Statutory Interpretation in Anglo-Saxon Legal Order (Selected Issues)

• Authors: Andrzej Korybski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozumienie i metody wykładni przepisów prawa stanowionego, w tym przepisów ustawowych, są kształtowane zasadniczo przez typ kultury prawnej określający ramy wykładni przepisów oraz typ organów wyposażonych w kompetencje dokonywania wykładni. W odniesieniu do państw współczesnych istotnym czynnikiem są też rozwiązania ustrojowe i wynikająca z nich pozycja organów władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Rozwiązania te także pozostają pod wpływem kultury prawnej, co widać szczególnie w różnicach w rozumieniu zasady podziału władz w kulturzecommon laworaz w kulturze prawa stanowionego. Wskazane wyżej różnice występują między Wielką Brytanią a państwami kontynentalnej Europy należącymi do Unii Europejskiej. Forsowany w doktrynie anglosaskiej model wykładni ustawowej, choć zbieżny z modelem wykładni prawa przedstawianym w kontynentalnej doktrynie prawniczej co do szeregu szczegółowych reguł i wskazówek interpretacyjnych, różni się jednak znacznie od modelu kontynentalnego zasięgiem i znaczeniem wykładni. Wynika to przede wszystkim z różnic dotyczących miejsca ustawy jako źródła prawa w obu porównywanych typach porządku prawnego, a w konsekwencji jedynie dopełniającą rolą ustawy i wykładni ustawowej w modelu anglosaskim, w porównaniu z dominującą rolą ustawy i wykładni ustawowej w modelu kontynentalnym. W artykule przedstawiono źródła oraz przejawy wybranych, charakterystycznych różnic i podobieństw między anglosaskim i kontynentalnym modelem wykładni ustawowej. Przedstawiono też w zarysie podstawowe typy reguł i środków wykładni ustawowej w anglosaskim modelu wykładni ustawowej.

EN

The understanding and methods of statutory interpretation are influenced predominantly by the relevant legal culture which positions statutory interpretation and public implementing bodies within public government structures and the proper social context. The varied understanding and methods of statutory interpretation also results from different state system solutions adopted by particular countries. This also pertains to statutory interpretation across the member states of the European Union. The key differences in the understanding of the substance, methods and aids of statutory interpretation in Europe stem from the different legal cultures which have shaped the so-called British legal order (in England and Wales) on the one hand and the legal orders of the remaining EU member states on the other. Statutory interpretation in continental Europe is shaped within the framework of statutory law system: the supremacy of Constitution and statutes enacted exclusively by parliament. One of the fundamental principles of statutory interpretation in these countries is a competence-based and – to a large extent – institutional division between legislative processes and their results (i.e. legal acts containing legal norms) and processes of application of law and their outcomes (i.e. legal decisions in individualized cases). That distinction is not observed in common law legal orders because of the precedent activity of courts. An elaborative presentation of statutory interpretation in statutory law systems is the issue of the next point of this article. This point goes on to present the characteristic features of statutory interpretation in Anglo-Saxon legal order, with particular attention paid to the root causes for the differences in the understanding, methods (approaches), rules and aids of statutory interpretation in common law culture.

Keywords

PL

kultura common law; wykładnia ustawowa; reguły i środki wykładni ustawowej; porównywanie kultur prawnych

EN

common law culture; statutory legislation; statutory interpretation; rules and aids of statutory interpretation; comparing legal cultures

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2016
• Volume: 25
• Issue: 3

Dates

published

2016

online

2017-01-30

Contributors

author

Andrzej Korybski

References

• Barnett H., Constitutional and Administrative Law, Routledge 2011.
• Cross F., The Theory and Practice of Statutory Interpretation, Stanford 2009.
• Davies B.M., Kelly K., Ford K., Use of Legislative History: Willow Witching for Legislative Intent, “Idaho Law Review” 2007, Vol. 43.
• Driedger E., The Construction of Statutes, Toronto 1983.
• Elliott C., Quinn F., English Legal System, Peerson Education Ltd. 2015.
• Holland J., Webb J., Learning Legal Rules, Oxford 2013, DOI: https://doi.org/10.1093/he/9780199657490.001.0001.
• Kelly D., Slapper G., English Legal System, New York – Oxford 2009.
• Korybski A., Leszczyński L., Stanowienie i stosowanie prawa. Elementy teorii, Warszawa 2015.
• Koszowski M., Anglosaska doktryna precedensu. Porównanie z polską praktyką orzeczniczą, Warszawa 2009.
• Leszczyński L., Wykładnia operatywna (podstawowe właściwości), „Państwo i Prawo” 2009, z. 2.
• Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2001.
• Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów, Toruń 2002.
• Rivlin G., Understanding the Law, Oxford 2009.
• Tobor Z., W poszukiwaniu intencji prawodawcy, Warszawa 2013.
• Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2003.
• Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2002.
• Zieliński M., Zirk-Sadowski M., Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2011, nr 2.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2016.25.3.427