The Issue of the Prosecutor’s Autonomy in the New Act – Law on the Prosecutor’s Office

• Authors: Krzysztof Kułak
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł porusza problematykę niezależności prokuratora. Przedstawiono w nim rozwój i sposób kształtowania się niezależności prokuratora w ujęciu historycznym, a następnie dokonano analizy niezależności w ustawie – Prawo o prokuraturze. Głównym elementem opracowania jest uwypuklenie potrzeby rozróżniania kwestii niezależności zewnętrznej prokuratury (jako jednostki organizacyjnej) oraz niezależności wewnętrznej prokuratora (jako stosunku między przełożonym a podwładnym). Jeżeli chodzi o niezależność zewnętrzną, to szczególną uwagę poświęcono kwestii połączenia funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego. Autor wyciągnął także wniosek, że w nowej ustawie – Prawo o prokuraturze nie można już mówić o niezależności prokuratora jako o zasadzie ustrojowej. W zakończeniu przeanalizował poglądy na temat potrzeby i celowości kształtowania prokuratury na zasadzie niezależności oraz przedstawił własny pogląd na temat najbardziej optymalnego zbudowania niezależności prokuratora.

EN

The article concerned raises the problem of the prosecutor’s autonomy. In the article the evolution and a way of shaping of the prosecutor’s autonomy in the historical aspect are presented and then the analysis of the autonomy is made in the Act – Law on the Prosecutor’s Office. The main point of the article is the emphasising the need of distinguishing the issue of the external autonomy of the Prosecutor’s Office (as the organizational unit) and the internal prosecutor’s autonomy (as the relation between the supervisor and the subordinate). As far as the external autonomy is concerned the particular attention is dedicated to the issue of joining the function of the Minister of Justice and the Prosecutor General. The author has also put forward the proposal that in the new Act – Law on the Prosecutor’s Office we can not say any more about the prosecutor’s autonomy as the systemic rule. At the end the views are analysed concerning the need and the usefulness of forming the Prosecutor’s Office on the rule of the autonomy. The author described also his/her own view on the most optimal way of creation of the prosecutor’s autonomy.

Keywords

PL

zasada niezależności prokuratora w ujęciu wewnętrznym i zewnętrznym; niezależność prokuratora w ujęciu (rozwoju) historycznym; kwestia łączenia stanowiska Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego

EN

rule of the prosecutor’s autonomy in the internal and external aspect; prosecutor’s autonomy in the historical aspect; issue of joining the position of the Ministry of Justice and the Prosecutor General

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2016
• Volume: 25
• Issue: 4

