Specyfika rysunku niewidomych uczniów na przykładzie reprezentacji schematu drzewa

• Authors: Ewa Anna Niestorowicz

Abstracts

EN

Introduction: For centuries, drawing has been a creative form of human expression. The author shapes the image of the phenomenon according to his own sensory experience and imagination and the knowledge carried by the language and transmitted through culture. This article concerns the representation of real-world phenomena in drawings by individuals who are completely blind from birth. Research Aim: The research goal is encapsulated in the question: Do blind individuals go through a similar evolution in representing tree forms in their artistic development as sighted individuals? I am particularly interested in the following issues: What aesthetic characteristics (form and uniqueness of perspective) distinguish the drawings by blind students? Are the patterns of sighted individuals similar to those constructed by blind individuals? Do blind individuals present a distinct vision of the phenomenon based on their own imagination and sensory experiences? Method: The method of the research procedure involves the analysis of art works created in the process of the act of drawing. In order to gain knowledge about the created phenomenon, the interview method and participant observation during the creative act were used.The subject of analysis consists of convex drawings on microgrooved foil. The formal layer of the artwork in the drawings of trees by blind students will be subjected to analysis. The image components of the phenomenon will be analysed in relation to the typology of tree forms in the artistic creations of sighted children, as proposed by Stanisław Popek (1985). In analysing the graphical representations of the phenomenon, I will also refer to studies on the development of a child's artistic abilities presented by specialists such as S. Szuman (1990), V. Lowenfeld and W. Brittain (1977), R. Arnheim (1974/2004), S. Popek (2010) and M. Uberman (2019). Results: Based on the analysis of drawings, it can be noted that the blind create the phenomenon of the tree in the following ways: a) according to the pattern of the sighted, b) also developing their own, individual patterns. Conclusion: Based on the analysis of drawings, it can be noted that the blind create the phenomenon of the tree in the following ways: a) according to the pattern of the sighted, b) also developing their own, individual patterns.

PL

Wprowadzenie: Rysunek od wieków stanowi twórczą formę wypowiedzi człowieka. Autor kształtuje wizerunek zjawiska na podstawie własnych doświadczeń sensorycznych i wyobrażeń oraz wiedzy niesionej poprzez język, dostarczanej kulturowo. Artykuł dotyczy reprezentacji zjawisk rzeczywistości w rysunkach osób całkowicie niewidomych od urodzenia. Cel badań: Cel badań zawiera się w pytaniu: czy osoby niewidome prezentują podobną typologię formy drzewa w rozwoju plastycznym, jak osoby widzące? Interesują mnie szczególnie następujące kwestie: jakimi cechami estetycznymi (formą i niepowtarzalnością ujęcia), odznaczają się rysunki niewidomych uczniów? Czy wzorce osób widzących są podobne do wzorców konstruowanych przez osoby niewidome? Czy osoby niewidome ukazują swoistą wizję zjawiska na podstawie własnych wyobrażeń i doświadczeń sensorycznych? Metoda badań: Metodą postępowania badawczego będzie analiza prac plastycznych powstałych w procesie aktu rysowania. Aby dotrzeć do wiedzy o kreowanym zjawisku, zastosowano metodę wywiadu oraz obserwację uczestniczącą podczas aktu twórczego. Przedmiot analizy stanowią wypukłe rysunki na folii mikrorowkowanej. Analizie zostanie poddana warstwa formalna dzieła w rysunkach drzew niewidomych uczniów. Komponenty wizerunku zjawiska zostaną przeanalizowane w odniesieniu do typologii formy drzewa w twórczości plastycznej dzieci widzących, zaproponowanej przez Stanisława Popka (1985). Dokonując analizy rysunkowych reprezentacji zjawiska, odniosę się także do badań zajmujących się zagadnieniem rozwoju plastycznego dziecka, zaprezentowanych przez specjalistów, tj. Szuman (1990), Lowenfeld i Brittain (1977), Arnheim (1974/2004), Popek (2010) oraz Uberman (2019). Wyniki: Na podstawie analiz dzieł rysunkowych można zauważyć, że niewidomi kreują zjawisko drzewa następującymi sposobami: a) zgodnie z wzorcem widzących, b) wypracowując również własne, odmienne wzorce. Wnioski: Można zaobserwować opóźnienie etapów w rozwoju plastycznym osób niewidomych w stosunku do widzących rówieśników. Wzorce rysunkowe niewidomych bywają zgodne z wzorcami widzących, czasami jednak zostają wypracowane własne, odmienne wzorce. Typologia formy drzewa podąża u osób niewidomych odmienną drogą niż u widzących. W rysunkach drzew niewidomych można zaobserwować progres związany z rozwojem formy obrazowanego zjawiska.

