The System of Local Government Administration in Light of the First Drafts of Polish Doctrine of Law at the Beginning of the Second Polish Republic

• Authors: Jarosław Kostrubiec
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule dokonano analizy pierwszych projektów ustroju administracji terytorialnej, które powstały u progu Polski międzywojennej. Autor przedstawił główne założenia organizacji administracji publicznej w koncepcji Kazimierza Władysława Kumanieckiego, Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie oraz Edwarda Dubanowicza. Analizowane projekty są w ocenie autora ważnym źródłem wiedzy na temat ewolucji polskiej myśli administracyjnej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Cechą wspólną projektów K.W. Kumanieckiego i Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie było ujęcie administracji rządowej i samorządowej w formie jednolitej struktury administracji publicznej. Z kolei istotnym znamieniem projektu E. Dubanowicza był silny akcent zasady dekoncentracji. Ideą przewodnią wszystkich przedstawionych projektów była wiodąca pozycja administracji ogólnej, postrzeganej jako warunek zbudowania silnej i jednolitej Rzeczypospolitej.

EN

The article contains the analysis of the first drafts of the projects of the territorial administration systems that developed at the beginning of the 20-year period of the wars in Poland. The author presented main assumptions of the organization of public administration during the interwar period according the concept voiced by Kazimierz Władysław Kumaniecki, the Polish Law Society in Lvov and Edward Dubanowicz. The analysed projects constitute, in the author’s judgement, an important source of knowledge concerning the evolution of the idea of the Polish administration during the interwar era. The common feature of Kazimierz Kumaniecki and the Polish Law Society’s projects was depiction of the government and local administration in a form of a uniform structure of the public administration. On the other hand, a significant characteristic of Edward Dubanowicz’s project was a strong focus on the deconcentration principle. The main idea of all the projects presented in the article was the leading position of the general administration which was perceived as a condition of creating the strong and unified Republic of Poland.

Keywords

PL

ustrój administracji terytorialnej; Druga Rzeczpospolita; Kazimierz Władysław Kumaniecki; Polskie Towarzystwo Prawnicze we Lwowie; Edward Dubanowicz

EN

system of local government administration; the Second Polish Republic; Kazimierz Władysław Kumaniecki; the Polish Law Society in Lvov; Edward Dubanowicz

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2016
• Volume: 25
• Issue: 3