Dates

published

2016

online

2017-06-05

Contributors

author

Krzysztof Kułak

References

• Auscaler G., O Prokuraturze Rzeczypospolitej Polskiej, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1950, nr 2.
• Bednarzak J., Prokuratura w 35-leciu PRL, „Nowe Prawo” 1979, nr 9.
• Bodio J., Borkowski G., Demendecki T., Ustrój organów ochrony prawnej. Część szczegółowa, Kraków 2005.
• Boratyńska K.T., [w:] K.T. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, Postępowanie karne, Warszawa 2015.
• Brodzisz Z., Ustrój polskiej prokuratury a zasada niezależności prokuratorskiej, „Prokurator” 2011, nr 2.
• Grzegorczyk T., [w:] T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2007.
• Grzeszczyk W., Nowy kształt ustawy o prokuraturze, [w:] Prokuratura, ustawa, regulamin, inne przepisy, red. W. Czerwiński, Toruń 1997.
• Gurgul J., Model prokuratury – ustrój i organizacja, „Prokuratura i Prawo” 1996, nr 9.
• Gurgul J., Prokurator w II Rzeczypospolitej – zagadnienia wybrane, „Prokuratura i Prawo” 1999, nr 11–12.
• Herzog A., Niezależność prokuratury – mit czy nadzieja?, „Prokuratura i Prawo” 2009, nr 1.
• Iwanicki S., Prokuratura w nowej Konstytucji, „Prokuratura i Prawo” 1995, nr 2.
• Kalinowski S., Polski proces karny, Warszawa 1971.
• Kiełtyka A., Skrzypek R., Gadzała A., Ochrona konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela w działalności prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Godność obywatela, urzędu i instytucji. Zmiany prawnoustrojowe prokuratury RP, red. H. Zięba-Załucka, M. Kijowski, Rzeszów 2005.
• Kmiecik R. Prokuratura w „demokratycznym państwie prawnym” (refleksje sceptyczne), „Prokurator” 2000, nr 1.
• Konic J.S., Uwagi ogólne o umiejscowieniu prokuratury w systemie organów państwowych, „Nowe Prawo” 1957, nr 11.
• Konstytucja PRL z dnia 22 lipca 1952 r. (Dz.U. z 1952 r., nr 33, poz. 232).
• Kulesza C., [w:] Wykład prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyński, Białystok 2004.
• Kurzępa B., Prokuratura – organ do leczenia czy wymiany?, „Prokurator” 2003, nr 3–4.
• Lityński A., O prokuraturze, prokuratorze i procedurze (1944–1950). Uwag kilka, [w:] Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci Profesora Stanisława Waltosia, red. J. Czapska, A. Gaberle, A. Światłowski, A. Zoll, Warszawa 2000.
• Łysko M., Prokuratorski nadzór ogólny w Polsce w latach 1950–1967, Białystok 2006.
• Marszał K., Proces karny. Zagadnienia ogólne, Katowice 2008.
• Mazowiecka L., Prokuratura w Polsce (1918–2014), Warszawa 2015.
• Mik B., Nowe gwarancje niezależności prokuratury i prokuratorów – fakt czy iluzje, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 5.
• Mistygacz M., Ustrój prokuratury w Polsce. Tradycja i współczesność, Warszawa 2013.
• Papke-Olszauskas K., [w:] Prawo karne procesowe – część ogólna, red. J. Grajewski, Warszawa 2007.
• Pływaczewski E., Kilka uwag do projektu ustawy o Prokuraturze Rzeczypospolitej, [w:] Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci Profesora Stanisława Waltosia, red. J. Czapska, A. Gaberle, S. Światłowski, A. Zoll, Warszawa 2000.
• Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 6 lutego 1928 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U., nr 12, poz. 93).
• Rymarz F., Prokurator a sędzia. Pozycja ustrojowa i procesowa, „Prokuratura i Prawo” 1995, nr 7–8.
• Samborski E., Zarys metodyki pracy prokuratora, Warszawa 2008.
• Schaff L., Proces karny Polski Ludowej. Wykład zasad ogólnych, Warszawa 1953.
• Skrętowicz E., Ewolucja przepisów o ustroju prokuratury i sądów powszechnych w latach 1984–1995, [w:] Kierunki i stan reformy prawa karnego, red. T. Bojarski, E. Skrętowicz, Lublin 1995.
• Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 2, Warszawa 1984.
• Smoleński J., Nowa ustawa o Prokuraturze PRL, „Państwo i Prawo” 1967, z. 8–9.
• Smoleński J., Prawno-ustrojowe problemy prokuratury, „Państwo i Prawo” 1963, z. 1.
• Smoleński J., Prokuratura Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Komentarz do ustawy o prokuraturze PRL i innych przepisów dotyczących prokuratury, Warszawa 1981.
• Stankowski A., Propozycja unormowań prokuratury w Konstytucji RP, „Prokuratura i Prawo” 2009, nr 10.
• Stembrowicz J., Prokuratura według nowej ustawy. Zagadnienia wybrane, „Państwo i Prawo” 1968, z. 6.
• Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym. Zasady ogólne, Warszawa 1961.
• Ustawa z dnia 20 lipca 1950 r. o prokuraturze (Dz.U., nr 38, poz. 346).
• Ustawa z dnia 14 kwietnia 1967 r. o Prokuraturze PRL (Dz.U., nr 13, poz. 55).
• Ustawa z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 1985 r., nr 31, poz. 138).
• Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji PRL (Dz.U., nr 75, poz. 444).
• Ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o zmianie ustawy o Prokuraturze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawy o Sądzie Najwyższym (Dz.U., nr 20, poz. 121).
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2015 r., poz. 359 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 10 maja 1996 r. o zmianie ustaw o prokuraturze, o Sądzie Najwyższym, o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych i ustawy – Prawo o adwokaturze (Dz.U., nr 77, poz. 367).
• Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu (Dz.U. z 2010 r., nr 29, poz. 154 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 9 października 2009 r. o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw (Dz.U., nr 178, poz. 1375).
• Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz.U., poz. 177).
• Waltoś S., Karnoprocesowe konsekwencje nowej ustawy o prokuraturze, „Nowe Prawo” 1967, nr 9.
• Waltoś S., Proces karny. Zarys sytemu, Warszawa 2008.
• Waltoś S., Prokuratura – jej miejsce wśród organów władzy, struktura i funkcje, „Państwo i Prawo” 2002, z. 4.
• Ważny A., Konstytucja bez prokuratury, „Prokuratura i Prawo” 2009, nr 9.
• Winawer W., O miejsce prokuratury w systemie organów państwowych, „Nowe Prawo” 1957, nr 6.
• Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1968.
• Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1975.
• Zalewski E., Prokuratura – zmiany, ale w którym kierunku, „Prokurator” 2007, nr 3–4.
• Zięba H., Organizacja i funkcje prokuratury PRL, Rzeszów 1984.
• Zięba-Załucka H., Instytucja prokuratury w Polsce, Warszawa 2003.
• Zięba-Załucka H., Niezależność prokuratora w innych państwach na przykładzie Stanów Zjednoczonych Ameryki i Hiszpanii, [w:] Godność obywatela, urzędu i instytucji. Zmiany prawnoustrojowe prokuratury RP, red. H. Zięba-Załucka, M. Kijowski, Rzeszów 2005.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2016.25.4.105