Human Biography as a “Chronicle of Crises”. The Turning Points an Individual Arrives at, and Education

• Authors: Renata Tomaszewska

Title variants

PL

Ludzka biografia "kroniką kryzysów". Jednostka w sytuacji przesilenia a edukacja

Abstracts

PL

Wprowadzenie: Przedmiotem analiz podjętych w niniejszym artykule przeglądowym są wybrane psychospołeczne aspekty kategorii „kryzys”. Zawarto w nim interdyscyplinarne, holistyczne refleksje na temat ludzkiej biografii rozumianej jako „kronika kryzysów”. Cel badań: Celem przeprowadzonych analiz teoretycznych jest ukazanie wybranych psychospołecznych aspektów kategorii „kryzys” oraz ludzkiej biografii jako „kroniki kryzysów”. Wiedza ta jest potrzebna zarówno z perspektywy przygotowania edukacyjnego osób prowadzących działalność pomocową w sytuacjach trudnych, jak i z perspektywy przygotowania każdej jednostki, w toku edukacji, do doświadczania kryzysów i ich opanowywania w biegu życia. W kontekście prowadzonych analiz podkreślono, że to szczególnie młodzi ludzie na etapie kształcenia (pokolenie Z, pokolenie glamour) są narażeni na negatywne konsekwencje sytuacji trudnych. Stan wiedzy: W  toku ukazanych rozważań zaprezentowano konceptualizacje teoretyczne i terminologiczne kategorii „kryzys”, właściwości i fazy, typologię, ich liczne rodzaje składające się na tytułową „kronikę”, znaczenie kryzysów w życiu jednostki, a także przykładowe działania pomocowe. Tematyka niniejszego artykułu przeglądowego, ważna poznawczo i wnosząca wkład do wiedzy w podjętym obszarze zainteresowań, stanowi wstęp do przyszłych badań empirycznych, których rezultaty będą stanowić podstawę do formułowania wniosków istotnych dla praktyki pedagogicznej. Podsumowanie: Zaprezentowane rozważania są ważne dla pedagogiki i realizowanych przez edukację funkcji. Rola edukacji w przygotowaniu do doświadczania kryzysów oraz kształtowania kompetencji „radzenia sobie” jest nie do przecenienia. Wyposażanie w treści związane z sytuacjami wywołującymi przesilenie, minimalizowaniem ich negatywnych skutków, możliwymi działaniami pomocowymi, a zatem szeroko rozumianymi psychospołecznymi aspektami kryzysu może stanowić wsparcie i wzbogacić wyposażenie emocjonalno-psychiczne do radzenia sobie z sytuacjami trudnymi.

EN

Introduction: This review article deals with the selected psychosocial aspects of the category of “crisis”. It includes interdisciplinary, holistic reflections on human biography understood as a “chronicle of crises”. Research Aim: The aim of the theoretical analyses carried out is to show selected psychosocial aspects of the category of “crisis” and of human biography as a “chronicle of crises”. This knowledge is needed both from the perspective of the educational preparation of the ones engaged in helping people in difficult situations, and from the perspective of preparing each individual, in the course of education, to experience crises and to master them in the course of life. In the context of the performed analyses, it was highlighted that it is particularly young people at the stage of education (generation Z, the glamour generation) who are exposed to the negative consequences of difficult situations. Evidence-based Fact: In the course of the presented considerations, the theoretical and terminological conceptualisations of the category “crisis”, the properties and phases, their manifold types constituting the “chronicle”, the typology, the meaning of crises in the life of an individual, as well as sample assistance activities are presented. The subject of this review article, which is important cognitive-wise and contributes to the state-of-the-art knowledge of the field, is an introduction to future empirical studies, the results of which will be the basis for formulating conclusions which are significant for the pedagogic practice. Summary: The presented considerations are important for pedagogy and the functions performed by education. The role of education in preparing for experiencing crises and shaping coping competences cannot be overestimated. Equipping with content related to the situations that trigger the crisis, the minimisation of their negative effects, possible assistance measures and, thus, the broadly understood psychosocial aspects of the crisis can support and enrich the psycho-emotional equipment for coping with difficult situations.