Dates

published

2016

online

2017-01-30

Contributors

author

Jarosław Kostrubiec

References

• Bosiacki A., Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialnego Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, Warszawa 2006.
• Dekret o organizacji administracji rządowej, „Gazeta Administracji” 1936, nr 17.
• Dekret o organizacji administracji rządowej (Dokończenie), „Gazeta Administracji” 1936, nr 18.
• Dubanowicz E., Sprawa politycznej administracji w Polsce. Podstawy materialne i zasady organizacyjne rządowej i samorządnej administracji terytorialnej na stopniach pośrednich, Lwów 1920.
• Dubanowicz E., Sprawozdanie stenograficzne z 219 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego z dnia 15 marca 1921 r.
• Gałędek M., Rozporządzenie Prezydenta RP z 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej – przełom w budowie ustroju administracyjnego państwa polskiego doby międzywojennej, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2011, nr 11.3.
• Hausner R., Edward Dubanowicz: „Sprawa politycznej administracji w Polsce”. Nakładem spółki wydawniczej „Nowe Drogi”, Lwów 1920, str. 78, „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. 44.
• Kasznica S., Polskie prawo administracyjne, Poznań 1947.
• Kostrubiec J., Der Einfluss des deutschen Gedankens auf doktrinäre Konzepte und normative Grundsätze der kommunalen Selbstverwaltung in der Zweiten Republik Polen, [w:] Samorząd terytorialny w Polsce i w Niemczech. Kommunale Selbstverwaltung in Polen und in Deutschland, red. M.-E. Geis, G. Grabarczyk, J. Kostrubiec, J. Paśnik, T.I. Schmidt, Warszawa 2015.
• Kostrubiec J., Reformy centrum administracji rządowej w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Pro scientia et disciplina – Księga Jubileuszowa z okazji 50-lecia Studenckiego Koła Naukowego Prawników Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, red. H. Groszyk, J. Kostrubiec, M. Grochowski, Warszawa 2009.
• Kozyra W., Urząd wojewódzki w Lublinie w latach 1919–1939, Lublin 1999.
• Kronika. Z Towarzystwa Prawniczego we Lwowie, „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. 44.
• Krukowski S., Geneza konstytucji z 17 marca 1921 r., Warszawa 1977.
• Kumaniecki K.W., Jak budowano w Polsce państwowość?, Warszawa 1920.
• Kumaniecki K.W., Kilka uwag o urządzeniu administracji w Polsce, „Rok Polski” 1919, nr 6.
• Kumaniecki K.W., Wytyczne przyszłej reformy ustroju administracyjnego, [w:] Ustrój państwowych władz administracyjnych na ziemiach Polski, Kraków 1920.
• Kumaniecki K.W., Zarys urządzenia administracji w Polsce, Kraków 1918.
• O organizacji władz administracyjnych (Opinia Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie), „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. 44.
• Od redakcji, [w:] Dekret o organizacji administracji rządowej, „Gazeta Administracji” 1936, nr 17.
• Projekt Dubanowicza, [w:] Dekret o organizacji administracji rządowej, „Gazeta Administracji” 1936, nr 17.
• Projekt organizacji władz administracyjnych w Polsce opracowany przez sekcję administracyjną Towarzystwa Prawniczego we Lwowie, „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. 44.
• Projekty Polskiego Towarzystwa Prawniczego, [w:] Dekret o organizacji administracji rządowej, „Gazeta Administracji” 1936, nr 17.
• Redzik A., Rzemieniecki K., Wilhelm Edmund Rappé (1883–1975) i prawo fundacyjne, „Palestra” 2010, nr 7–8.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania administracji ogólnej (Dz.U. z 1928 r., nr 11, poz. 86).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 1919 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych I instancji na obszarze b. zaboru rosyjskiego (Dz.Pr.P.P. z 1919 r., nr 72, poz. 426).
• Rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1919 r. do ustawy tymczasowej z dnia 2 sierpnia 1919 r. (Dz.Pr.P.P., nr 65, poz. 395) „o organizacji władz administracyjnych II instancji” (Dz.U. z 1919 r., nr 90, poz. 490).
• Rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1919 r. do rozporządzenia z dnia 28 sierpnia 1919 r. (Dz.Pr.P.P., nr 72, poz. 426), określające zasady zespolenia urzędów i organów powiatowej administracji państwowej (Dz.U. z 1919 r., nr 90, poz. 488).
• Rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1919 r. do rozporządzenia z dnia 28 sierpnia 1919 r. (Dz.Pr.P.P., nr 72, poz. 426) o tymczasowej organizacji powiatowych władz administracyjnych I instancji na obszarze b. zaboru rosyjskiego (Dz.U. z 1919 r., nr 90, poz. 489).
• Tarnowska A., Niedostatki unifikacji administracji ogólnej: doktryna i praktycy o koniecznych uzupełnieniach rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 19 stycznia 1928 r., „Studia Iuridica Toruniensia” 2015, Vol. 17, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SIT.2015.028.
• Ustawa tymczasowa z dnia 2 sierpnia 1919 r. o organizacji władz administracyjnych II instancji (Dz.Pr.P.P. z 1919 r., nr 65, poz. 395).
• Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2007.
• Zyndram-Kościałkowski M., Sprawozdanie stenograficzne ze 133 posiedzenia w dniu 11 lutego 1935 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Okres III 1939–1935, sesja zwyczajna.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2016.25.3.443