Procedural Use of Wiretapping in the Amendment of the Code of Criminal Procedure and Certain Other Acts of 11 March 2016 in the Light of Right to Defense

• Authors: Joanna Machlańska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł opisuje zmiany, jakie zaszły w obrębie rozdziału 26 k.p.k. oraz art. 168b k.p.k. po wprowadzeniu nowelizacji Kodeksu postępowania karnego i niektórych innych ustaw, do której doszło 15 kwietnia 2016 r. Opracowanie w szczególności zawiera krytyczną analizę radykalnej zmiany treści art. 237a i 168b k.p.k. oraz konsekwencje wyrugowania art. 237 § 8 k.p.k. W tym kontekście należy zauważyć, że ustawodawca z pogwałceniem obowiązujących w demokratycznym państwie prawnym reguł umożliwił stosowanie podsłuchu procesowego w stosunku do wszystkich przestępstw ściganych z urzędu i wszystkich przestępstw skarbowych, pozbawiając tym samym uczestników postępowania karnego (a zatem nie tylko osoby, którym przysługuje prawo do obrony) możliwości zaskarżenia „decyzji o wykorzystaniu takich dowodów”, podejmowanej przez prokuratora. Jednocześnie nie przewidziano żadnego terminu, w ciągu którego takie dowody mogłyby być wykorzystane przez prokuratora. Celem pracy jest także przedstawienie pominięć prawodawczych, jakich dopuścił się ustawodawca, wprowadzając tę nowelizację.

EN

This article describes the changes occurred within the chapter 26 of the Code of Criminal Procedure after the amendment of the Code of Criminal Procedure and some other acts, which took place on 15th April 2016, in particular, it contains a critical analysis of a radical change in the content of Article 237a of the Code of Criminal Procedure and the consequences of the expulsion of the Article 237 § 8 of the Code of Criminal Procedure. In this context, it should be noted that the legislator, in violation of existing regulation in a democratic state ruled by law, allowed the use of procedural wiretap in relation to all offences prosecuted ex officio and all fiscal offences, thus depriving participants of criminal proceedings (and therefore not only individuals, who have right defense) the possibility to appeal “the decision to use such evidence” undertaken by the prosecutor. At the same time, there is no time limit within which such evidence could be used by the prosecutor. The aim of this study is to simultaneously present the legislative omissions, errors committed by the legislator by implementing the above mentioned amendment.

Keywords

PL

podsłuch; prawo do obrony; nowelizacja Kodeksu postępowania karnego; tajemnica obrończa; kontrola rozmów

EN

wiretap; right to defense; amendment of the Code of Criminal Procedure; attorney-client privilege; surveillance

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2016
• Volume: 25
• Issue: 4

Dates

published

2016

online

2017-06-05

Contributors

author

Joanna Machlańska

References

• Boratyńska K., Górski A., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2016.
• Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
• Chankowska J., Prawo oskarżonego do milczenia, „Prokuratura i Prawo” 2003, nr 3.
• Drajewicz D., Glosa do wyroku SA w Lublinie z 18 maja 2009 r., II AKa 122/08, „Palestra” 2010, nr 5–6.
• Girdwoyń P., Zarys kryminalistycznej taktyki obrony, Kraków 2004.
• Grajewski J., [w:] J. Grajewski, K. Papke-Olszauskas, S. Steinborn, K. Woźniewski, Prawo karne procesowe. Część ogólna, Warszawa 2009.
• Grajewski J., Steinborn S., [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1: Komentarz do art. 1–424, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2013.
• Grzegorczyk T., Obrońca w postępowaniu przygotowawczym, Łódź 1988.
• Grzęda E., Machlańska J., Procesowa kontrola kontaktów obrońcy z mandantem, [w:] Prawo do obrony – teoria a rzeczywistość, red. A. Światłowski, Kraków 2012.
• http://orka.sejm.gov.pl/proc8.nsf/ustawy/207_u.htm [dostęp: 03.06.2016].
• Kardas P., Ochrona tajemnicy obrończej. Kilka uwag o dopuszczalności kontroli i utrwalania treści rozmów oraz przekazów informacji realizowanych przy użyciu środków technicznych pomiędzy obrońcą a mandantem, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2011, nr 4.
• Kruszyński P., Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym, Warszawa 1983.
• Machlańska J., Dowód z podsłuchu procesowego a ochrona tajemnicy obrończej, „Palestra” 2016, nr 1–2.
• Marszał K., Proces karny, Katowice 1988.
• Murzynowski A., Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1984.
• Postanowienie SN z dnia 30 listopada 2007 r., WZ 50/07.
• Postanowienie SN z dnia 4 lutego 2008 r., III KK 363/07.
• Postanowienie SN z dnia 22 września 2008 r., IV KK 241/08.
• Postanowienie TK z dnia 10 października 2012 r., Ts 38/12.
• Rogalski M., [w:] M. Klejnowska, C.P. Kłak, M. Rogalski, Z. Sobolewski, P.K. Sowiński, Proces karny. Część szczególna, Warszawa 2007.
• Sakowicz A., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2016.
• Sarnecki P., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 3, Warszawa 1999.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
• Sobolewski Z., Samooskarżenie w świetle prawa karnego (nemo se ipsum accusare tenetur), Warszawa 1982.
• Steinborn S., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, red. S. Steinborn, Lex/el., 2016.
• Tęcza-Paciorek A., Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym, Warszawa 2012.
• Waltoś S., Naczelne zasady procesu karnego, Warszawa 1999.
• Waltoś S., Proces karny, Warszawa 2009.
• Wiliński P., Zasada prawa do obrony w polskim procesie karnym, Kraków 2006.
• Woźniak A., Realizacja wybranych gwarancji procesowych oskarżonego w kontradyktoryjnym procesie karnym, [w:] Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, red. P. Wiliński, Warszawa 2013.
• www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?nr=207 [dostęp: 03.06.2016].
• www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=207 [dostęp: 03.06.2016].
• Wyrok SA w Krakowie z dnia 19 września 2002 r., II AKa 191/02.
• Wyrok SA w Lublinie z dnia 18 maja 2009 r., II AKa 122/08, Lex nr 513128.
• Wyrok SN z dnia 5 marca 1979 r., II KR 30/79.
• Wyrok SN z dnia 28 lipca 1980 r., III KR 223/80.
• Wyrok SN z dnia 15 kwietnia 1981 r., IV KR 60/81.
• Wyrok SN z dnia 20 sierpnia 1981 r., V KRN 180/81.
• Wyrok SN z dnia 3 lipca 1987 r., IV KR 186/87.
• Wyrok TK z dnia 24 października 2001 r., SK 22/01, OTK ZU 2001, nr 7.
• Wyrok TK z dnia 17 lutego 2004 r., SK 39/02, OTK ZU 2004, nr 2A.
• Wyrok TK z dnia 24 marca 2004 r., K 37/03, OTK ZU 2004, nr 3/A.
• Wyrok TK z dnia 16 kwietnia 2009 r., P 11/08.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2016.25.4.129