proces mediacji rodzinnych – od teorii do praktyki. Mediator, 21, 5–23.
• Braun-Gałkowska, M. (2007). Poznawanie systemu rodzinnego. Wyd. KUL.
• Brown, S. (1995). Bezpieczne przejście. Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Erikson, C.K. (2019). Nauka o uzależnieniach. Od neurobiologii do skutecznych metod leczenia. Wyd. UW.
• Christoffersen MN, Soothill K. (2003). The long-term consequences of parental alcohol abuse: a cohort study of children in Denmark. J Subst Abuse Treat, 25(2), 107–116.
• Cierpiałkowska, L, Ziarko, M. (2010). Psychologia uzależnień- alkoholizm. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Drożdżowicz, L. (1999). Ogólna teoria systemów. W B. de Barbaro (Red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (s. 9–17). Wyd. UJ.
• Fedorowska, D. (2010). Przemoc i uzależnienia w rodzinie a mediacja. Pobrane 30, Lipca, 2021 z: https://www.infor.pl/prawo/pomoc-spoleczna/przemoc-w-rodzinie/265488,Przemoc-i-uzaleznienia-w-rodzinie-a-mediacja.html
• Felson, R., Jukka, S., Mikko, A., Heta, M. (2008). Is the association between alcohol use and delin¬quency causal or spurious? Criminology, 46(3), 785–808.
• Frąckowiak-Sochańska, M. (2011). Terapia par jako narzędzie przeciwdziałania dysfunkcji rodziny. Dysfunkcje rodziny. Roczniki Socjologii Rodziny, 11, 185–212.
• Frączek, Z. (2018). Konflikty w rodzinie i propozycje ich rozwiązania. Kultura – Przemiany – Edukacja, 6(144), 141–164. http://doi.org/10.15584/kpe.2018.6.11
• Fudała, J. (2007). Czy moje picie jest bezpieczne? Parpamedia.
• Glick, D., Kessler, D.R., (1974). Marital and family therapy. Grune and Stratton.
• Hędzelek, M., Wnuk, M., Marcinkowski, J.T. (2009). Choroba współuzależnienia od alkoholu – diagnoza, konsekwencje, leczenie. Problemy Higieniczno Epidemiologiczne, 3, 309–315.
• Huryn, V. (2007). Prawne aspekty mediacji w sprawach rodzinnych. W A. Gójska. V. Huryn (Red.), Mediacja w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych (s. 287–288). C.H. Beck.
• Jakubczyk, A. (2017). Uzależnienie, picie szkodliwe i ryzykowne- podstawowe definicje w świetle najważniejszych systemów klasyfikacyjnych. W M. Wojnar (Red.), Medyczne aspekty uzależnienia od alkoholu (s. 13–15). Parpa.
• Karaszewska, H. (2017). Mediacja jako dobrowolny sposób rozwiązywania konfliktów w rodzinie. W A. Barczykowska, M. Muskała (Red.), Horyzonty pedagogiki resocjalizacyjnej. Księga Jubileuszowa Profesora Wiesława Ambrozika (s. 409–423). Wyd. Naukowe UAM.
• Karaszewska, H., Silecka-Marek, E. (Red.). (2016). Sytuacje trudne w perspektywie jednostkowej i społecznej. Wyd. Naukowe UAM.
• Kratochvil, S. (2006). Terapia małżeńska. Przekł. E. M. Srajerowa. Via Medica.
• Lawrence, A., Greenfeld, M.S., Maureen, A., Henneberg, M.P.A. (2001). Victim and Offender Self-Reports of Alcohol Involvement in Crime. Alcohol Res Health, 25(1), 20–31.
• Leadley, K., Clark. C.L., Caetano, R. (2000). Couples’ drinking patterns, intimate partner violence, and alcohol-related partnership problems. Journal Substance Abuse, 11(3), 253–263.
• Lindenmeyer, J. (2007). Ile możesz wypić? O nałogach i ich leczeniu. GWP.
• Margasiński, A. (2010). Rodzina alkoholowa z uzależnionym w leczeniu. Impuls.
• Margasiński, A. (2013). Skale Oceny Rodziny. Polska adaptacja FACES IV –Flexibility and Cohesion Evaluation Scales Davida H. Olsona. Podręcznik. Wyd. Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Markowitz, S. (2005). Alcohol, drugs and violent crime. International Review of Law and Economics, 25(1), 20–44.
