The Right to Good Administration. Axiological Aspects of Good Administration

• Authors: Marian Zdyb
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Certainly, it is essential, for the shaping of public order in a state, to establish the standards of good administration and axiological basis for the legal system of administrative law, both in the formal-legal and systemic aspect and the substantive-law domain. The basic role is played by legal designatations, such as: properly understood the principle of separation of powers, the principle of the rule of law, human dignity as an axiological basis and the categorical imperative in the sphere of understanding what good administration is, the meaning of the notion of the common good, proper distribution of prime factors of the relationship the common good – human dignity. Legal security and certainty of law, the elimination of inflation of law and the relativization of fundamental values of systemic significance form are also an important element underlying good administration. It is not possible to shape the system of good administration without a properly formed public service and without continuously building its ethos. The analysis of the foundations of good administration and its durability cannot boil down only to the procedural and legal aspects. Therefore, apart from pointing to the need to constantly address the issues of the principles and standards set out in Poland in the Code of Administrative Procedure and in the Code of Good Administrative Behaviour adopted on 6 September 2001 by the European Parliament, I have decided to present this issue in another paper, while focusing herein on the fundamental axiological values symbolizing good administration. An important place in this area is taken by the problem of the individual’s right to good administration, which is a consequence of recognising that the State has an obligation and responsibility to shape the optimal model of good administration and governance within the country.

PL

Nie ulega wątpliwości, że dla kształtowania ładu publicznego w państwie kluczowe jest ukształtowanie standardów dobrej administracji i aksjologicznych podstaw porządku prawnego, tworzącego system prawa administracyjnego zarówno w płaszczyźnie formalnoprawnej i ustrojowej, jak i materialnoprawnej. Podstawową rolę odgrywa kilka desygnatów prawnych, takich jak: odpowiednio rozumiana zasada podziału władz, zasada praworządności, godność człowieka jako aksjologiczna podstawa i imperatyw kategoryczny w sferze pojmowania dobrej administracji, znaczenie pojęcia dobra wspólnego, właściwe rozpisanie na czynniki pierwsze relacji dobro wspólne – godność człowieka. Istotnymi elementami wzmacniającymi podstawy dobrej administracji są także bezpieczeństwo prawne i pewność prawa oraz eliminowanie zjawiska inflacji prawa i relatywizacji fundamentalnych wartości mających znaczenie systemowe. Kształtowanie systemu dobrej administracji nie jest możliwe bez odpowiednio ukształtowanej służby publicznej oraz stałego budowania jej etosu. Analiza podstaw dobrej administracji i jej trwałości nie może być sprowadzona tylko do aspektów proceduralnych i formalnoprawnych. Dlatego – poza zasygnalizowaniem potrzeby ciągłego zajmowania się problematyką zasad i standardów określonych w Polsce w Kodeksie postępowania administracyjnego oraz przyjętym w dniu 6 września 2001 r. przez Parlament Europejski Kodeksie Dobrej Administracji – problematykę tę postanowiłem przedstawić w innym artykule, kładąc nacisk w niniejszym opracowaniu na fundamentalne wartości aksjologiczne symbolizujące dobrą administrację. Ważne miejsce zajmuje w tym zakresie doniosły problem prawa jednostki do dobrej administracji, co jest swoistą konsekwencją uznania, że na państwie ciąży obowiązek i odpowiedzialność związana z ukształtowaniem optymalnego modelu dobrej administracji i ładu publicznego w państwie.

