Literatura polska na łamach „Naszej Niwy” (1906–1915). Aspekt konceptualny i funkcjonalny

• Authors: Gun-Britt Kohler
• Languages of publication: DE

Abstracts

EN

In relation to the question of by what means the Belarusian newspaper „Naša niva“ conceptualizes Belarusian national space, and, simultaneously, Belarusian national literature the article discusses the profiling and function of Polish literature and writers within the newspaper. An analysis of the corpus of translations and of the selection and evaluation of authors and literary phenomena reveals strategies of dissimilation (getting visible) and, more important, of appropriation of literary resources (gaining dignity). Discursive strategies of ikonifying and hybridizing discern representatives of Polish literature as either Polish ‘proper’ („close but alien“), or as Polish ‘improper’ (actually Belarusian). Thus, the presentation of Polish literature is part of „Naša niva“’s general strategy to conceptualize and establish a Belarusian literary tradition.

PL

W artykule poddano analizie funkcjonowanie literatury i pisarzy polskich na łamach białoruskiej „Naszej Niwy” w kontekście pytania, za pomocą jakich środków gazeta konceptualizuje białoruską przestrzeń narodową oraz białoruską literaturę narodową. Analiza korpusu przekładów, dokonywanych wyboru i ocen polskich autorów oraz przedstawianych na łamach pisma fenomenów literackich ujawnia zjawiska dysymilacji i – co istotne – przyswojenia polskiego dyskursu literackiego (przejęcie wartości). Dyskursywne strategii ikonizacji oraz hybrydyzacji określają przedstawicieli literatury polskiej jako „prawdziwych” („bliskich lecz obcych”) albo jako „nieprawdziwych” (w istocie białoruskich). Taka prezentacja literatury polskiej jawi się jako charakterystyczna dla „Naszej Niwy” strategia konceptualizacji i porządkowania białoruskiej tradycji literackiej.

RU

В статье рассматривается презентация и функция польской литературы и польских писателей в белорусской газете „Наша нива” в связи со следующей проблемой: с помощью каких средств эта газета создает концепцию белорусского национального пространства и, одновременно, белорусскую национальную литературу. Анализ корпуса переводов, отбор и оценка польских авторов и литературных феноменов выявляет акты диссимиляции и, что более важно, присвоения литературных ресурсов (приобретение достоинства). Дискурсивные стратегии иконофикации и гибридизации определяют представителей польской литературы или как „настоящих” („близких, но чужих”), или как „ненастоящих” польских (то есть, на самом деле, белорусских). Таким образом, презентация польской литературы – это часть общей „нашенивской” стратегии концептуализации и конструирования белорусской литературной традиции.

Keywords

EN

Belarusian literature; Polish literature; national revival; conceptualization of national literature; dissimilation; dignity; appropriation of literary resources; translation; „Naša niva“

PL

literatura białoruska; literatura polska; odrodzenie narodowe; konceptualizacja literatury narodowej; dysymilacja; godność; przyswojenie resursów literackich; przekład; „Nasza Niwa”

RU

белорусская литература; польская литература; национальное возрождение; концептуализация национальной литературы; диссимиляция; достоинство; присвоение литературных ресурсов; перевод; „Наша нiва”

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Białorutenistyczne
• Year: 2016
• Volume: 10