Keywords

EN

biography; crisis; turning point; education; generation Z; glamour generation

PL

biografia; kryzys; przesilenie; edukacja; pokolenie Z; pokolenie glamour

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2022
• Volume: 41
• Issue: 3
• Pages: 35-49

Dates

published

2022

Contributors

author

Renata Tomaszewska

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Badura-Madej, W. (1999). Podstawowe pojęcia teorii kryzysu i interwencji kryzysowej. W W. Badura-Madej (Red.), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej (s. 15–30).Wyd. Śląsk.
• Bańka, A. (1995). Zawodoznawstwo, doradztwo zawodowe, pośrednictwo pracy.
• Psychologiczne metody i strategie pomocy bez Poznań. Print B.
• Caplan, G. (1964). Principles of preventive psychiatry. Basic books.
• Cullberg, J. (1980/1975). Kris och utveckling. En psykoanalytisk och socialpsykiatrisk studie. Natur och Kultur.
• Danish, S. J., Smyer, M. A., Nowak, C. A. (1980). Developmental intervention: Enhancing life-event processes. W P. B. Baltes, O. G. Brim Jr. (Red.), Life-span development and behawior (Vol. 3) (s. 340–366). Academic Press.
• Gilliland, B. E., James, R. K. (1993). Crisis intervention strategies. Brooks/Cole.
• Hoff, L. A. (1995). People in Crisis: Understanding and Helping. Jossey-Bass.
• James, R. K., Gilliland, B. E. (2004). Strategie interwencji kryzysowej. Wyd. P.A.R.P.A.
• Kiepas, A. (2005). Bezradność człowieka w kontekście „mocy” i „niemocy” człowieka jako podmiotu. W: Z. Gajdzic, M. Rembierz (Red.), Bezradność – interdyscyplinarne studium zjawiska w kontekście zmiany społecznej i edukacyjnej (s. 82 – 97). Wyd. UŚ.
• Kopaliński, W. (2000). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. RYTM.
• Kubacka-Jasiecka, D. (2002). Od stresu do kryzysu - kryzys emocjonalny jako zagrożenie tożsamości. W I. Heszen-Niejodek (Red.), Teoretyczne i kliniczne problemy radzenia sobie ze stresem (s. 57–85). Stowarzyszenie Psychologia i Architektura.
• Kubacka-Jasiecka, D. (2004). Interwencja kryzysowa z perspektywy psychosocjo-kulturowego paradygmatu kryzysu. W D. Kubacka-Jasiecka, K. Mudyń (Red.), Kryzys. Interwencja i pomoc psychologiczna. Nowe ujęcia i możliwości (s. 146–175). Adam Marszałek.
• Lazarus, R. S. (1966). Psychological Stress and the Coping Process.
• McGraw-Hill. Lindemann, E. (1944). Symptomatology and management of acute grief. American Journal of Psychiatry, vol.101, issue 2, 141–148.
• Rudziński, R. (1978). Jaspers. Wiedza Powszechna.
• Sęk, H. (1986). Wsparcie społeczne – co zrobić, aby stało się pojęciem naukowym. Przegląd Psychologiczny, 3, 791–799.
• Stochmiałek, J. (2009). Przezwyciężanie kryzysów życiowych przez osoby dorosłe. Wyd. UKSW.
• Strawińska, A. B. (2016).Pokolenie Glamour w świadomości współczesnej młodzieży akademickiej (z badań ankietowych). W A. Kisielewska, M. Kostaszuk-Romanowska, A. B. Strawińska (Red.), Glamour – magia czy mistyfikacja? Dawny urok w nowym wymiarze (s. 31–54). Wyd. UB.
• Witkowska, H. (2021). Samobójstwo w kulturze dzisiejszej. Listy samobójców jako gatunek wypowiedzi i fakt kulturowy. Wyd. UW.
• Włodarczyk, E. (2011). Zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa. W E. Włodarczyk, I. Cytlak (Red.), Człowiek wobec krytycznych sytuacji życiowych. Z teorii i praktyki pracy socjalnej (s. 311–330). Wyd. UAM.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2022.41.3.35-49

Biblioteka Nauki

31804051