Keywords

EN

good administration; right to good administration; human dignity; common good; legal security; certainty of law; rule of law

PL

dobra administracja; prawo do dobrej administracji; godność człowieka; dobro wspólne; bezpieczeństwo prawne; pewność prawa; praworządność

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2019
• Volume: 28
• Issue: 2

Dates

published

2019

online

2019-12-02

Contributors

author

Marian Zdyb

References

• Act of 14 June 1960 – Code of Administrative Procedure (consolidated text Journal of Laws 2018, item 2096 as amended).
• Act of 17 June 2004 on the Amendment of the Civil Code and Some Other Acts (Journal of Laws No. 162, item 1692 as amended).
• Act of 20 January 2011 on Financial Liability of Public Officials for Gross Violation of the Law (Journal of Laws 2016, item 1169 as amended).
• Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, No. 78, item 483 as amended).
• Forsthoff E., Lehrbuch des Verwaltungsrechts, Bd.1, München 1973.
• Hegel G.W.F., Sämtliche Werke, Bd. 1: Schriften zur Politik und Rechtsphilosophie, Leipzig 1973.
• Hilarowicz T.N., Pojęcie administracji i nauki administracji i prawa administracyjnego, Kraków 1917.
• Iserzon E., Prawo administracyjne. Podstawowe instytucje, Warszawa 1968.
• Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2004.
• Jaworski W.L., Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1924.
• John Paul II, Veritatis splendor, http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_06081993_veritatis-splendor.html [access: 10.02.2019].
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 9 November 1993, K 11/93, OTK ZU 1993, No. 37.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 12 January 1999, P 2/98, OTK ZU 1999, No. 1, item 2.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 4 October 2000, K 8/00, OTK ZU 2000, No. 6, item 89.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 9 October 2001, SK 8/00, OTK 2001, No. 7, item 211.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 8 November 2001, P 6/01, OTK 2001, No. 7, item 248.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 4 December 2001, SK 18/00, OTK 2001, No. 8, item 256.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 15 October 2002, SK 6/02, OTK-A 2002, No. 5, item 65.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 5 March 2003, K 7/01, OTK-A 2003, No. 3, item 19.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 22 February 2005, K 10/04, OTK-A 2005, No. 2, item 17.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 1 September 2006, SK 14/05, OTK-A 2006, No. 8, item 97.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 24 October 2006, SK 41/05, OTK 2006, No. 9, item 126.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 7 March 2007, K 28/05, OTK-A 2007, No. 3, item 24.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 16 April 2008, SK 40/07, OTK 2008, No. 3, item 44.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 26 May 2008, SK 25/07, OTK-A 2008, No. 4, item 62.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 30 September 2008, K 44/07, OTK 2008, No. 7, item 126.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 9 July 2009, SK 48/05, OTK-A 2009, No. 7, item 108.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 24 February 2010, K 6/09, OTK 2010, No. 2, item 15.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 20 April 2011, KP 7/09, OTK 2011, No. 3, item 26.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 4 November 2014, SK 55/13, OTK 2014, No. 10, item 110.
• Kasznica S., Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1947.
• Kaufmann A., Rechtsphilosophie, Rechtstheorie, Rechtsdogmatik, [in:] Einführung in Rechtsphilosophie und Rechtstheorie der Gegenwart, Hrsg. A. Kaufmann, W. Hassemer, U. Neumann, Heidelberg 1989.
• Koneczny F., Rozwój moralności, Lublin 1938.
• Krąpiec M.A., Suwerenność, by ocalić, Toruń 1997.
• Krucina J., Wokół wartości najwyższych, Wrocław 1996.
• Kuryłowicz M., Etyka i prawo w sentencjach rzymskich jurystów, [in:] W kręgu problematyki władzy, państwa i prawa. Księga jubileuszowa w 70-lecie urodzin profesora Henryka Groszyka, red. J. Malarczyk, Lublin 1996.
• Langrod J.S., Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, Kraków 2003.