• Marmola, M. (2017). Funkcjonowanie systemów rodzinnych osób z uzależnieniem od alkoholu w percepcji ich dorastających synów i córek. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 31(3), 240–253.
• Marshal, M. P. (2003). For better or for worse? The effects of alcohol use on marital functioning. Clinical Psychology Review, 23(7), 959–997.
• Mediacje rodzinne. Skrypt szkoleniowy, Pobrane 30, Lipca, 2021 z: http://www.kul.pl/files/37/Mediacja/skrypty/skrypt_rodzinne.pdf
• Mellibruda, J., Sobolewska, Z. (1997). Koncepcja i terapia współuzależnienia. Alkoholizm i Narkomania, 3, 421–430.
• Mellody, P. (1992). Toksyczna miłość i jak się z niej wyzwolić. Wyd. Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza.
• Milewski, R. (Red.). (2016). Skarb mediatora. Wybór tekstów. Wyd. Centrum Mediacji Partners Polska. Fundacja „Partners” Polska.
• Morek, R. (2018). Wprowadzenie. W E. Gmurzyńska. R. Morek (Red.), Mediacje. Teoria i praktyka (s. 24–25). Wolters Kluwer.
• Namysłowska, I., Woronowicz, B.T., Bogulas, M., Beauvale, A. (2004). Obraz relacji rodzinnych w oczach osób uzależnionych od alkoholu i ich partnerów małżeńskich. Alkohol Narkomania, 17(3–4), 173–185.
• Nichols, W.C. (1988). Marital therapy. An integrative approach. Wyd. New York.
• Plopa M. (2011). Psychologia rodziny: teoria i badania. Impuls.
• Radochański, M. (1998). Wybrane zagadnienia psychopatologii w ujęciu systemowej koncepcji rodziny. Roczniki Socjologii Rodziny, 10, 91–92.
• Rostowska, T. (2001). Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
• Ryś, M. (2001). Systemy rodzinne. Episteme.
• Samochowiec, A., Chęć, M., Kołodziej, Ł., Samochowiec, J. (2015). Zaburzenia używania alkoholu: Czy nowe kryteria diagnostyczne implikują zmianę strategii terapeutycznych? Alkoholizm i Narkomania, 28, 57–58.
• Scharf JL, Broida JP, Conway K, Yue A. (2004). The interaction of parental alcoholism, adapta¬tion role, and familial dysfunction. Addict Behav, 29(3), 575–581.
• Seweryńska, A.M. (2004). Uczeń z rodziny dysfunkcyjnej. Poradnik dla wychowawców i nauczycieli. WSiP.
• Sitarz, O., Bek, D. (2018). Zasadność zakazu obowiązkowej mediacji w sprawach przemocy domowej. Krytyczna analiza przepisu art. 48 ust. 1 tzw. konwencji stambulskiej. Studia Prawnicze, 1. https://doi.org/10.37232/sp.2018.1.5
• Skrobotowicz, G.A. (2014). Mediacja w sprawach o przemoc w rodzinie. Prokuratura i Prawo, 3.
• Szczepanik, R., Okólska, K. (2018). Zapomniani rodzice (dorosłych) dzieci uzależnionych od alkoholu. Alkoholizm i Narkomania, 32, 273–300.
• Sztander, W. (2006). Poza kontrolą. Wyd. Instytut Psychologii Zdrowia.
• Wegscheider-Cruse, S. (2000). Nowa szansa. Nadzieja dla rodziny alkoholowej. Wyd. Instytut Psychologii Zdrowia.
• White, H.R., Ping-Hsin, Ch. (2002) Problem drinking and intimate partner violence. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 63(2), 205–14.
• Woititz, J. (1994). Małżeństwo na lodzie. Akuracik.
• Woronowicz, B.T. (2008). Na zdrowie! Jak poradzić sobie z uzależnieniem od alkoholu. Media Rodzina.
• Zalas, K. (2011). Rodzina z problemem alkoholowym. Prace naukowe AJD, Pedagogika, 20, 285–303.
• Zimbardo, P.G., Gerring, R.J. (2014). Psychologia i życie. PWN.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2022.41.1.151-172

Biblioteka Nauki

31804126