Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Journal

2022 | 54 | 123-144

Article title

Z elity chłopskiej do lubelskiej elity władzy. Kilka słów o pochodzeniu i początkach kariery rodziny Konopniców

Authors

Content

Title variants

EN
From Wealthy Peasant to Lublin Local Government Elite: Some Remarks on the Background and the Beginning of the Konopnica Family’s Social Career

Languages of publication

Abstracts

EN
The text focuses on the origin of the Konopnica family, who was among the ruling elite in Lublin in the second half of the 16th and the first half of the 17th century. It attempts to supplement information concerning the first known representative of this family, namely Jakub of Konopnica. The paper draws on hitherto unknown, and therefore not present in any studies, information contained in the Lublin municipal books. Information from this source indicates that the Konopnica family descended from Marcin Tomczyk, a rich peasant who lived in the village of Konopnica. Marcin and his family have already been examined at length by Małgorzata Kołacz-Chmiel. Now an analysis of the sources under study has revealed some more information about Jakub Konopnica’s wife. Only her name has been known so far, and thanks to the Lublin municipal books, certain facts about her family have been discovered. The text also poses a question relating to the credibility of the accounts according to which Jakub Konopnica grew wealthy through illegal felling in the forest which was municipal property.
PL
Tekst dotyczy pochodzenia rodziny Konopniców, która wchodziła w skład elity władzy Lublina w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII w. Stanowi próbę uzupełnienia wiadomości dotyczących pierwszego znanego dotąd przedstawiciela tej rodziny – Jakuba Konopnicy – w oparciu o nieznane dotąd i niewprowadzone do obiegu naukowego wiadomości źródłowe zawarte w treści lubelskich ksiąg miejskich. Informacje zapisane w tym źródle wskazują, że Konopnicowie wywodzili się od Marcina Tomczyka, bogatego chłopa żyjącego we wsi Konopnica. Marcin oraz jego rodzina byli już nieco szerzej przedstawieni w badaniach prowadzonych przez Małgorzatę Kołacz-Chmiel. Dodatkowo udało się znacznie poszerzyć zakres informacji dotyczących żony Jakuba Konopnicy. Znane było dotąd jedynie jej imię, natomiast zapisy w lubelskich księgach miejskich informują także o jej rodzinie. Tekst zawiera jednocześnie pytanie o wiarygodność przekazów mówiących o tym, że Jakub Konopnica bogacił się w sposób nielegalny, prowadząc wyrąb drzew w lesie stanowiącym własność miejską.

