Nazwiska patronimiczne z formantem -uk w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach na południowym Podlasiu

• Authors: Marcin Kojder
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W  artykule analizie poddano nazwiska patronimiczne z  formantem -uk w  inskrypcjachnagrobnych na wybranych cmentarzach z  terenu południowego Podlasia. Badane inskrypcjepochodzą z dwóch stuleci (XX i XXI wieku) i datowane są na lata 1905–2011. Z inskrypcjinagrobnych pochodzących z cmentarzy w Bereściu, Hannie, Holeszowie, Kodeńcu i Wyrykachwydobyto 372 poświadczenia nazwisk patronimicznych z formantem -uk, zapisanych w językupolskim (alfabetem łacińskim) oraz ukraińskim (w różnych rodzajach cyrylicy).

EN

The paper analyzes patronymic surnames with suffix -uk in tombstone inscriptions on selected cemetery on southern Podlasie region. The studied inscriptions are dated as covering two centuries: from the 20th to the 21st centuries (the limitary dates being: 1905 and 2011). In the tombstone inscriptions from cemetery in Bereść, Hanna, Holeszów, Kodeniec and Wyryki 372 attestations of patronymic surnames with suffix -uk were collected, written in Polish (Roman script) and in Ukrainian (in different varieties of the Cyrillic script).

RU

W artykule analizie poddano nazwiska patronimiczne z formantem -uk w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach z terenu południowego Podlasia. Badane inskrypcje pochodzą z dwóch stuleci (XX i XXI wieku) i datowane są na lata 1905-2011. Z inskrypcji nagrobnych pochodzących z cmentarzy w Bereściu, Hannie, Holeszowie, Kodeńcu i Wyrykach wydobyto 372 poświadczenia nazwisk patronimicznych z formantem -uk zapisanych w języku polskim (alfabetem łacińskim) oraz ukraińskim (w różnych rodzajach cyrylicy).

Keywords

PL

nazwiska patronimiczne; pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie; inskrypcje nagrobne

EN

patronymic surname; the Polish-Eastern Slavic borderland; tombstone inscription

RU

nazwiska patronimiczne; pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie; inskrypcje nagrobne

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Białorutenistyczne
• Year: 2015
• Volume: 9