Dates

published

2016

online

2016-12-22

Contributors

author

Gun-Britt Kohler

References

• Aleksandrovič, S. (1971). Pucjaviny rodnaha slova. Prablemy razviccja belaruskaj litaratury i druku druhoj palovy XIX – pačatku XX stahodzzja. Minsk: BDU.
• Casanova, P. (2004). The world republic of letters. Cambridge, MA: Harvard Univ. Press.
• Chaŭstovič, M. (2012). Zwei Strömungen der belarussischen Literatur des 19. Jahrhunderts: die Emanzipation des belarussischen Literaturprozesses aus dem Literatursystem der Rzeczpospolita. In: G.-B. Kohler, P. Navumenka, R. Grüttemeier (Hg.) Kleinheit als Spezifik. Bei­ träge zu einer feldtheor etischen Analyse der belarussischen Literatur im Kontext ‚kleiner‘ slavischer Literaturen. Studia Slavica Oldenburgensia, 20, S. 59–75.
• Dubois, J., Bourdieu, P. (1999). Champ littéraire et rapports de domination. Textyles. Revue des lettres belges en langue française, 15, S. 12–16.
• Einfalt, M. (2005). Sprache und Feld. Französischsprachige Literatur im Maghreb und das literarische Feld Frankreichs. In: M. Joch, N. Wolf (Hg.), Text und Feld (S. 261–276). Tübingen: Niemeyer.
• Grob, T. (2007). Romantische Phantasie, die Phantastik der Ballade und die Frage nach dem ‚Anfang‘ der polnischen Romantik. In: A. Gall, T. Grob, A. Lawaty, G. Ritz (Hg.). Romantik und Geschichte. Polnisches Paradigma, europäischer Kontext, deutsch­polnische Perspektive (S. 250–279). Wiesbaden: Harrassowitz.
• Jackevič, M. (1997). Pol’skaja litaratura ŭ „Našaj Nive (1907–1909). In: Janka Kupala i „Naša Niva” (S. 58–62). Minsk: Belaruskaje vydaveckae tavarystva ‘Chata’.
• Klejnbort, L. (1928). Molodaja Belorussija. Očerk sovremennoj belorusskoj literatury 1905– 1928. Minsk: Belorusskoe gosudarstvennoe izdatel’stvo.
• Kohler, G.-Br. (2014). Selbst, Anderes Selbst und das Intime Andere: Adam Mickiewicz und Jan Čačot. Studia Białorutenistyczne, 8, S. 79–94.
• Kupala, J. (1913). Šljacham Žyccja. Pecjarburh: Zahlane sonca i ŭ naša akonca.
• Lastoŭski, V. (1997). Vybranyja tvory. Minsk: Belaruski Knihazbor.
• McMillin, A. (1977). Die Literatur der Weißrussen. A history of Byelorussian literature from its origins to the present day. Gießen: Schmitz.
• „Naša niva. Peršaja belaruskaja hazeta z rysunkami. (1906–1915). Vil’nja: [o. A.].
• Navojčyk, P. (2005). Pol’skaja paėzija na staronkach „Našaj nivy“. Acta Albaruthenica, 5, S. 95–98.
• Navojčyk, P. (2007). Paėtyka perakladaŭ veršaŭ M. Kanapnickaj u kantėksce našaniŭskaj liryki pačatku XX st. Acta Albaruthenica, 6, S. 259–264.
• Navumenka, P. (2012). Die Autonomisierung des belarussischen Literaturfeldes im ersten Drittel des 20. Jahrhunderts. Literarische Vereinigungen als Konsolidierungszentren. In: G.-B. Kohler, P. Navumenka, R. Grüttemeir (Hg.), Kleinheit als Spezifik. Beiträge zu einer feldtheoretischen Analyse der belarussischen Literatur im Kontext ‚kleiner‘ slavischer Literaturen. Studia Slavica Oldenburgensia, 20, S. 143–164.
• Palityka, D. (1985). Janka Kupala – perakladčyk: litaraturna­krytyčnyja artykuly. Minsk: Mastackaja litaratura.
• Paul, F. (2000). Stereotype – rhetorische Formeln – Emanzipationstopoi. Vorüberlegungen zu Status und Funktion von übernationalen Argumentationsmustern im Kontext der Herausbildung ‚nationaler‘ Sprachen und Literaturen. In: U.-Ch. Sander, F. Paul (Hg.), Muster und Funktionen kultureller Selbstwahrnehmung. Beiträge zur internationalen Geschichte der sprachlichen und literarischen Emanzipation (S. 39–45). Göttingen: Wallstein-Verlag.
• Pjatkevič, N. (2007). Mastackaja litaratura na staronkach „Našaj nivy”. In: „Naša niva” ŭ kantėksce Vilenskaj kul’tury (S. 83–87). Vil’nja: Vilniaus pedagoginio universiteto leidykla.
• Suvjazi belaruskaj litaratury z litaraturami zarubežnych slavjanskich narodaŭ (1906–1962).
• (1963). Biblijahrafija. Minsk: Vydav. Akademii navuk BSSR.
• Unučak, A. (2008). „Naša niva” i belaruski nacyjanal’ny ruch (1906–1915hh.). Minsk: Belaruskaja navuka.
• Vabiščėvič, T. (2009). Stanaŭlenne nacyjanalnaj paėtyčnaj tradycyi (1900–1910–ja hh.): faktary, me chanizmy, ėtapy. Minsk: Belaruskaja navuka.
• Vjaliki histaryčny atlas Belarusi. (2016). T. 3. Minsk: Belkartahrafija.

Identifiers

DOI

10.17951/sb.2016.10.117