Keywords

EN

blind; drawing; stages of artistic development; drawing patterns and conventions; typology of tree forms in artistic creations

PL

niewidomi; rysunek; etapy rozwoju plastycznego; wzorce i konwencje rysunkowe; typologia formy drzewa w twórczości plastycznej

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2023
• Volume: 42
• Issue: 3
• Pages: 103-117

Dates

published

2023

Contributors

author

Ewa Anna Niestorowicz

• Katedra Wczesnej Edukacji, Instytut Pedagogiki, UMCS w Lublinie

References

• Arnheim, R. (1974/2004). Sztuka i percepcja wzrokowa. Oficyna s.c.
• Bolander, K. (1977). Assessing personality through tree drawings. Basic Books.
• Buck, J. (1948). The HTP Test. Journal of Clinical Psychology, 4, 151-159.
• D'Angiulli, A., Maggi, S. (2003). Development of drawing abilities in a distinct population: Depiction of perceptual principles by three children with congenital total blindness. International Journal of Behavioral Development, 27, 193-200.
• Eliade, M. (1966). Traktat o historii religii. KiW.
• Galera, H. (2007). Morfologia a symbolika drzew. Nauka, 2, 117-129.
• Gloton R., Clero C. (1985). Twórcza aktywność dziecka. WSIP.
• Jung, C. G. (1981). Archetypy i symbole. Pisma wybrane. Wyd. Czytelnik.
• Kennedy, J. M. (1993). Drawing and the blind: Pictures to touch. CT, Yale University Press.
• Kennedy, J. M., Juricevic, I. (2003). Haptics and projection: Drawings by Tracy, a blind adult. Perception, 32, 1059-1071.
• Koch, C. (1952). The Tree Tests. Hans Huber.
• Kopaliński, W. (1987). Słownik mitów i tradycji kultury. PIW.
• Lowenfeld, V., Brittain, W. L. (1977). Twórczość a rozwój umysłowy dziecka. PWN.
• Marek, B. (2000). Does a stone look the way it feels? Introducing tactile graphics, spatial relations and visual concepts to congenitally blind children. [Niepublikowane wystąpienie na konferencji, The European ICEVI Conference, Cracow, 9-13 July, 2000].
• Millar, S. (1975). Visual Experience or Translation Rules? Drawing the Human Figure by Blind and Sighted Children. Perception, 4, 363-371.
• Niestorowicz, E. (2020). Postać człowieka w rysunkach trzynastoletnich dzieci całkowicie niewidomych od urodzenia i widzących – analiza wybranych problemów. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej. Edukacja i integracja społeczna dzieci i młodzieży, 37, 229-244.
• Oster, G. D., Gould, P. (2001). Rysunek w psychoterapii. GWP.
• Popek, S. (1985). Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży. WSIP.
• Popek, S. (2010). Psychologia twórczości plastycznej. Impuls.
• Szubielska, M., Niestorowicz, E., Marek, B. (2019). The Relevance of Object Size to the Recognisability of Drawings by Individuals with Congenital Blindness. Journal of Visual Impairment & Blindness, 113(3), 295-310.
• Szuman, S. (1990). Sztuka dziecka. WSiP.
• Szuman, W. (1967). O dostępności rysunku dla dzieci niewidomych. PZWS.
• Uberman, M., (2019). Od kształtu koła do wizerunku człowieka – obrazowania figuratywne dziecka w perspektywie poszukiwań archetypowo-mitycznych symboli kultury. W J. Bonar, M. Wiśniewska-Kin, A. Buła (Red.), Horyzonty dziecięcych znaczeń. Kreowanie środowiska uczenia się, (s. 83- 96). Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2023.42.3.103-117

Biblioteka Nauki

31805989