• Laubadère A. de, Traité élémentaire de droit administratif, Paris 1967.
• Longchamps de Bérier F., W sprawie pojęcia administracji państwowej i pojęcia prawa administracyjnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego. Seria A” 1958, nr 10.
• Longchamps de Bérier F., Współczesne problemy podstawowych pojęć prawa administracyjnego, „Państwo i Prawo” 1966, z. 6.
• Mazurek F.J., Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin 2001.
• Message of His Holiness Pope John Paul II for the Celebration of the World Day of Peace, 1 January 1999, https://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/en/messages/peace/documents/hf_jp-ii_mes_14121998_xxxii-world-day-for-peace.html [access: 10.02.2019].
• Niewiadomski Z., Pojęcie administracji publicznej, [in:] System Prawa Administracyjnego, t. 1: Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
• Novak M., Splot dwóch tradycji, „Znak” 1990, nr 10–11.
• Ochendowski E., Prawo administracyjne, Poznań 1994.
• Platon, Prawa, Warszawa 1960.
• Prawo do dobrej administracji. Materiały ze Zjazdu Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, red. Z. Niewiadomski, Z. Cieślak, Warszawa–Dębe 2002.
• Rabska T., Administracja rządowa i samorządowa (nowy model administracji państwowej), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1991, nr 2.
• Regulation of the President of the Republic of Poland of 22 March 1928 on Administrative Procedure (Journal of Laws No. 36, item 341 as amended).
• Saint Augustine, The City of God, lib. 4 cap. 4, http://imagining-other.net/pp4augustineextracts.htm [access: 10.02.2019].
• Sokolewicz W., Artykuł 7, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 5, Warszawa 2007.
• Stahl M., Prawo administracyjne, Warszawa 2002.
• Świątkiewicz J., Europejski Kodeks Dobrej Administracji (tekst i komentarz o zastosowaniu kodeksu w warunkach polskich procedur administracyjnych), Warszawa 2005.
• Świątkiewicz J., Konstytucyjne prawo do dobrej administracji. (Oczekiwana rzeczywistość), „Państwo i Prawo” 2004, z. 4.
• The Universal Declaration of Human Rights, www.un.org/en/universal-declaration-human-rights [access: 10.02.2019].
• Współczesne problemy prawa administracyjnego, red. S. Fundowicz, Lublin 1999.
• Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, red. D. Dudek, Warszawa 2009.
• Zdyb M., Aksjologiczne podstawy bezpieczeństwa wewnętrznego w Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] Publicznoprawne podstawy bezpieczeństwa wewnętrznego, red. M. Zdyb, Warszawa 2014.
• Zdyb M., Drogi i bezdroża państwa prawnego, [in:] Konstytucja, ustrój, system finansowy państwa. Księga pamiątkowa ku czci Prof. Natalii Gajl, Warszawa 1999.
• Zdyb M., Dylematy ładu prawnego w kontekście inflacji i niektórych innych niedoskonałości prawa administracyjnego, [in:] Prawo administracyjne dziś i jutro, red. J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.
• Zdyb M., Godność człowieka w świetle art. 39 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] Normatywny wymiar godności człowieka, red. W. Lis, A. Balicki, Lublin 2012.
• Zdyb M., Kształtowanie standardów demokratycznego państwa prawnego w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, [in:] Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia sądownictwa administracyjnego, Lublin 2013.
• Zdyb M., Państwo prawa w perspektywie zaszłości historycznych oraz dokonujących się zmian, [in:] Studia z Prawa Publicznego, t. 1, Lublin 1999.
• Zdyb M., Pewność prawa, „TEKA Komisji Prawniczej. Oddział PAN w Lublinie” 2018, nr 1.
• Zdyb M., Prawny interes jednostki w sferze materialnego prawa administracyjnego. Studium teoretycznoprawne, Lublin 1991.
• Zdyb M., Służba publiczna, [in:] Prawość i godność. Księga pamiątkowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Wojciecha Łączkowskiego, Lublin 2004.
• Zdyb M., Standardy służby publicznej. Uwagi ogólne, „Annales UMCS sectio G (Ius)” 2017, nr 2, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2017.64.2.9.
• Zoll A., Prawo do dobrej administracji, [in:] J. Świątkiewicz, Europejski Kodeks Dobrej Administracji (tekst i komentarz o zastosowaniu kodeksu w warunkach polskich procedur administracyjnych), Warszawa 2005.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2019.28.2.107-133