W walce o swe prawa. Łemkowie w województwie rzeszowskim w latach 1968–1972

• Authors: Roman Drozd

Title variants

EN

Fighting for Own Rights. The Lemkos in Rzeszów Voivodeship in the Years 1968–1972

Abstracts

EN

As a result of Operation „Vistula”, the Ukrainian population, including Lemkos, was dispersed in the Western and Northern Territories of Poland. The authorities assumed that they would have submitted to the rapid national assimilation there. However, the deported population aimed to return to their homeland and preserve their national identity. To this end, the representatives turned to the authorities with particular demands. Lemko activists in the Rzeszów Voivodeship were very active in this field. Taking advantage of the political crisis in Poland caused by the events of March 1968, they asserted constitutional rights and compensation for the harm done to the forcibly relocated population. These efforts resulted in failure because the authorities did not intend to change the current national policy of assimilation.

PL

W wyniku akcji „Wisła” ludność ukraińska, w tym łemkowska, została osiedlona w rozproszeniu na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski. Władze zakładały, że ulegną tam szybkiej asymilacji narodowej. Jednak deportowana ludność dążyła do powrotu w rodzinne strony i zachowania własnej tożsamości narodowej. W tym celu jej przedstawiciele zwracali się do władz z odpowiednimi postulatami. Dużą w tym zakresie aktywność przejawili aktywiści łemkowscy w województwie rzeszowskim. Wykorzystując kryzys polityczny w Polsce, wywołany wydarzeniami marcowymi w 1968 r., upomnieli się o konstytucyjne prawa i naprawienie krzywd wyrządzonych wysiedlonej ludności. Starania te zakończyły się niepowodzeniem, gdyż władze nie zamierzały zmienić dotychczasowej asymilacyjnej polityki narodowościowej.

Keywords

EN

Ukrainians; The Lemkos; Poland; March 1968

PL

Ukraińcy; Łemkowie; Polska; marzec 1968 r.

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Res Historica
• Year: 2023
• Issue: 56
• Pages: 1027-1044

Dates

published

2023

Contributors

author

Roman Drozd

• Uniwersytet Pomorski

References

• „Dziennik Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” 1958, nr 17, poz. 71.
• Kwestia ukraińska w działalności Służby Bezpieczeństwa PRL. Dokumenty i materiały, oprac. A. Słabig, Warszawa 2016.
• Drozd R., Polityka władz wobec ludności ukraińskiej w Polsce w latach 1944–1989, Warszawa 2001.
• Drozd R., Ukraińcy w Polsce w okresie przełomów politycznych 1944–1981, w: Mniejszości narodowe w Polsce, red. P. Madajczyk, Warszawa 1998.
• Gocz B., 50 lat Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej, „Muzejna Zahoroda” 2018, 3.
• Halczak B., Dzieje Łemków od średniowiecza do czasów współczesnych, Warszawa 2014.
• Kramar Y., The Consequences of the deportation of Lemkos Region, 1944–1947, w: The Lemko Region, 1939–1947. War, Occupation and Deportation, red. P. Best, J. Moklak, Cracov and New Haven 2002.
• Krzysztofiński M., Pisuliński J., Michał Doński (1919–2001), członek PPR i GL, współpracownik NKWD/MGB/MWD, funkcjonariusz UB, działacz łemkowski, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2006, 2 (4).
• Misiło E., Obóz Jaworzno. Zbrodnia nieukarana, Warszawa 2022.
• Pisuliński J., Akcja Specjalna „Wisła”, Rzeszów 2020.
• Słabig A., „Sytuacja jest w naszych rękach”. Działalność aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec Ukraińców w latach 1944–1989, Słupsk 2018.
• Syrnyk J., Ludność ukraińska na Dolnym Śląsku (1945–1989), Wrocław 2007.
• Syrnyk J., Ukraińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne (1956–1990), Warszawa 2008.
• Wilk A., Łemkowie. Między integracją a rozproszeniem 1918–1989, Warszawa 2020.

Identifiers

DOI

10.17951/rh.2023.56.1027-1044

Biblioteka Nauki

33916101