Biogramy namiestników Arabii (ok. 356–363 n.e.). Próba reinterpretacji listów retora Libaniusza

• Authors: Paweł Filipczak
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The surviving sources provide very little detail on the governors of Arabia in Late Antiquity (AD 284–641). The best documented period is the late 350s and early 360s, for which most information comes from several letters of Libanius of Antioch; a number of writings by that renowned rhetorician are at the core of all present-day lists and biographical notes on the governors of Arabia in that period. A closer look at Libanius’ letters, for all their ambiguity, does nevertheless invite a revision of the current state of knowledge, either through confirming earlier findings, or correcting and supplementing them.

PL

Celem artykułu jest addenda et corrigenda biogramów namiestników Arabii, z najlepiej oświetlonego źródłami okresu, tj. przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych IV stulecia n.e. Bazę źródłową stanowią przede wszystkim listy retora Libaniusza, adresowane do namiestników Arabii. Są to teksty niełatwe w interpretacji, choć poddane już gruntowanej analizie (głównie: O. Seeck, W. Ensslin, G. Sievers, P. Petit, M. Sartre), wciąż pozwalają na oryginalne wnioskowanie. W artykule podejmuję próbę skorygowania listy namiestników Arabii, ułożonej przez M. Sartre’a, a także poszerzenia lub skorygowania naszej dotychczasowej wiedzy w zakresie tytulatury i kompetencji, pochodzenia, wykształcenia, tożsamości religijnej oraz przebiegu karier.

Keywords

EN

Libanius; Arabia; province; governor

PL

Libanius; Arabia; namiestnik; prowincja

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Res Historica
• Year: 2020
• Issue: 50