Dates

published

2015

online

2016-02-26

Contributors

author

Marcin Kojder

References

• Arkuszyn Hryhorij Lewkowych, Słownyk wariantów własnych imen piwniczno-zachidnoji Ukrajiny, Łuck: Wołynśkyj nacionalnyj uniwersytet im. Ł. Ukrajinky, 2009.
• Bednarczuk Leszek, Stosunki etnolingwistyczne na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zarys problematyki, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, t. 6: Między Wschodem a Zachodem, cz. 4: Zjawiska językowe na pograniczu polsko-ruskim, red. Jerzy Bartmiński, Michał Łesiów, Lublin: LTN, 1992, s. 64.
• Borek Henryk, Szumska Urszula, Nazwiska mieszkańców Bytomia od końca XVI wieku do roku 1740, Warszawa: PWN, 1976.
• Czyżewski Feliks, Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych. Część 1. Słownik nazwisk, Lublin: Wydawnictwo Polihymnia, 2013.
• Czuczka Pawło Pawłowycz, Dо pochodżennia і znaczennia ukrajinśkych imennykowych utworeń z sufiksamy -uk, -czuk, [w:] Tezy dopowidej і powidomłeń XVII naukowoji konferencii. Serija fіłołohiczna, Użhorod: Użhorodśkyj derżawnyj uniwersytet, 1963, s. 70–71.
• Czyżewski Feliks, Gala Sławomir, Zagadnienie pogranicza językowego na przykładzie nazwisk włodawskich, [w:] Systemy onomastyczne w słowiańskich gwarach mieszanych i przejściowych, red. Stefan Warchoł, „Rozprawy Slawistyczne”, t. 7, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1993, s. 113–136.
• Dacewicz Leonarda, Rola sufiksu -uk w kulturze nazewniczej Podlasia, [w:] Munuscula Linguistica. In Honorem Alexanderae Cieslikowa Oblata, red. Kazimierz Rymut, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2006, s. 157–162.
• Dacewicz Leonarda, Historia nazwisk na kresach północno-wschodnich Rzeczypospolitej (XVI–XVIII w.), Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2014.
• Hrinczenko Borys Dmytrowycz, Słowar’ ukrajinśkoji mowy, t. 1-4, Kyjiw: Wydawnyctwo Akademiji Nauk Ukrajinskoji RSR, 1958.
• Kaleta Zofia, Nazwisko w kulturze polskiej, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998.
• Klemensiewicz Zenon, Historia języka polskiego, Warszawa: PWN, 1974.
• Kojder Marcin, Antroponimia historyczna starostwa hrubieszowskiego w XII i XVIII wieku, „Rozprawy Slawistyczne”, t. 24, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2014.
• Kojder Marcin, Imiona męskie w inskrypcjach nagrobnych wybranych cmentarzy wschodniej Lubelszczyzny, [w:] Cmentarze po obu stronach Bugu, red. Hryhorij. Arkuszyn, Feliks Czyżewski, Agnieszka Dudek-Szumigaj, Włodawa–Lublin: Towarzystwo Popularyzacji Piękna Polesia i Zakład Filologii Ukraińskiej UMCS, 2014, s. 203–214.
• Lindert Bronisława, Formanty -(i)uk, -czuk w językach wschodniosłowiańskich, „Z Polskich Studiów Slawistycznych”, seria 4: Językoznawstwo, Warszawa: PWN, 1972, s. 81–87.
• Magda-Czekaj Małgorzata, Wybrane typy słowotwórcze nazwisk okresu średniopolskiego w ujęciu historyczno-społecznym, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2011.
• Malec Maria, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1994.
• Red’ko Julian, Słownyk suczasnych ukrajinśkych imen, t. 1-2, Lwiw: „Naukowe Towarystwo im. T. Szewczenka”, 2007.
• Rymu Kazimierzt, Staropolskie formacje na -czyk, [w:] Kazimierz Rymut, Szkice onomastyczne i historycznojęzykowe, „Prace Instytutu Języka Polskiego” 118, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2003.
• Sajewicz Michał, Nazwiska patronimiczne z formantem -uk w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie na tle ogólnopolskim, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2013.
• Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t. 1, Warszawa: Nakładem Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880.
• Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny, red. Zofia Abramowicz, Lilia Citko, Leonarda Dacewicz, t. 1-2, Białystok: Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu w Białymstoku, 1998.
• Sieradzki Andrzej, Poznańskie derywaty nazwiskowe XVI–XVIII wieku, Poznań: Wydawnictwo Rys, 2013.
• Skrypnyk Hryhoriwna, Dziatkiwśkа Nina Pantełejmoniwna, Własni imena ludej, Kyjiw: „Naukowa dumka”, 1996.
• Taszycki Witold , Słowiańskie nazwy miejscowe (ustalenie podziału), Kraków: „Prace Komisji Językowej PAU” 1946, 29.
• Tichoniuk Bazyli, Imiona i ich formy na pograniczu polsko-białoruskim od XVI wieku do roku 1839, Zielona Góra: Wydawnictwo WSP w Zielonej Górze, 2000.
• Trijniak Iwan Iwanowycz, Słownyk ukrajinśkych imen, Kyjiw: Wydawnyctwo „Dowira”, 2005.
• Tymczenko Jewhen Konstiantynowycz, Materiały do słownika pysemnoji ta knyżnoji ukrajinśkoji mowy XV–XVIII stolitt’, kn. 1–2, Kyjiw: Wydawnyctwo Instytutu ukrajinskoji mowy NANU, 2002.
• Warchoł Stefan, Specyfika gwar mieszanych i przejściowych na terenach etnicznie zróżnicowanych, [w:] Gwary mieszane i przejściowe na terenach słowiańskich, red. Stefan Warchoł, „Rozprawy Slawistyczne”, t. 6, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1993, s. 349–354.
• Wolnicz-Pawłowska Ewa, Osiemnastowieczne imiennictwo ukraińskie w dawnym województwie ruskim, Wrocław: Ossolineum, 1978.
• Wolnicz-Pawłowska Ewa, Szulowska Wanda, Antroponimia polska na Kresach południowo-wschodnich: XV–XIX wiek, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998.
• Wolnicz-Pawłowska Ewa, Antroponimia łemkowska na tle polskim i słowackim (XVI–XIX wiek), Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1993.

Identifiers

DOI

10.17951/sb.2015.9.281