Wizerunek pracownika fizycznego w wybranych filmach polskich 1968–1990 o tematyce współczesnej

• Authors: Radosław Domke

Title variants

EN

The Image of a Manual Worker in Selected Polish Contemporary Films 1968–1990

Abstracts

EN

This image will be mainly a representation of a worker, albeit heterogeneous. From the hero of socialist work to the pathological individual from the late productions of Stanisław Bareja. In addition, I intend to refer to the image of common working people, clerks, salespeople, lower-level bureaucrats, that is, a kind of „everyman”. The chronological framework of the text covers the years 1968–1990. The image of a working man will concern his reflection in Polish feature films of the analyzed period.

PL

Wizerunek ten będzie głównie przedstawieniem robotnika, chociaż niejednorodnym. Od bohatera pracy socjalistycznej, aż po patologiczną jednostkę z późnych produkcji Stanisława Barei. Ponadto zamierzam odnieść się do wizerunku szarych osób pracy, urzędników, ekspedientów, biurokratów niższego szczebla, czyli swoistego typu „everymana”. Ramy chronologiczne tekstu obejmują lata 1968–1990. Wizerunek człowieka pracy dotyczył będzie jego odzwierciedlenia w polskich filmach fabularnych badanego okresu.

Keywords

EN

workers; PRP; polish cinematography

PL

robotnicy; PRL; kinematografia polska

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Res Historica
• Year: 2022
• Issue: 53
• Pages: 573-602

