Dyskurs o wizualności w epoce cyfrowej

• Authors: Grażyna Penkowska , Małgorzata Karczmarzyk

Abstracts

EN

Introduction: The widespread availability of mobile technologies has resulted in changes in interpersonal communication in favor of a significant increase in visual communication. The growing role of the visual representation in communication processes gives rise to, e.g. questions: about the assessment of its effectiveness in comparison with the verbal message, about the chances of intercultural understanding beyond the language, as well as about the effects of language marginalization for the development of culture, in particular language culture. The text below is a voice in the discussion on the contemporary meaning of visuality and raises issues that are important especially for educators. Research Aim: The subject of consideration is to indicate various contexts related to visuality, with particular emphasis on the understanding of graphic messages in education. The aim of the undertaken research was to check the thesis whether a work of painterly art can be a plane of common meanings. In a broader perspective, we ask whether verbal and visual communication can be treated alternatively. Method: The methods used for the research are: semiotic analysis of the “open work” and discourse analysis. Results: In addition to individual semiotic analyzes of student interviews, tables of differences and similarities were developed. The semantic and discursive analyzes show the similarities and differences in the perception of images by the surveyed female students, as well as the discourses that arose in the course of visual communication through images. Conclusion: Based on the individual and semantic analysis of student interviews, it can be concluded that both the signs in the images and the meanings created by the respondents are a kind of communication carriers. Visual discourses of images become a platform on the basis of which communication and understanding between the subjects is possible.

PL

Wprowadzenie: Powszechna dostępność technologii mobilnych, spowodowała zmiany w komunikacji interpersonalnej na rzecz istotnego zwiększenia komunikowania wizualnego. Wzrost roli przedstawień wizualnych w procesach komunikacyjnych rodzi m.in. pytania: o ocenę ich skuteczności w porównaniu z przekazem werbalnym, o szanse na międzykulturowe porozumienie ponad językowe, a także o skutki marginalizacji języka dla rozwoju kultury, w szczególności kultury języka. Artykuł jest głosem w dyskusji na temat współczesnego znaczenia wizualności i porusza zagadnienia ważne zwłaszcza dla pedagogów. Cel badań: Przedmiotem rozważań jest wskazanie różnych dyskursów związanych z wizualnością ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozumienie komunikatów wizualnych w edukacji. Celem podjętych badań jest sprawdzenie tezy, czy dzieło sztuki malarskiej może być płaszczyzną wspólnych znaczeń. W szerszej perspektywie pytamy, czy można traktować alternatywnie komunikację werbalną i wizualną. Metoda badań: Metody wykorzystane do badań to: analiza semiotyczna „dzieła otwartego” i analiza dyskursu. Wyniki: Oprócz indywidualnych analiz semiotycznych wywiadów studenckich zostały opracowane tabele różnic i podobieństw. W analizach znaczeniowych i dyskursywnych pokazano podobieństwa i różnice w postrzeganiu obrazów przez badane studentki, a także dyskursy, które powstały w trakcie wizualnego komunikowania się przez obrazy. Wnioski: Na podstawie analizy jednostkowej i znaczeniowej wywiadów studenckich – można stwierdzić, że zarówno znaki w obrazach, jak i znaczenia tworzone przez osoby badane stanowią swego rodzaju nośniki komunikacyjne. Dyskursy wizualne obrazów stają się płaszczyzną, na podstawie której jest możliwa komunikacja i porozumienie między badanymi.

Keywords

EN

visuality; semiotic analysis; discourse analysis; digital age

PL

wizualność; analiza semiotyczna; analiza dyskursu; epoka cyfrowa

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2023
• Volume: 42
• Issue: 1
• Pages: 213-227

Dates

published

2023

Contributors

author

Grażyna Penkowska

• Uniwersytet Gdański

author

Małgorzata Karczmarzyk

• Uniwersytet Gdański

References

• Berger, J. (2008). Sposoby widzenia. Fundacja Aletheia.
• Grębosz, M, Siuda, D., Szymański, G. (2016). Social Media Marketing. Wyd. Politechniki Łódzkiej.
• Eco, U. (2008). Dzieło otwarte: Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Wyd. W.A.B.
• Galeria Perspektywa. Pobrane 2, lutego, 2023 z: https://www.galeriaperspektywa.pl/sen-salvador-dali-p-692.html
• Karczmarzyk, M. (2020). Polska sztuka współczesna w oczach dzieci i dorosłych. Potencjał pedagogiczny, komunikacyjny oraz kulturowy wybranych obrazów Jacka Yerki, Tomasza Sętowskiego, Rafała Olbińskiego i Zdzisława Beksińskiego. Wyd. UG.
• Kopciewicz, L (2016). Mapy personalizacji-„mój telefon-mój świat”, „mój telefon to ja”. W H. Bougsiaa, M. Cackowska, L. Kopciewicz, T. Nowicki (Red.), Smartfon i tablet w dziecięcych rękach (s. 163-189). Wyd. Katedra.
• Kostera, M. (2022). Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Wyd. PWN.
• Laskowska, M. (2012). Komunikacja za pomocą social media – możliwości i zagrożenia. Zarys problematyki. W M. Biedroń, M. Wawrzak-Chodaczek (Red.), Komunikacja - (po)rozumienie – obecność społeczna (s. 29-41). Wyd. Adam Marszałek.
• Manovich, L. (2012). Czym jest wizualizacja? W M. Bogunia – Borowska, P. Sztompka (Red.), Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej (s. 442-467). Wyd. Znak.
• Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku. Pobrane 15, stycznia, 2023 z: https://www.moma.org/collection/works/79018
• Peirce, Ch. S. (1997). Wybór pism semiotycznych. Wyd. Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
• Penkowska, G. (2020). Wizualność w relacjach człowieka ze światem. W M. Lewartowska-Zychowicz, G. Penkowska, M. Rutka (Red.), Świat wirtualnych obrazów a edukacja (s. 47-108). Wyd. UG.
• Platforma Meta Horizon Worlds. Pobrane 02, marca, 2023, z: https://www.oculus.com/horizon-worlds/
• Portal Twoja Sztuka. Pobrane 18, stycznia, 2023 z: https://twoja-sztuka.pl/product-pol-1946-Salvador-Dali-Labedzie-odbijajace-sie-w-wodzie-jako-slonie-50x70-cm-G05530.html
• Raport Deloitte: Trendy technologiczne 2023. Pobrane 01, lutego, 2023, z: https://pl.register-deloittece.com/forms/registration.html?docid=380&_ga=2.181076576.656754246.1675241479-719813764.16750192939
• Raport DIGITAL 2023. Pobrane 31, stycznia 2023, z: https://datareportal.com/reports/digital-2023-global-overview-report
• Stępień, T. (2013). Wprowadzenie do antropologii filozoficznej św. Tomasza z Akwinu. Warszawskie Towarzystwo Teologiczne.
• Umińska, E. (2021). Komunikat z badań. Telefony komórkowe czy smartfony? Centrum Badania Opinii Społecznej Nr 116.
• Welsch, W. (2005). Estetyka poza estetyką. Universitas.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2023.42.1.213-227

Biblioteka Nauki

31850206