Henryk Rzewuski and Polish-Lithuanian Commonwealth’s Law

• Authors: Andrzej Zakrzewski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Prace Henryka Rzewuskiego (1791–1866) nie mogą być źródłem poznania dawnego prawa Rzeczypospolitej. Podane przezeń informacje były niekiedy jednostronne, niekiedy zaś dość bałamutne. Mogą jednak – przy krytycznym podejściu – dostarczać danych na temat znajomości prawa dawnej Rzeczypospolitej w XIX stuleciu i praktyce stosowania dawnego prawa pod rządami rosyjskimi. Mogą też być podstawą badań poglądów ich autora na prawo i ustrój Rzeczypospolitej, jak również obrazu tego prawa w dziewiętnastowiecznej gawędzie szlacheckiej. Warto też kontynuować poszukiwania – wskazanej w rękopisie Henryka Rzewuskiego – wydanej ponoć w 1782 r. w Nieświeżu dwutomowej pracy autorstwa jego ojca – Adama Wawrzyńca Rzewuskiego pt. Uwagi nad Statutem litewskim. Nie ma pewności, czy dzieło to w ogóle powstało, lecz poszukiwać warto.

EN

Henryk Rzewuski’s (1791–1866) works cannot be a source of knowledge about Polish-LithuanianCommonwealth’s legal history. The pieces of information given by him have been at times one-sided and deceptive. Nevertheless, they may – if used with a critical approach – provide details on the old jurisprudence in the 19th century and on the praxis of applying the old law under Russian rule. They also can be a research base on the author’s views on the Polish-Lithuanian Commonwealth’s legal and political system, as well as their portrayal in the 19th-century gawęda szlachecka (literary genre associated primarily with noble storytelling, specific to Polish literature of that time). It is also worth continuing the search for – mentioned in Rzewuski’s manuscript – the two-volume Remarks on the Lithuanian Statute written by his father, Adam Wawrzyniec Rzewuski and allegedly published in1782, in Nieśwież. Although there is no certainty whether this work ever existed, it is worth searching for it.

Keywords

PL

Henryk Rzewuski; prawo dawnej Rzeczypospolitej; gawęda szlachecka

EN

Henryk Rzewuski; Polish-Lithuanian Commonwealth’s law; historical tale

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2016
• Volume: 25
• Issue: 3

Dates

published

2016

online

2017-01-30

Contributors

author

Andrzej Zakrzewski

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Radziwiłłów dz. V, nr 9680.
• Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Radziwiłłów z Nieborowa XXI/M 128.
• Bardach J., Henryk Rzewuski a Litwa. Na marginesie książki Andrzeja Ślisza pt. „Henryk Rzewuski, życie i poglądy…”, „Lituano-Slavica Posnaniensia” 1989, t. 3.
• Bernacki W., Adama Wawrzyńca Rzewuskiego program naprawy Rzeczypospolitej, [w:] A.W. Rzewuski, O formie rządu republikańskiego, Kraków 2008.
• Bibliografia literatury polskiej – Nowy Korbut, t. 9: Romantyzm, Warszawa 1973.
• Biblioteka Narodowa, Warszawa, ms. 006051 II.
• Bieliajewa I.M., Czyliajewa E.W., Milewa E.A., Sochranienije redkich a cennych knig iz fondow Biblioteki Rossijskoj Akademii Nauk (na primiere Sobranija Radziwiłłow), [w:] Materyjały IX Miżnarodnych knigaznaŭczych czytanniaŭ «Statut Wialkikaga Kniastwa Litoŭskaga ŭ gistoryi kultury Biełarusi». Minsk, 18–19 krasawika 2013 g., Minsk 2013.
• Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1582–1696). Spis, oprac. H. Lulewicz, A. Rachuba, Warszawa 2007.
• Gusiewa O., Sobranije polskich staropieczatnych knig w sławianskom fondie BAN. Nieświżskaja ordinatskaja bibliblioteka Radziwiłłow, Wyp. II, Sankt-Peterburg 2005.
• Gusiewa O., Kommisarowa E., Sobranije polskich staropieczatnych knig w sławianskom fondie BAN. Nieświżskaja ordinatskaja biblioteka Radziwiłłow, Wyp. I, Sankt-Peterburg 1999 (wyd. 2 popr. i uzup., 2005).
• Jankowski R., Burzliwe losy archiwum Radziwiłłów z Nieświeża od XV w. do 1838 r., „Miscellanea Historico-Archivistica” 2000, t. 11.
• Rolnik D., Portret szlachty czasów stanisławowskich, epoki kryzysu, odrodzenia i upadku Rzeczypospolitej w pamiętnikach polskich, Katowice 2009.
• Rukawicyna-Gordziejewska E.W., Kyiwskyj mytropolyt Ewgenij (E.O. Bołchowitinow): Biobibliografia. Biblioteka. Archiw, Kyiw 2010.
• Rzewuski H., Listopad, Kraków 2000.
• Rzewuski H., O dawnych i teraźniejszych prawach polskich słów kilka przez autora Listopada, Kraków 1855, www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=9326 [dostęp: 10.03.2016].
• Rzewuski H., Uwagi o dawnej Polsce przez starego Szlachcica Seweryna Soplicę Cześnika Parnawskiego napisane w 1832 roku. Rękopis niewydany ręką Henryka Rzewuskiego, oprac. P. Dudziak, B. Szleszyński, Warszawa 2003.
• Szleszyński B., Przymierzanie kontusza. Henryk Rzewuski i Henryk Sienkiewicz – najwybitniejsi twórcy XIX-wiecznego nurtu sarmackiego, Warszawa 2007.
• Ślisz A., Henryk Rzewuski, życie i poglądy, Warszawa 1985.
• Tazbir J., Wstęp, [w:] H. Rzewuski, Listopad, Kraków 2000.
• Węgrzyn I., W świecie powieści Henryka Rzewuskiego, Kraków 2012.
• Zielińska Z., Rzewuski Adam Wawrzyniec, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 34, Wrocław 1992–1993.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2016.25.3.1007