Dates

published

2022

Contributors

author

Radosław Domke

• Uniwersytet Zielonogórski, Polska

References

• Copik I., Na zakręcie. Krajobraz polskiej transformacji w filmach przełomu lat 80. i 90., „Kwartalnik Filmowy” 2019, 1–2.
• Dla władzy, obok władzy, przeciw władzy. Postawy robotników wielkich ośrodków przemysłowych w PRL, red. J. Nej, Warszawa 2005.
• Domke R., Obraz intelektualisty we współczesnym dyskursie filmowym lat 1968–1990, „Dzieje Najnowsze” 2020, 52, 2.
• Domke R., Obraz prominentów w filmie PRL po Marcu '68, w: Historia wizualna w działaniu, red. D. Skotarczak, J. Szczutkowska, P. Kurpiewski, Poznań 2020.
• Domke R., Obraz społeczeństwa polskiego w kinematografii PRL 1971–1976, w: Aby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej. PRL w latach 1970–1975, red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów–Warszawa 2019.
• Domke R., Pędzące stulecie. Wykłady z historii XX wieku, Zielona Góra 2016.
• Domke R., Przemiany społeczne lat 70. w Polsce a zjawisko marginalizacji (nierówności?) robotników, w: Marginalizacja a rozwój społeczny – między teraźniejszością i przeszłością, red. Z. Galor, S. Kalinowski, U. Kozłowska, Bielefeld 2017.
• Domke R., Przemiany społeczne w Polsce w latach 70. XX wieku, Zielona Góra 2016.
• Dudziński R., Produkcje sensacyjno-kryminalne Telewizji Polskiej 1965–1989. Konwencje – motywy – konteksty, Gdańsk 2017.
• Dulewicz J., Miasta w ruchu. Codzienność w uprzemysławianych ośrodkach miejskich w Polsce w latach siedemdziesiątych XX wieku, Warszawa 2016.
• Hollender B., Od Kutza do Czekaja, Warszawa 2016.
• Kochanowski J., Tylnymi drzwiami. „Czarny rynek” w Polsce 1944–1989, Warszawa 2010.
• Kosiński K., Historia pijaństwa w czasach PRL. Polityka, obyczaje, szara strefa, patologie, Warszawa 2008.
• Kowalik H., Mali ludzie Gierka, Kościan 1990.
• Kuroń J., Wiara i wina, Warszawa 1990.
• Lubelski T., Historia Kina Polskiego. Twórcy, filmy, konteksty, Warszawa 2009.
• Mazurek M., Społeczeństwo kolejki. O doświadczeniach niedoboru 1945–1989, Warszawa 2010.
• Pełczyński G., Dziesiąta muza w stroju ludowym. O wizerunkach kultury chłopskiej w kinie PRL, Poznań 2002.
• Piskozub A., Czasoprzestrzeń cywilizacyjna, Toruń 2003.
• Preizner J., Z jedynie słusznej perspektywy. Godność i Czas nadziei Romana Wionczka, w: Okno na przeszłość. Szkice z historii wizualnej, t. 2, red. D. Skotarczak, J. Szymala, Kraków 2020.
• Piepiórka M., Rockefellerowie i Marks nad Warszawą. Polskie filmy fabularne wobec transformacji gospodarczej, Wrocław 2019.
• Replewicz M., Oczko się odlepiło temu misiu… Biografia Stanisława Barei, Warszawa 2015.
• Skotarczak D., Filmowe przedstawienia robotnika w kinie PRL, w: Film a historia. Szkice z dziejów wizualnych, red. M.E. Kowalczyk, J. Szymala, Kraków 2019.
• Toffler A., Trzecia fala, tłum. E. Woidyłło, Warszawa 1997.
• Tymiński M., Nadużycia i manipulacje. Strategie przystosowawcze pracowników przedsiębiorstw, w: Polacy wobec PRL. Strategie przystosowawcze, red. G. Miernik, Kielce 2003.
• Witek P., Andrzej Wajda jako historyk. Metodologiczne studium z historii wizualnej, Lublin 2016.
• 40-latek. 20 lat później, serial, reż. J. Gruza, 1993.
• Alternatywy 4, serial, reż. S. Bareja, 1983.
• Barwy ochronne, reż. K. Zanussi, 1976.
• Bez końca, reż. K. Kieślowski, 1984.
• Bez miłości, reż. B. Sass, 1980.
• Brunet wieczorową porą, reż. S. Bareja, 1976.
• Chleba naszego powszedniego, reż. J. Zaorski, 1974.
• Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz, reż. S. Bareja, 1978.
• Co to konia obchodzi, reż. G. Popowicz, 1987.
• Constans, reż. K. Zanussi, 1980.
• Czas nadziei, reż. R. Wionczek, 1986.
• Człowiek z żelaza, reż. A. Wajda, 1981.
• Czterdziestolatek, Gruza, 1974–1977.
• Daleko od szosy, reż. Z. Chmielewski, 1976.
• Dekalog, serial, reż. K. Kieślowski, 1989.
• Droga, serial, reż. S. Chęciński, 1973.
• Dyrektorzy, reż. Z. Chmielewski, 1975.
• Filip z konopi, reż. J. Gębski, 1981.
• Fucha, reż. M. Dudziewicz, 1983.
• Godność, reż. R. Wionczek, 1984.
• Godzina za godziną, reż. R. Załuski, 1974.
• Hasło, reż. H. Bielski, 1976.
• Historia pewnej miłości, reż. W. Wiszniewski, 1974.
• Jan Serce, serial, reż. R. Piwowarski, 1981.
• Kapitał, czyli jak zrobić pieniądze w Polsce…, reż. F. Falk, 1989.
• Kobieta samotna, reż. A. Holland, 1981.
• Kontrakt, reż. K. Zanussi, 1980.
• Mały, reż. J. Dziedzina, 1970.
• Miś, reż. S. Bareja, 1980.
• Nie ma róży bez ognia, reż. S. Bareja, 1974.
• Niedzielne dzieci, reż. A. Holland, 1976.
• Nowy, reż. J. Ziarnik, 1969.
• Odlot, serial, reż. J. Dymek, 1982.
• Pejzaż horyzontalny, reż. J. Kidawa, 1978.
• Prawdzie w oczy, reż. B. Poręba, 1970.
• Przyjęcie na dziesięć osób plus trzy, reż. J. Gruza, 1973.
• Spokój, reż. K. Kieślowski, 1976.
• Stan wewnętrzny, reż. K. Tchórzewski, 1983.
• Strach, reż. A. Krauze, 1975.
• Ślad na Ziemi, serial, reż. Z. Chmielewski, 1978.
• Trzy stopy nad ziemią, reż. J. Kidawa-Błoński, 1984.
• Wigilia ’81, reż. L. Wosiewicz, 1982.
• Z punktu widzenia nocnego portiera, dokum. reż. K. Kieślowski, 1977.
• Zabicie ciotki, reż. G. Królikiewicz, 1984.
• Zmiennicy, serial, reż. S. Bareja, 1986.
• Znaki na drodze, reż. A. J. Piotrowski, 1969.
• Znaki szczególne, serial, reż. R. Załuski, 1976.

Identifiers

DOI

10.17951/rh.2022.53.573-602

Biblioteka Nauki

33766726