Journal

Year

Issue

54

Pages

123-144

Physical description

Dates

published
2022

Contributors

author
  • Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

  • Księga sądowa podlubelskiej wsi Konopnicy 1521–1555, oprac. G. Jawor, M. Kołacz-Chmiel, Lublin 2009.
  • Lauda miejskie lubelskie XVII w., zebrał i wydał J. Riabinin, Lublin 1934.
  • Lustracja województwa lubelskiego 1565, wyd. A. Wyczański, Wrocław–Warszawa 1959.
  • Materiały do historii miasta Lublina 1317–1792, oprac. J. Riabinin, Lublin 1938.
  • Materjały do monografji Lublina. Wilkierze XV–XVII w., wyd. L. Białkowski, Lublin 1928.
  • Zbiór Dokumentów Małopolskich, cz. 6: Dokumenty króla Władysława Jagiełły z lat 1386–1417, wyd. I. Sułkowska-Kurasiowa, S. Kuraś, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
  • Buczkowa I., Kamienica Konopniców w Lublinie (tzw. Sobieskich), „Studia i Materiały Lubelskie” 1963, 1 (2).
  • Chojęta M., Badania nad lubelską elitą władzy w XV i pierwszej połowie XVI wieku oraz dalsze perspektywy ich prowadzenia, „Res Historica” 2007, 25.
  • Chojęta M., Związki rodzinne członków lubelskiej elity władzy w pierwszej połowie XVI wieku, „Studia Historyczne” 2008, 51, 3–4 (203–204).
  • Dzieje Lubelszczyzny, t. 3, Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, oprac. S. Kuraś, Warszawa 1983.
  • Dzieje Lubelszczyzny, t. 4, Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego, oprac. S. Wojciechowski, A. Sochacka, R. Szczygieł, Warszawa 1986.
  • Froehlichowa Z., Z dziejów organizacji władz miejskich m. Lublina do końca XVII wieku, „Pamiętnik Lubelski” (1927–1930), 1.
  • Gawarecki H., Kultura artystyczna miasta w okresie renesansu, w: Dzieje Lublina. Próba syntezy, t. 1, Lublin 1965.
  • Hemperek P., Oficjalat okręgowy w Lublinie XV–XVIII w. Studium z dziejów organizacji kompetencji sądownictwa kościelnego, Lublin 1974.
  • Jakimińska G., Elita władzy lubelskiej gminy miejskiej w latach 1555–1651, Lublin 2012.
  • Jakimińska G., Majątek rodziny Konopniców, „Studia i Materiały Lubelskie” 2015, 18.
  • Jakimińska G., Rodzina Konopniców, w: Książki i historia. Księga jubileuszowa ofiarowana dr. Zdzisławowi Bieleniowi z okazji 50-lecia nieprzerwanej pracy w Bibliotece im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, Lublin 2008.
  • Jakimińska G., Złoty wiek Lublina, w: Lublin. 700 lat dziejów miasta, red. G. Figiel, R. Szczygieł, W. Śladkowski, Lublin 2017.
  • Jawor G., Ludność chłopska i społeczności wiejskie w województwie lubelskim w późnym średniowieczu. Schyłek XIV–początek XVI wieku, Lublin 1991.
  • Kołacz-Chmiel M., Elity chłopskie w Polsce w XV–XVI wieku (Rodziny Bąków-Tomczyków i Zegadłów w podlubelskiej wsi Konopnica), „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2011, 3 (7).
  • Mazurkiewicz J., Jurydyki lubelskie, Wrocław 1956.
  • Rachwał P., Ruch naturalny ludności rzymskokatolickiej w Lubelskiem w świetle rejestracji metrykalnej z lat 1582–1900, Lublin 2019.
  • Resztak M., Najstarsza zachowana lubelska księga miejska i jej pisarze (cz. I), „Studia Źródłoznawcze” 2013, 51.
  • Riabinin J., Materjały do historii Lublina. Lublin w księgach wójtowsko-ławniczych XVII–XVIII w., Lublin 1928.
  • Riabinin J., Rada miejska lubelska w XVII wieku, Lublin 1931.
  • Rola A., Historia podlubelskiej wsi Konopnica do połowy XVI wieku, „Rocznik Lubelski” 2013, 39.
  • Rozwałka A., Niedźwiadek R., Stasiak M., Lublin wczesnośredniowieczny. Studium rozwoju przestrzennego, Warszawa 2006.
  • Stankowa M., Konopnica Aleksander (ok. 1598–1660), w: Polski słownik biograficzny, t. 13, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968.
  • Szczygieł R., Konflikty społeczne w Lublinie w pierwszej połowie XVI wieku, Warszawa 1977.
  • Szczygieł R., Lokacja miasta na prawie niemieckim i jego rozwój do końca XVI wieku, w: Szczygieł R., Gmiterek H., Dymmel P., Lublin. Dzieje miasta, t. 1, Od VI do końca XVIII wieku, Lublin 2008.
  • Szewczyk R., Ludność Lublina w latach 1583–1650, Lublin 1947.
  • Tworek S., Rozkwit miasta. Renesans, w: Dzieje Lublina. Próba syntezy, t. 1, Lublin 1965.
  • Wierzbicki L.A., Konopnica Aleksander (ok. 1590–1660), w: Słownik biograficzny miasta Lublina, red. T. Radzik, A.A. Witusik, J. Ziółek, t. 3, Lublin 2009.
  • Zalewski L., Katedra i jezuici w Lublinie, cz. 1, Lublin 1947.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

Biblioteka Nauki
33770820

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_17951_rh_2022_54_123-144
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.