Mapowanie przeszłości. Systemy Informacji Geograficznej (GIS) a badanie przeszłości

• Authors: Marek Woźniak

Title variants

EN

Mapping the Past. Geographical Information Systems (GISes) in the Context of Studying the Past

Abstracts

EN

Interactive online maps enable new perspectives and allow for multi-dimensional interaction with source data, becoming – thanks to that – an intuitive analytical resource for the purpose of exploring relations between the information, which were obscured up to this moment. Visualization of data in the form of interactive maps is becoming not only an attractive means for presenting the knowledge – e.g., in the form of diagrams, tables, and images – but, first and foremost, provides the user with a possibility to perform a more profound analysis of historical phenomena. Visualizations of this kind, revealing unnoticed relations and patterns, provoke new questions and prompt historians to search for the answers. Newly created interactive historical maps can become a starting point to formulate new representations of past phenomena and processes. They can also serve to organize the knowledge and to integrate source materials of different sorts. As they link various forms of data (linguistic, visual, geographical), they form an analytical tool used to interpret historical processes and phenomena that have been of interest, but also to explore new ones.

PL

Interaktywne mapy internetowe otwierają nowe perspektywy i wielowymiarową interakcję z danymi źródłowymi, stając się dzięki temu intuicyjnym narzędziem analitycznym pozwalającym dostrzec ukryte do tej pory relacje między nimi. Wizualizacja danych w formie interaktywnych map staje się nie tylko atrakcyjnym narzędziem prezentacji wiedzy – m.in. w formie wykresów, tabel, obrazów – ale przede wszystkim daje możliwość pogłębionych analiz zjawisk historycznych. Tego rodzaju wizualizacje, ujawniając niedostrzegane dotychczas relacje i wzory, prowokują do zadawania nowych pytań i szukania na nie odpowiedzi. Interaktywne mapy historyczne powstałe w oparciu o to narzędzie mogą stać się punktem wyjścia do sformułowania odmiennej od klasycznej reprezentacji zjawisk i procesów z przeszłości, ale także służyć porządkowaniu wiedzy i integrowaniu różnego rodzaju danych źródłowych. Łącząc dane (językowe, wizualne, geograficzne), stają się jednocześnie narzędziem analitycznym służącym interpretowaniu interesujących nas procesów i zjawisk historycznych oraz poszukiwaniem nowych.

Keywords

EN

map; past; visualization; world mapping

PL

mapa; przeszłość; wizualizacja; mapowanie świata

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Res Historica
• Year: 2023
• Issue: 56
• Pages: 1203-1217

