Z problematyki scalania archiwaliów w Polsce w okresie międzywojennym

• Authors: Irena Mamczak-Gadkowska

Title variants

EN

Consolidation of Archival Materials in Poland in the Interwar Period

Abstracts

EN

The aim of this article is to present the issue of consolidation of archival materials in Poland in the interwar years (1918–1939). After Poland regained independence, the problem of merging archives became particularly important for Polish state archives, both in the context of ongoing revindication process of archival records and library collections and the need for their rational distribution in the archives as well as in the context of arranging and making archival resources accessible for scientific research. The author discusses the main problems that accompanied this process. She draws attention to the initiatives of the State Archives Department and the most prominent Polish archivists in this regard. She also points out the legal aspects of this process and the main difficulties associated with its implementation. The author emphasizes the role and efforts of archives and scientific libraries in the process of consolidating archival materials in Poland during the said period.

PL

Artykuł przedstawia problematykę scalania archiwaliów w Polsce w okresie międzywojennym (1918–1939). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości problem scalania archiwów stał się w polskich archiwach państwowych szczególnie ważny, zwłaszcza w kontekście prowadzonej akcji rewindykacji archiwaliów i zbiorów bibliotecznych oraz konieczności ich racjonalnego rozmieszczania w archiwach, jak również w kontekście opracowania i udostępniania zasobu archiwalnego do badań naukowych. Autorka przedstawia najważniejsze problemy, jakie towarzyszyły temu procesowi. Zwraca uwagę na inicjatywy Wydziału Archiwów Państwowych oraz najwybitniejszych archiwistów polskich w tym zakresie. Wskazuje również na aspekty prawne tego procesu oraz na najważniejsze trudności, jakie były związane z jego realizacją. Podkreśla także rolę i wysiłek archiwów i bibliotek naukowych, przede wszystkim uniwersyteckich, w procesie scalania archiwaliów w Polsce w tym okresie.

Keywords

EN

archival materials; state archives; consolidation of archival materials; scientific libraries

PL

materiały archiwalne; archiwa państwowe; scalanie archiwaliów; biblioteki naukowe

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Res Historica
• Year: 2023
• Issue: 55
• Pages: 499-515

Dates

published

2023

Contributors

author

Irena Mamczak-Gadkowska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska

References

• Archiwum Akt Nowych:
• Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Departament I Ogólny, sygn. 2.
• Archiwum Narodowe w Krakowie:
• Archiwum Państwowe w Krakowie, sygn. 41.
• „Dziennik Praw Państwa Polskiego” 1919, nr 14, poz. 182.
• „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej” 1938, nr 7, poz. 203.
• Protokół posiedzeń VI sesji Rady Archiwalnej z 19 i 20 grudnia 1928 r., „Archeion” 1928, 5.
• Protokół posiedzeń VII sesji Rady Archiwalnej z 28–29 marca 1930 r., „Archeion” 1930, 8.
• Sprawozdanie Wydziału Archiwów Państwowych z lat 1931 i 1932, „Archeion” 1933, 11.
• Sprawozdanie z działalności Archiwów Państwowych. Lata 1933 i 1934, „Archeion” 1935, 13.
• Sprawozdanie z działalności Archiwów Państwowych. Rok 1931, „Archeion” 1932, 10.
• Sprawozdanie z działalności Archiwów Państwowych. Rok 1932, „Archeion” 1933, 11.
• Sprawozdanie z działalności Archiwów Państwowych. Rok 1930, „Archeion” 1931, 9.
• Sprawozdanie z działalności Archiwów Państwowych. Rok 1935, „Archeion” 1936, 14.
• Sprawozdanie z działalności Archiwów Państwowych. Rok 1936, „Archeion” 1937–1938, 15.
• Sprawozdanie z działalności WAP w latach 1933 i 1934, „Archeion” 1935, 13.
• Sprawozdanie z działalności WAP w r. 1935, „Archeion” 1936, 14.
• Sprawozdanie z działalności WAP w 1936 r., „Archeion” 1937–1938, 15.
• Sprawozdanie z działalności WAP w 1937 r., „Archeion” 1938–1939, 16.
• Wykonanie uchwał Rady Archiwalnej, „Archeion” 1930, 8.
• Bańkowski P., Archiwa i rękopiśmienne zbiory biblioteczne, „Archeion” 1951, 19–20.
• Bielińska M., Sucheni-Grabowska A., Siemieński Józef, Jan, Julian (1882–1941), w: Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1, Warszawa–Łódź 1988.
• Jankowska J., Scalanie archiwaliów, „Archeion” 1954, 22.
• Kaczmarczyk K., Potrzeby naszych archiwów, w: Nauka Polska, jej potrzeby, organizacja i rozwój, t. 10, Warszawa 1929.
• Karwasińska J., Józef Siemieński – dyrektor Archiwum Głównego, „Archeion” 1948, 17.
• Mamczak-Gadkowska I., Archiwa państwowe w II Rzeczypospolitej, Poznań 2006.
• Konarski K., Nowożytna archiwistyka polska i jej zadania, Warszawa 1929.
• Konarski K., Z zagadnień nowożytnej archiwistyki polskiej, „Archeion” 1927, 1.
• Konarski K., Łopaciński W., Reorganizacja archiwów państwowych, w: Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie 28 listopada do 4 grudnia 1930, t. 1, Referaty, red. K. Tyszkowski, Lwów 1930.
• Przelaskowski R., Program prac wewnętrznych w archiwach nowożytnych, Warszawa 1935.
• Siemieński J., Przewodnik po archiwach polskich, t. 1, Archiwa dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa 1933.
• Siemieński J., Respect des fonds. Application internationale, w: VIII-e Congres International des Sciences Historiques, V. I- Communication presentees, Zurich 1938.
• Siemieński J., Scalanie archiwów i bibliotecznych zbiorów szczególnych, w: Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925, t. 1, Referaty, Sekcja VI B, Lwów 1925.
• Siemieński J., Stan i sprawa archiwów polskich, w: Nauka Polska jej potrzeby, organizacja i rozwój, t. 10, Warszawa 1929.
• Suchodolski W., Projekt Przewodnika po polskich archiwach państwowych doby porozbiorowej (1772–1918). Ankieta archiwalna, „Archeion” 1934, 12.
• Tarakanowska M., Problemy rozmieszczania i scalania zespołów archiwalnych w sieci archiwów państwowych, „Archeion” 1988, 84.

Identifiers

DOI

10.17951/rh.2023.55.499-515

Biblioteka Nauki

33906510