Dates

published

2020

online

2020-12-28

Contributors

author

Paweł Filipczak

References

• Printed sources
• La Notitia Dignitatum. Nueva editión crítica y commentario historico, ed. N. Faleiro, Nueva Roma. Bibliotheca Graeca et Latina Aevi Posterioris, vol. 25, Madrid 2005.
• La passion géorgienne des SS. Théodore, Julien, Eubulus, Malcamon, Mocimus et Salamanes, eds. R.P. Blake, P. Peters, ‘Analecta Bollandiana’ 1926, 44.
• Libanii Opera, vol. IX, Prolegomena ad epistulas, ed. R. Foerster, Lipsiae 1927 (reprint: Hildesheim 1963).
• Libanii Opera, vol. X, Epistulae 1–839, ed. R. Foerster, Lipsiae 1921 (reprint: Hildesheim 1963).
• Libanii Opera, vol. XI, Epistulae 840–1544 una cum pseudepigraphis et Basilii cum Libanio commercio epistolico; Fragmenta, ed. R. Foerster, Lipsiae 1922 (reprint: Hildesheim 1963).
• Libanii Sophistae Epistulae Graece et Latinae, ed. and transl. J. Wolf, Amstelaedami 1838.
• Selected Letters of Libanius from the Age of Constantine and Julian, ed. and transl. S. Bradbury, Liverpool 2004.
• Libanio. Cartas. Libros I–V, ed. and transl. A. González Gálvez, Biblioteca Clásica Gredos, vol. 336, Kindle Edition 2005.
• Libanios. Lettres aux hommes de son temps, ed. and transl. B. Cabouret, Paris 2000.
• Libanius, Selected Orations, vol. 1, Julianic Orations, ed. and transl. A.F. Norman, Loeb Classical Library, no. 451, Cambridge–London 1969.
• Libanius, Autobiography and Selected Letters, vol. 1, ed. and transl. A.F. Norman, Loeb Classical Library, no. 478, Cambridge–London 1992.
• Libanius, Autobiography and Selected Letters, vol. 2, Letters 51–193, ed. and transl. A.F. Norman, Loeb Classical Library, no. 479, Cambridge–London 1992.
• Sartre M., Inscriptions grecques et latines de la Syrie. Bostra, fasc. 1, Bibliothèque archéologique et historique, vol. 113, Paris 1982.
• Sartre M., Sartre-Fauriat A., Inscriptions grecques et latines de la Syrie. Bostra Supplément, Bibliothèque archéologique et historique, vol. 194, Beyrouth 2011.
• Theodosiani Libri XVI cum Constitutionibus Sirmondianis et leges novellae ad theodosianum pertinentes, T. Mommsen, P. Meyer, vol. I–II, Berolini 1954.
• Zosime, Histoire Nouvelle, ed. and transl. F. Paschoud, vol. II, part 2, Paris 1979.
• Studies
• Cabouret B., Libanius’ Letters, in: Libanius, A Critical Introduction, ed. L. Van Hoof, Cambridge 2014.
• Cribiore R., The School of Libanius in Late Antiquity, Princeton 2009.
• Ensslin W., Maximus 61, in: Paulys Real-Encyclopädie der classischen Aletertumwissenschaft, vol. XV, part 1, 1931.
• Ensslin W., Orion 5, in: Paulys Real-Encyclopädie der classischen Aletertumwissenschaft, vol. XVIII, part 1, 1939.
• Filipczak P., Władze państwowe wobec zamieszek fakcji cyrkowych w świetle Kroniki Jana Malalasa, ‘Piotrkowskie Zeszyty Historyczne’ 2004, 6.
• Filipczak P., Siły policyjne w Antiochii w świetle listów i mów Libaniusza, in: Cesarstwo bizantyńskie. Dzieje. Religia. Kultura. Studia ofiarowane profesorowi Waldemarowi Ceranowi przez uczniów na 70-lecie Jego urodzin, eds. P. Krupczyński, M.J. Leszka, Łask–Łódź 2006.
• Frakes R.M., Contra potentium iniurias: The Defensor Civitatis and Late Roman Justice, München 2001.
• Janiszewski P., Libanios 1, in: Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I–VII w. n.e.). Słownik biograficzny, eds. P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Warszawa 2011.
• Janiszewski P., Gaudentios zwany Heortiosem? [Γαυδέντιος Ἑόρτιος], in: Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I–VII w. n.e.). Słownik biograficzny, eds. P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Warszawa 2011.
• Janiszewski P., Belaios, in: Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I–VII w. n.e.). Słownik biograficzny, eds. P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Warszawa 2011.
• Janiszewski P., Magnos 1, in: Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I–VII w. n.e.). Słownik biograficzny, eds. P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Warszawa 2011.
• Janiszewski P., Maksimos 7, in: Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I–VII w. n.e.). Słownik biograficzny, eds. P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Warszawa 2011.
• Janiszewski P., Sopatros 4, in: Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I–VII w. n.e.). Słownik biograficzny, eds. P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Warszawa 2011.
• Janiszewski P., Tiberinos 2, in: Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I–VII w. n.e.). Słownik biograficzny, eds. P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Warszawa 2011.
• Janiszewski P., Uranios, in: Sofiści i retorzy greccy w cesarstwie rzymskim (I–VII w. n.e.). Słownik biograficzny, eds. P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Warszawa 2011.
• Jones A.H.M., The Later Roman Empire 284–602. A Social, Economic and Administrative Survey, vol. 1, Oxford 1964.
• Petit L., Essai sur la vie et la correspondence du sophiste Libanius, Paris 1866.
• Petit P., Libanius et la vie municipale à Antioche au IV s. ap. J.-C., Paris 1959.
• Petit P., Les fonctionnaires dans l’oeuvre de Libanius. Analyse prosopographique, Paris 1994.
• Sandwell I., Religious Identity in Late Antiquity Antioch. Greeks, Jews and Christians in Antioch, Cambridge 2007.
• Sartre M., Trois études sur l’Arabie romaine et byzantine, Collection Latomus, vol. 178, Bruxelles 1982.
• Sartre M., Période byzantine. Le cadre historique et les inscriptions, in: Bostra. Aux portes de l’Arabie, eds. J. Dentzer et al., Beyrouth 2007.
• Seeck O., Die Briefe des Libanius, Leipzig 1906.
• Seeck O., Belaios 3, in: Paulys Real-Encyclopädie der classischen Aletertumwissenschaft, vol. III, 1899.
• Sievers G.R., Das Leben des Libanius, Berlin 1868.
• Slootjes D., The Governor and his Subjects in the Later Roman Empire, Leiden–Boston 2006.
• Libanius. A Critical Introduction, ed. L. Van Hoof, Cambridge 2014.
• Wiemer H.U., Libanius und Julian. Studien zum Verhältnis von Rhetorik und Politik im vierten Jahrhundert n. Chr., Munich 1995.

Identifiers

DOI

10.17951/rh.2020.50.35-53