Dates

published

2023

Contributors

author

Marek Woźniak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

References

• Afeltowicz Ł., Modele, artefakty, kolektywy, praktyka badawcza w perspektywie współczesnych studiów nad nauką, Toruń 2012.
• Certeau de M., Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przeł. K. Thiel-Jańczuk, Kraków 2008.
• Crampton J.W., Krygier J., An Introduction to Critical Cartography, „International E-Journal for Critical Geographies” 2006, 4.
• Gregory I.A., A place in history: A guide to using GIS in historical research, wyd. 2, CDDA, Belfast 2003.
• Harley J.B., Deconstructing the Map, „Cartographica” 1989, 2.
• Jackson P., Maps of Meaning. An introduction to cultural geography, London–New York 1994.
• Jenkins H., Kultura konwergencji, Nowy Jork 2008.
• Kula M., Historia moja miłość (z zastrzeżeniami), Lublin 2005.
• Kula M., Wizytówka historyka, Warszawa 2020.
• Lähteenmäki I., Transmedia history, „Rethinking History. The Journal of Theory and Practice” 2021, 25, 3, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13642529.2021.1963597?fbclid=IwAR3z1XeBh4ONYbEzdyqh1b37WLjp6NiH8WugoPEwJyL1QpzAeytjgNh78io [dostęp: 10 IX 2022].
• Pomorski J., Spoglądając w przeszłość… Studia i szkice metahistoryczne, Lublin 2017.
• Perez-Manjarrez E., Carretero M., Historical Maps as Narratives Anchoring the Nation in History Textbooks, https://www.researchgate.net/publication/352492030_Historical_Maps_as_Narratives_Anchoring_the_Nation_in_History_Textbooks, s. 144-146 [dostęp: 20 XI 2022].
• Rybicka E., Mapy. Od metafory do kartografii krytycznej, „Teksty Drugie” 2013, 4.
• Schlögel K., W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, przeł. I. Drozdowska, Ł. Musiał, Poznań 2009.
• Visualization in the Age of Computerization, red. A. Carusi, A.S. Hoel, T. Webmoor, S. Woolgar, Routledge, 2015, https://www.academia.edu/4314979/Visualization_in_the_Age_of_Computerization [dostęp: 7 II 2023].
• esri.pl/co-to-jest-gis/ [dostęp: 10 IX 2022].
• http://24gis.pl/modelowanie-rozwoju-computerworld/ [dostęp: 10 IX 2022].
• http://cichociemni.edu.pl/gis-historyczny/ [dostęp: 10 IX 2022].
• http://henryjenkins.org/2011/08/defining_transmedia_further_re.html [dostęp: 10 IX 2022].
• http://henryjenkins.org/blog/2007/03/transmedia_storytelling_101.html [dostęp: 10 IX 2022].
• http://henryjenkins.org/blog/2017/12/13/i-have-a-bad-feeling-about-this-reflections-on-star-wars-fandom-and-transmedia [dostęp: 10 IX 2022].
• http://kmw.ip.olsztyn.pl/Granica-w-badaniach-historycznych-przy-wykorzystaniu-serwerow-GIS,134999,0,1.html [dostęp: 10 IX 2022].
• http://www.ece.ceu.hu/publications/kotenko/9999/29643.html [dostęp: 10 IX 2022].
• https://atlasfontium.pl/ziemie-polskie-korony/ [dostęp: 10 IX 2022].
• https://core.ac.uk/download/pdf/229237998.pdf [dostęp: 10 IX 2022].
• https://catalog.fitchburgstate.edu/preview_course_nopop.php?catoid=43&coid=84471 [dostęp: 10 IX 2022].
• https://gijn.org/2021/05/12/mapping-migration-deaths-with-gis-modeling/ [dostęp: 10 IX 2022].
• https://gisday.com/pl-pl/discover-gis [dostęp: 7 II 2023].
• https://gisplay.pl/kartografia/10460-prawie-mln-zl-na-realizacje-atlasu-historycznego-miast-polskich.html [dostęp: 10 IX 2022].
• https://gistoria.pl/ [dostęp: 7 II 2023].
• https://isprs-annals.copernicus.org/articles/II-4-W2/155/2015/isprsannals-II-4-W2-155-2015.pdf [dostęp: 10 IX 2022].
• https://journals.pan.pl/Content/116741/PDF/Teka-2017_15_ZASTOSOWANIE-PROGRAM%C3%93W-GIS.pdf [dostęp: 10 IX 2022].
• https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1191/030913201678580494 [dostęp: 10 IX 2022].
• https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/74560/wnek_systemy_gis_w_badaniach_historycznych_2010.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 10 IX 2022].
• https://shs.hal.science/halshs-03775019/document [dostęp: 7 II 2023].
• https://stanford.maps.arcgis.com/home/index.html [dostęp: 10 IX 2022].
• https://storymaps.arcgis.com/collections/68ec1a708606408bbae18d8d9d37f642 [dostęp: 10 IX 2022].
• https://storymaps.arcgis.com/collections/68ec1a708606408bbae18d8d9d37f642?item=1, [dostęp: 10 IX 2022].
• https://storymaps.arcgis.com/stories/06b612505e364a0db0cf1324b2d4740b [dostęp: 10 IX 2022].
• https://storymaps.arcgis.com/stories/af948891920e45b8a519b341c4ffe8bchttps://www.esri.com/news/arcuser/0612/files/stanford.pdf [dostęp: 10 IX 2022].
• https://teatrnn.pl/bazy-danych/historyczny-geoportal-lublina-lublin-hgis/ [dostęp: 10 IX 2022].
• https://www.academia.edu/13358369/An_introduction_to_critical_cartography [dostęp: 20 XI 2022].
• https://www.academia.edu/25126444/Cartographic_multimedia_and_praxis_in_human_geography_and_the_social_sciences [dostęp: 7 II 2023].
• https://www.academia.edu/25126455/A_praxis_of_public_participation_GIS_and_visualization [dostęp: 10 IX 2022].
• https://www.arcanagis.pl/gis-em-o-historii-wizualizacja-dworca-warszawsko-wiedenskiego-na-podstawie-archiwaliow/ [dostęp: 7 II 2023].
• https://www.arcanagis.pl/przeszlosc-mozna-zobaczyc-gis-em/ [dostęp: 10 IX 2022].
• https://www.arcanagis.pl/rola-gis-w-rozwoju-inteligentnych-
• miast/?print=print [dostęp: 10 IX 2022].
• https://www.arcgis.com/index.html [dostęp: 10 IX 2022].
• https://www.dropbox.com/s/myilr25okj2znsg/Final_Project_DataSources.pdf?dl=0 [dostęp: 10 IX 2022].
• https://www.esri.com/content/dam/esrisites/sitecore-archive/Files/Pdfs/library/whitepapers/pdfs/gis-for-law-enforcement.pdf [dostęp: 10 IX 2022].
• https://www.ncjrs.gov/ovc_archives/reports/geoinfosys2003/cm3b.html [dostęp: 10 IX 2022].
• https://www.scribd.com/document/168196617/Visualization-in-the-Age-of-Computerization-1# [dostęp: 7 XII 2022].
• https://www.umcs.pl/pl/informacje-prasowe,4623,szlakami-polski-niepodleglej-aplikacja-mobilna-instytutu-historii-umcs,79418.chtm [dostęp: 7 XII 2022].
• https://www.up.krakow.pl/nauka/562-nauka/nauka-aktualnosci/3133-projekt-gis-w-historii-mozliwosci-wykorzystania-i-popularyzacji-wspolczesnych-narzedzi-geoinformatycznych-w-naukach-humanistycznych-na-przykladzie-czynu-zbrojnego-cichociemnych-z-dofinansowaniem-w-ramach-programu-dialog [dostęp: 7 II 2023].
• https://www.youtube.com/watch?v=gp6rpafXt3E&ab_channel=JusticeResearchandStatisticsAssociation [dostęp: 10 IX 2022].

Identifiers

DOI

10.17951/rh.2023.56.1203-1217

Biblioteka Nauki

33922121